Er zullen weinig mensen een hekel hebben aan ‘de natuur’. Tenminste, daar ga ik van uit. Maar zelfs de beste buren hebben wel eens last van elkaar. En dat geldt ook voor de buren ‘mens’ en ‘dier’. Conflicten tussen buren zijn vaak het gevolg van tegengestelde belangen. Meestal blijft het bij al dan niet uitgesproken ergernisjes maar soms vallen er doden! Zeker in het geval van ‘mens’ en ‘dier’.

‘Mens’ wil graag van A naar B, het liefst comfortabel en het liefst een beetje snel dus met de auto over een gladde asfaltweg. ‘Dier wil ook van A naar B, het liefst in een min of meer rechte lijn of in elk geval via een in dierenlogica verstandige route. De gevolgen van deze situatie van conflicterende belangen zie ik vaak langs of op de wegen: platgereden hazen, eenden of egels enz. Als het enigszins kan haal ik deze verkeersslachtoffers van de weg of uit de berm en gooi ze een stuk verderop. Omdat ik het een rotgezicht vind, zo’n platgereden weg-pannenkoek, maar vooral omdat op een dood dier andere dieren afkomen om het weer stukje bij beetje op te laten gaan in de kringloop van het leven. Niet zelden worden deze aaseters vervolgens zelf ook doodgereden. Wanneer het grotere dieren betreft, zoals bijvoorbeeld reeën, is een aanrijding ook voor automobilisten gevaarlijk. In alle gevallen is het dus de moeite waard om ongelukken te voorkomen. Dat kan op verschillende manieren, de ene meer succesvol dan de andere.

Rasters

Het is altijd verstandig om tijdens het rijden oog te houden voor dieren, zeker in landelijk gebied. Dat is de verantwoordelijkheid van de chauffeur. Op plaatsen met meer dan gemiddeld ‘overstekend wild’ worden verkeersborden geplaatst om de automobilist nog eens extra te waarschuwen. Zelf plaatsen we ook tijdelijke borden, bijvoorbeeld tijdens de paddentrek. Maar of er echt veel chauffeurs zich iets van aantrekken?

Langs de N-361 richting Lauwersoog waren veel ongelukken met overstekende reeën. Spiegeltjes en ‘molentjes’ hielpen maar matig. Een aantal jaren geleden is er op ‘strategische’ plaatsen een raster geplaatst en met succes: het aantal doodgereden reeën nam opvallend af.

Voor vogels helpt een raster dan weer niet en ik zou ook geen oplossing weten anders dan goed uitkijken en niet te snel rijden.

Sommige vogels die ik langs de weg vind breng ik naar een preparateur, een ‘vogel-opzetter’. Zo krijgen deze vogels een ‘tweede leven’.  Een beetje macaber misschien maar een opgezette vogel kun je wel van héél dichtbij bekijken zonder dat hij wegvliegt. Zo kun je van een dood exemplaar veel leren over zijn levende soortgenoten. De verzameling opgezette ‘voorbeeldvogels’ in ons Activiteitencentrum groeit gestaag. Soms betrap ik mezelf, als ik een dode vogel zie liggen, op de gedachte “deze hebben we al”. Of nog erger: “jammer dat er nooit eens een lepelaar wordt doodgereden” want die hebben we nog niet. Ik geef mijzelf dan straf voor zulke perverse gedachten.

Otters

Wat we wel hebben, helaas, is een opgezette otter. Het dier werd ruim een jaar geleden doodgereden bij Dokkumer Nieuwe Zijlen.

Het kostte de nodige moeite om de vereiste vergunningen te krijgen, een otter mag je niet zomaar laten opzetten, maar het dier is nu te bekijken in het Activiteitencentrum van Staatsbosbeheer in het Lauwersmeer. Dat er sinds 2013 inmiddels vijf otters zijn doodgereden in het Lauwersmeergebied is natuurlijk triest. Maar het betekent wel dat er tenminste otters zijn. Het Lauwersmeer heeft vanaf 2013 een ‘eigen’ otterpopulatie. Dat wil zeggen dat er jaarlijks jongen worden geboren in het gebied. Het aantal otters neemt in Nederland weer toe maar het gaat maar heel langzaam omdat de natuurlijke aanwas bijna geheel weer teniet wordt gedaan door het aantal verkeersslachtoffers.

De provincies Friesland en Groningen onderkennen het probleem en werken beide aan het ‘ottervriendelijker’ maken van het Lauwersmeergebied door faunapassages te maken en rasters te plaatsen op gevaarlijke knelpunten bij Lauwersoog, Dokkumer Nieuwe Zijlen en Zoutkamp.

Voor het ottervrouwtje dat afgelopen zaterdagnacht werd doodgereden komt het echter te laat. Omdat bleek dat ze nog jongen zoogde zijn vrijwilligers op zoek gegaan naar eventuele jongen, waarbij ook een warmtebeeldcamera werd ingezet. Uiteindelijk werd een jonge otter ontdekt, waarvan men gelukkig de overtuiging kreeg dat hij oud genoeg was om zichzelf te redden.

boswachter Jaap Kloosterhuis