www.boswachtersblog.nl/ BuitenPlaatsen

Vier seizoenen in vijftig minuten

16 december 2016 Kunsthistoricus Marcel van Ool in BuitenPlaatsen

Iedereen kent De Vier Jaargetijden van Vivaldi. Die Jahreszeiten, een oratorium van Haydn met het landleven door de seizoenen heen als thema, dat lukt ook nog wel. Maar De Wedstrijd van de Seizoenen? Iemand? Het is een stuk als een overvolle bonbondoos, geschreven door Domenico Scarlatti. In het Italiaans heet het La Contesa delle Stagioni en Scarlatti schreef het voor koningin-gemalin Maria Anna Josepha van Portugal.
Van Domenico Scarlatti weten we bijna niks. ‘”Misschien, vermoedelijk’. Woorden die af en toe gebruikt mogen worden, maar als zij de substantie van een biografie gaan uitmaken, wordt het vrij treurig”, schreef Maarten ’t Hart over de levensbeschrijvingen van Domenico. Hij werd geboren in 1685 als zoon van de belangrijkste componist van zijn tijd: Alessandro Scarlatti. Hij verbleef in het Vaticaan en in Venetië en vooral in de schaduw van zijn vader. In 1720 vertrekt hij naar Lissabon om kapelmeester te worden aan het hof en clavecimbellessen te geven aan de dochter van de koning, de Infanta (prinses) Maria Barbara. Op 6 september van dat jaar werd La Contesa uitgevoerd om de verjaardag van de koningin luister bij te zetten. In het stuk, een serenata, strijden de seizoenen met elkaar. Welk jaargetijde is het belangrijkste? De Herfst wint, want dat is het seizoen van de koningin. (Niet meteorologisch, maar dat ervoer men toen anders). Als het stuk populairder zou zijn, kenden we het misschien onder een andere naam. ‘Het geschil der seizoenen’ of ‘het dispuut van de jaargetijden’.
Scarlatti is vooral bekend vanwege zijn sonates voor clavecimbel, er zijn er 555 bewaard. (Nog geen tien procent daarvan zijn meesterwerken, meldt Maarten ’t Hart). Wat wel algemeen erkend wordt: Scarlatti was een kei in het verwerken van melodieën uit volksliedjes uit zowel zijn geboorteland als later uit Portugal en Spanje. En hij kon heel goed ‘imitaties’ van geluiden uit het dagelijks leven en de natuur overbrengen in zijn composities. Ik vermoed dat wanneer ik La Contesa goed bestudeer, ik tot een heel rijtje kom. Vooralsnog is de serenata achtergrondmuziek bij het opruimen van mijn archief. Maar hé, onmiskenbaar: vogeltjes!

Voor deze post is gebruik gemaakt van : Domenico Scarlatti 1685-1985, speciaal nummer van Tirade, oktober 1985-jaargang 29.

reageren

geef een reactie

i

Mis geen enkel bericht van dit boswachtersblog