Bloeiwijze van de dennenorchis

De zeldzame dennenorchis begint zich thuis te voelen in het Nationaal Park Drents-Friese Wold. Onze boswachter Widmar van der Meer heeft een nieuwe groeiplaats gevonden van deze bijzondere orchidee. Nog steeds zeldzaam want drie locaties is nog wat schamel. Met meer natuurlijk en gevarieerd bos in petto zal deze orchidee zich naar verwachting uitbreiden.

Een kritische dame

De dennenorchis stelt bijzondere eisen aan de bodem en dat maakt haar erg kritisch. Dat verklaart gelijk haar zeldzaamheid. De dennenorchis is een altijd groene zomerbloeier met vertakte wortelstokken die eindigen in bladrozetten. De bloeiwijze is een smalle aar met zoet geurende witte bloemen of bloemetjes beter gezegd. De dennenorchis wortelt bij voorkeur in half-verteerd naaldenstrooisel met een zandige ondergrond. Zij is gevoelig voor uitdroging omdat haar oppervlakkige wortels ver boven het grondwater staan. Vaak groeit zij dan ook op plekken waar de bodem beschermd wordt tegen uitdroging door bladmossen. En beschutting krijgt van struiken voor de zon.

Dennenbossen zijn favoriet

Op de zandgronden zijn sinds de 19e eeuw veel naaldbossen aangeplant met grove den. Na 35 jaar kunnen deze bossen geschikt zijn voor vestiging van dennenorchis. Lariks, douglas en fijnspar bossen zijn zeker niet favoriet als groeiplaats. Net als de alle orchideeen is de dennenorchis sterk afhankelijk van schimmels (mycorizza). Deze symbiose is een samenwerking waarin de orchidee en de schimmel belangrijke voedselstoffen met elkaar uitwisselen. Gezien de dennenorchis op voedselarme bodems voorkomt is dit wel een slimme zet om de noodzakelijke stikstof en andere voedingstoffen binnen te krijgen om te overleven. Het voorkomen van deze mycorizza in de bodem is dus erg belangrijk. We zien dit verschijnsel trouwens ook bij bomen. De wortelstokken zijn ook erg nuttig want in barre tijden kan de plant hierin opgeslagen voedsel gebruiken. Handig zo ’n noodvoorraad.

Ruimte voor meer wildere natuur

Het bosbeheer in het Drents-Friese Wold wil een meer natuurlijk en gevarieerd bos.  Vroegere “plantages” van fijnspar, lariks en douglas krijgen dan ook steeds meer het karakter van natuurlijke bossen waarin ook grove den en loofbomen meer gaan voorkomen dan nu. De dennenorchis gaat hiervan profiteren is de verwachting en de hoop. De nieuw gevonden groeiplaats lijkt deze uitspraak en wens te bevestigen. De vraag die onze boswachter ecologie Widmar van der Meer zich dan ook stelt is waar gaat ie opnieuw opduiken en wanneer?

Boswachter Corné Joziasse