www.boswachtersblog.nl/ BuitenPlaatsen

Here's something for the weekend #209

20 mei 2016 Kunsthistoricus Marcel van Ool in BuitenPlaatsen

[youtube https://www.youtube.com/watch?v=BWwgLS5tK80]Op de drakententoonstelling in het Limburgs Museum in Venlo verwijzen de makers ook naar de gebruikelijke dieren die (ooit) voor draken moe(s)ten doorgaan; allerlei zeewezens en de Komodovaraan. Verrassend is een filmpje van de bombardeerkever. Dit diertje kan een pufje rook laten ontsnappen bij gevaar. Dat is al bijzonder genoeg, en logisch dat hij een plekje heeft in de drakengalerij. Maar de bombardeerkever is ook de lieveling van de creationisten. Om te begrijpen hoe dat kan, moet je eerst iets weten van de biologie van het dier – en in het achterhoofd houden dat creationisten praktisch altijd op zoek zijn naar organismen (of organen) die zo complex zijn dat hun ontstaan schijnbaar onverklaarbaar is. Met andere woorden: die levende natuur is niet het gevolg van evolutionaire processen, maar ze is geschapen. De complexiteit van het menselijke oog was al in Darwins tijd een argument tegen de evolutietheorie -nu weten we hoe het zich stapsgewijs heeft kunnen ontwikkelen tot wat het is. Maar bij creationisten ‘zit God altijd in het gat van de wetenschap’, waarmee bedoeld wordt dat ze op zoek gaan naar wat onderzoekers nog niet ontrafeld hebben en daar dan de hand van de Schepper in zien. Dat is een gevaarlijke strategie, omdat wetenschap voortschrijdt.
De bombardeerkever -één soort komt in Nederland voor, op schrale hellinggraslanden in Zuid-Limburg -heeft een ongelofelijke verdediging. Hij kan hete en giftige chemicaliën uit een speciale klier bij zijn achterste laten ontsnappen. In een reservoir in zijn lichaam produceren cellen waterstofperoxide en hydrochinon. Via een klep (eigenlijk een spier) kan hij bepaalde hoeveelheden daarvan in een reactiekamer toelaten. Daar wordt aan het mengsel een derde stof (ook uit cellen) toegevoegd die ervoor zorgt dat de boel verhit raakt en verdampt. Door de druk sluit de klep zich eerst, dan, wanneer de situatie in de kamer onhoudbaar wordt, ontsnapt het goedje uit een opening (‘geschutskanaal’) in het achterste deel van de kever.
Hoe dit dier exact zo’n afweer heeft kunnen ontwikkelen is niet bekend en onderwerp van wetenschappelijk debat. Onderzoekers hebben verschillende scenario’s voorgesteld alle uiteraard op basis van evolutie. De creationist nu, onder aanvoering van de Amerikaan dr. Jobe Martin (een tandheelkundige) zegt: “Zo’n complex defensiesysteem kan onmogelijk ontstaan zijn door een toevallig proces, waarbij sprake is van verschillende opeenvolgende fases. Een kever die zichzelf opblaast is niet in staat om zijn afvuursysteem verder te ontwikkelen of te verfijnen, en een kever die zijn vijand permanent op vuurafstand moet houden zou niet overleven tijdens de ontwikkeling van beweegbare geschutskanalen. Het dier moet dus alle onderdelen in één keer gekregen hebben. Anders zou hij niet bestaan.”
In het filmpje zien we dat graduele ontwikkeling wel aannemelijk is: de stof die zorgt voor de ontploffing is een enzym dat ooit ‘onschuldig’ begon en steeds sterker werd en in de loop van die tijd paste het dier zich aan.
De wetenschappelijke verklaringen zijn koren op de molen van de beroemde atheïst en bioloog Richard Dawkins. Deze hogepriester van de evolutieleer begeeft zich ver buiten de wetenschap in zijn strijd tegen religie. Op een dubbeldekker bus in Londen wilde hij de tekst “There is no God” plaatsen. Een soort van reclamecodecommissie floot hem terug: ‘die claim kunt u niet waarmaken’.

reageren

geef een reactie

i

Mis geen enkel bericht van dit boswachtersblog