Otterspraint langs een van de beken in de Kop van Drenthe.

Altijd spannend. Resultaten zien van het veldwerk dat je hebt gedaan. Al een aantal jaren volg ik de ontwikkeling van de otters in de Kop van Drenthe met gezonde belangstelling. Eigenlijk is dat vooral een bezigheid in privé-tijd. Als boswachter, of als provinciaal adviseur zoals mijn huidige functie formeel heet, heb je – helaas – geen tijd om dagenlang langs beken te struinen op zoek naar uitwerpselen. Want dat is waar het om draait. Poep is goud waard!

Ik ben bijvoorbeeld razend nieuwsgierig of de otters uit De Onlanden ook uitwaaieren naar de beekdalen richting het zuiden of dat het andere otters zijn. Je zou dat kunnen onderzoeken door een otter uit te rusten met een zender, maar dat is duur en vooral veel gedoe. Gelukkig is onderzoeksinstituut Alterra in Wageningen ook geïnteresseerd in het wel en wee van de Nederlandse otterpopulatie en zij kunnen op basis van DNA-profielen uit poep van otters achterhalen om welk dier het gaat.

Vijftig monsters

Met een groepje enthousiastelingen onder aanvoering van wetlandwacht Wim van Boekel verzamelen we daarom in de wintermaanden een heleboel van die spraints, zoals otteruitwerpselen ook wel worden genoemd. Aan het eind van het afgelopen seizoen zijn in totaal 50 monsters richting Wageningen gegaan. En dan begint het lange wachten. Afgelopen week rolden de eerste kaartjes via de mail binnen. In De Onlanden hebben we op deze manier 5 verschillende otters kunnen onderscheiden, 3 mannen en 2 vrouwen. Vier van de vijf zijn nieuw en 2 otters die vorig jaar nog wel aanwezig waren, hebben we niet terug gevonden. Onlangs werd trouwens wel weer duidelijk dat er ten minste twee jonge otters zijn geboren.

In het filmpje hierboven is een van de otters te zien die zich heeft gevestigd in de beken rond Norg. Het filmpje is gemaakt door Tonnie Sterken. 

Langs de beken richting het zuiden had ik ook een paar spraints verzameld, maar die hebben helaas geen bruikbaar DNA-profiel opgeleverd. Wel zijn er twee nieuwe otters rond Veenhuizen het Fochteloërveen aangetroffen. Hier gaat het om een man en een vrouw. Het mannetje dat er vorig jaar nog bivakkeerde, lijkt spoorloos verdwenen. Aan de zuidkant van het veen zit nog een andere otter, waarschijnlijk een man. De vraag voor mij is of het hier boven genoemde vrouwtje hetzelfde dier is als het zogende vrouwtje dat afgelopen voorjaar werd doodgereden op de weg tussen Huis ter Heide en Bovensmilde. Toen hebben we veel tijd besteed aan het zoeken naar de verweesde jongen. Helaas zonder resultaat. Lees hier het nieuwsbericht van de NOS daarover.

Groot verloop

Zowel in De Onlanden als rond het Fochteloërveen lijkt er sprake te zijn van een groot verloop, oftewel turnover in ecologisch-jargon. Otters zijn over het algemeen, als er voldoende voedsel en partners aanwezig zijn, redelijk honkvast en erg territoriaal. Wat is dan de achterliggende oorzaak van dat grote verloop? Worden er dieren aangereden zonder dat wij het te weten komen, is er heel veel concurrentie en dus verdringing? Ik heb nog geen idee. Je komt er alleen maar achter door vragen te stellen en veel veldwerk te blijven doen. En hopen dat er voldoende geld beschikbaar blijft om de DNA-analyses te kunnen uitvoeren. Want het gaat misschien dan op het eerste oog heel goed met de otters, waar de oudjes blijven is voorlopig nog een raadsel.