Boswachter Mark aan het werk tijdens de voorbereiding van de boswerkzaamheden

Over een paar weken gaan we van start met boswerkzaamheden in het oostelijk deel van Boswachterij Sint Anthonis. Van half augustus tot ongeveer half oktober gaan we daar aan de slag met het aanleggen van dunningspaden, het dunnen van bos en het maken van kleine open plekken. Wat dit betekent en waarom er hout geoogst wordt, leg ik je graag uit in dit blog .

Een goede voorbereiding

De boswachters zijn jaarrond aan het werk in het bos, om de boswerkzaamheden voor te bereiden. Van het zetten van stippen, het inventariseren van dieren en hun verblijfplaatsen, tot de houtoogst zelf met machines. Er wordt steeds zorgvuldig afgewogen welke bomen geoogst kunnen worden. Bomen krijgen een markering (gekleurde stippen of strepen), dat noemen we ‘blessen’ (de naam blessen stamt af uit de tijd dat er nog met een zogenaamd blesmes werd gewerkt. De markering op de boom had wat weg van een paardenbles).

De boswachter ecologie is nauw betrokken bij de voorbereidingen. Wanneer hij ergens een nest of bijvoorbeeld mierenhoop vindt, blijven we daar uit de buurt en worden daar geen bomen gekapt. In een van de bosvakken, waar dode fijnspar staat, houden we ook goed in de gaten of er voorafgaand aan de werkzaamheden geen vleermuizen in de bomen gaan zitten. Tijdens de boswerkzaamheden houdt de boswachter ecologie ook alles goed in de gaten.

Tekens op de bomen

Er staan verschillende soorten markeringen op de bomen, zodat de uitvoerende aannemer goed weet wat hij moet doen. Oranje verticale strepen markeren een zogenaamd dunningspad. Door om de 20 meter een pad aan te leggen in het bos, hoeven de machines niet dwars door het bos te rijden. Beter voor de bodem en het bos zelf. Bomen met een oranje stip worden geoogst, zodat andere bomen groter kunnen worden of om jonge boompjes een kans te geven. Bomen met een oranje kruis worden gekapt, maar blijven wel achter in het bos. Dood hout is namelijk erg waardevol voor bijvoorbeeld insecten.

Oranje ringen om de bomen betekent dat de bomen ‘geringd’ worden. Dat gebeurt bij Amerikaanse eiken, een boom die hier eigenlijk niet thuis hoort en andere soorten kan overwoekeren. Door de boom rondom in te zagen valt deze niet om, maar gaat de boom langzaam dood. Deze boom wordt dan weer heel waardevol voor insecten, spechten en boommarters.

Er is ook geblest met blauwe verf. Bomen met een blauwe stip noemen we toekomstbomen: bomen met potentie om mooi en groot te worden, of omdat er bijvoorbeeld een nest in de boom zit. Blauwe ringen om de bomen geven aan dat het om kwaliteitshout gaat: een boom die mooi recht groeit zonder al teveel zijtakken. Dat zijn later waardevolle stammen om te gebruiken als hout voor bijvoorbeeld planken.

De houtoogst

De boswerkzaamheden bestaan dus uit het aanleggen van dunningspaden, het dunnen van bos (gericht bomen weghalen) en verjongen (open plekken maken in het bos). De bomen worden geoogst met een ‘harvester’. Deze geavanceerde houtoogstmachine kan nauwkeurig en precies werken. Hij velt en onttakt de bomen en zaagt de stam in stukken van de gewenste lengte. Vervolgens worden de stammen op stapels langs de paden gelegd, waarna ze naar de zagerijen worden gebracht. Dan wordt er bijvoorbeeld bouwmateriaal van gemaakt, of meubels. Op de houtstapels komen labels te hangen, die aangeven wat voor bestemming het hout krijgt. De opbrengst van de houtverkoop wordt gebruikt voor het beheer van de natuurgebieden van Staatsbosbeheer.

Bos blijft bos, en we oogsten nooit meer dan dat er bijgroeit. Bij Staatsbosbeheer zijn we trots op ons bos. Een natuurgebied dat ruimte biedt aan vele soorten planten en dieren, waar recreanten kunnen genieten én we duurzame grondstoffen kunnen oogsten.

Een gezond en toekomstbestendig bos

De werkzaamheden zorgen voor een gevarieerder bos, zowel in verschillende soorten als in leeftijden. Op de open gemaakte plekken groeien meestal vanzelf jonge boompjes, struiken en kruiden terug. Op andere plekken planten we nieuwe boompjes aan, zodat er meer variatie ontstaat. Een gevarieerd bos is beter bestand tegen klimaatverandering, lange periodes van droogte, ziektes en stormen. Daarnaast levert het een aantrekkelijker bos op voor bezoekers en een gevarieerdere leefomgeving voor planten en dieren.

Let op: wandel, fiets en ruiterpaden tijdelijk minder goed begaanbaar

De bospaden kunnen tijdelijk minder goed begaanbaar zijn door beschadiging door houtoogstmachines en vrachtwagens. Deze paden herstellen we na de houtoogst zo snel mogelijk. De werkzaamheden in het bos geven we altijd aan met bordjes, zodat bezoekers niet verrast worden door de machines. Daarnaast is het voor je eigen veiligheid belangrijk om niet te dicht in de buurt van de werkzaamheden te komen.

Heb je nog meer vragen over de boswerkzaamheden? Stuur me gerust een mailtje: L.Verhoeven@Staatsbosbeheer.nl, of kijk op de website van Staatsbosbeheer: https://www.staatsbosbeheer.nl/wat-we-doen/bos-beheren