www.boswachtersblog.nl/ Noord-Holland

Zout en schelpen voor de visdief in het Eemmeer

11 maart 2023 Boswachter Anne Voorbergen in Noord-Holland

In 2008 zijn drie eilandjes aangelegd voor de visdief in de ondiepe kustzone van het Eemmeer. Ondanks een jaarlijkse maaibeurt staan er spontaan opgekomen, hoge kruiden op de eilandjes. Die kruiden maken het voor de visdief bijna onmogelijk om te broeden.

Om de visdief te helpen is Staatsbosbeheer dankzij een donatie van Stichting Emka en Vogelbescherming Nederland gestart met werkzaamheden op de eilandjes.
Het maaien van de kruiden en de toevoeging van schelpen en zout, moet de visdief weer een aantal jaren vooruit helpen.

Ongewenste kruiden
Natuurlijke overstromingsdynamiek in het IJsselmeergebied is zo goed als verleden tijd. Daardoor zijn de eilandjes voor pionierkruiden als wilgenroosje een makkelijke kiem- en groeiplaats. Staatsbosbeheer maakt ieder jaar de eilandjes weer kaal door te maaien en het maaisel af te voeren. Maar de groeikracht van de ongewenste kruiden is enorm groot. Tijdens het broedseizoen van de visdief schieten de kruiden omhoog.

De ietwat kieskeurige visdief wil een kale, onbegroeide bodem voor z’n nest. De eilandjes raken door die spontaan opkomende kruiden steeds minder geschikt. Dat is terug te zien in het aantal broedparen, dat hier steeds verder afneemt.

De verruigging door ongewenste kruiden op eiland Dwergstern is hier duidelijk te zien.

Nabootsen van natuurlijke dynamiek
Aangelegde eilandjes zonder natuurlijke dynamiek zijn, zonder intensief beheer, een korte periode geschikt als broedplek voor de visdief. Het jaarlijks maaien en afvoeren van de kruiden is op veel plekken gewoonweg niet genoeg. Minimaal eens in de drie à vier jaar is herstel van de beginsituatie nodig. Maar de kosten van zo’n reset zijn hoog.

Vele schepjes zout
Dankzij een donatie van Vogelbescherming Nederland (Stichting Emka) van €70.000,- kan Staatsbosbeheer dit jaar zo’n reset uitvoeren. Naast het jaarlijkse ritueel van maaien en afvoeren, voegen we op het middelste eilandje (de Dwergstern, zie kaartje onderaan deze blog) een laagje schelpen toe om het de zaden van kruiden moeilijk maken om te kiemen en een natuurlijke nestplek voor de visdief na te bootsen.

In 2017 is dit ook al eens gedaan met financiering van Vogelbescherming. Maar nu doen we er nog een schepje bovenop. Of beter, vele schepjes zout! Door het toevoegen van een laagje zout sterven de toch opkomende kruiden alsnog af. Een beproefde methode die ook op andere plekken de groei van kruiden onderdrukte.

Medewerkers van Staatsbosbeheer harken het zout over eiland de Dwergstern.

Waarom zoveel moeite voor de visdief?
De visdief staat op de Rode Lijst van Nederlandse broedvogels en verbetering van zijn leefgebied is nodig. Door toegenomen recreatie, predatie en begroeiing zijn er helaas steeds minder geschikte nestplaatsen voor de visdief.

De broedeilandjes in het Eemmeer liggen in Natura 2000 gebied Eemmeer en Gooimeer Zuidoever. De visdief is hierin opgenomen met een instandhoudingsdoel van 280 broedparen. Het doel ligt daarmee ruimschoots hoger dan de huidige situatie. Als we deze mooie, sierlijke stern voor het Eemmeer willen behouden, moeten we als eilandbeheerder moeite blijven doen. Door de reset in 2017 steeg het aantal broedparen van 0 naar 102 op het middelste eilandje.

Heb je vragen over dit project van Staatsbosbeheer, stuur een e-mail naar a.voorbergen@staatsbosbeheer.nl

Ligging van de eilandjes t.o.v. de Stichtse Brug.

 

reageren

geef een reactie

  • Johan Stuart
    11 maart 2023 om 18:54

    Interessant experiment! Hoelang blijft het zout haar werk doen? En wat voor zout gebruiken jullie? Grofkorrelige?

    • Boswachter Anne Voorbergen
      16 maart 2023 om 17:36

      Hoi Johan, deze methode is al op verschillende plekken toegepast. Onder andere bij de Houtribsluizen bij Lelystad (Rijkswaterstaat, Landschapsbeheer Flevoland). Daar is onderzoek gedaan naar de effecten van zout:
      https://lowland-ecology.network/project/visdieven-bij-de-houtribsluizen.
      Maar ook op een strandje op de Marker Wadden (Natuurmonumenten) wordt zout toegepast voor het kaal houden van visdiefhabitat.
      Wij hebben grofkorrelig zout toegepast.

i

Mis geen enkel bericht van dit boswachtersblog