www.boswachtersblog.nl/ Oostvaardersplassen

Slechtvalken in de Oostvaardersplassen

16 maart 2015 Staatsbosbeheer in Oostvaardersplassen

Door: Henk Hupkes

Nadat het op een dag in februari ‘s ochtends licht gevroren had, kwam de zon er goed door. Het was bijna windstil, ideaal vogelweer dus. Hierbij een verslag van de vogeltellingen van die dag deed, met wat extra informatie over de slechtvalk.

Kramsvogels in de Oostvaardersplassen
Kramsvogel

Vogeltelling
Zoals in elke winter, zijn er nu ook herten die door hun vetvoorraad heen beginnen te raken en door de beheerder worden afgeschoten. De raven en andere aaseters weten deze voedselbron goed te vinden. Er werden tijdens dit bezoek in de telgebieden maar liefst 26 raven gezien. Daarnaast telden we in de waterlanden nog veel kieviten, goudplevieren en bonte strandlopers. De brandganzen waren gering in aantal. Ze zijn waarschijnlijk wat verder getrokken of al elders in de polder aan het foerageren. Van de landelijke invasie van kramsvogels was op het Stort ook wat van te merken.

Slechtvalk
Opmerkelijk zijn de toenemende aantallen slechtvalken  in de Oostvaardersplassen in het winterhalfjaar. Zo kwam boswachter Leo bij zijn laatste roofvogeltelling op 9 exemplaren terwijl ook ik, er in de door mij getelde gebieden alleen al 4 vogels. heb waargenomen. Enkele dubbeltellingen zijn niet uitgesloten.

Trend
De slechtvalk is een wereldwijd voorkomende roofvogel, die eeuwenlang heeft bloot- gestaan aan vervolging door jagers en duivenmelkers. Ook werden de jongen uit het nest geplunderd voor de valkeniers. Midden vorige eeuw stortte de populatie in de geïndustrialiseerde landen in, door gebruik van de pesticiden zoals DDT. Na het verbod op die pesticiden is langzaam herstel opgetreden. De slechtvalk is nu in Europa sinds het verbod op gechloreerde koolwaterstoffen de roofvogelsoort met de meest positieve ontwikkeling. En dat is duidelijk ook merkbaar in de Oostvaardersplassen waar de laatste jaren in toenemende mate slechtvalken worden gezien.

Slechtvalk in de Oostvaardersplassen
Slechtvalk

Voorkomen in Nederland
In Nederland was de slechtvalk in de vorige eeuw een uiterst schaarse broedvogel. Broedgevallen waren bekend van bijvoorbeeld Schiermonnikoog in het begin van die eeuw en van de Veluwe waar rond 1975 een broedpaar werd vastgesteld. In 1990 vestigde zich een broedpaar in Limburg en in 1996 volgde een tweede paar. De jaren daarna groeide het aantal paren steeds sneller en in 2012 werd de Nederlandse populatie van de slechtvalk geschat op circa 120 paren. Het plaatsen van nestkasten op geschikte plaatsen, zoals elektriciteitscentrales en andere hoge gebouwen heeft zeker bijgedragen aan deze snelle ontwikkeling. Een geweldig succes dus! Maar steeds vaker vinden valken ook meer natuurlijke broedplaatsen zoals op duinen en zandplaten langs de kust en in kraaiennesten, op hoogspanningsmasten en in bomen.

Prooi
De slechtvalk eet bijna uitsluitend vogels in grootte variërend van mees tot blauwe reiger. Het biotoop bepaalt welke vogelsoorten deel uitmaken van het dieet. Zo eten ze in de steden, waar ze broeden in hoge gebouwen, in hoofdzaak (stads)duiven. In de Oostvaardersplassen zullen het vooral  eenden en in deze tijd met grote aantallen plevieren kievit en goudplevier zijn. De prooi wordt bijna uitsluitend in de lucht ‘geslagen’, dat wil zeggen gepakt.

Snelste dier ter wereld
Vanaf een uitkijkpost achtervolgt de slechtvalk de vogel en stort hij zich op de prooi in zijn kenmerkende duikvlucht. In zijn duikvlucht kan hij snelheden van boven de 300 km/u bereiken. Er zijn metingen gedaan bij een afgerichte slechtvalk die wijzen op een nog hogere duiksnelheid, 389 km/u. Hiermee is de slechtvalk ook het snelste dier ter wereld. Door zijn enorme snelheid in de duikvlucht kan hij niet zo snel van richting veranderen als zijn prooi en zet dan de jacht meestal voort in een achtervolgingsvlucht.

Henk Hupkes
Vrijwilliger bij Staatsbosbeheer

 

reageren

geef een reactie

  • Peregrine falcons, other birds in Oostvardersplassen national park | Dear Kitty. Some blog
    19 maart 2015 om 12:37

    […] Hupkes, bird counter in Oostvaardersplassen national park in the Netherlands, reports about this […]

  • Sylvia de L-J
    16 maart 2015 om 12:48

    Mooi zo, Heeeeeeeelemaal geweldig !
    8 Maart zag ik er ook eentje op haar gemak (vr.) boven het Hollandse Hout vliegen.
    ‘k Dacht eerst dat ik me vergiste want nog niet eerder zag ik er daar een, doch de Slechtvalk was wel zó goed in zicht’, ik kon me niet vergissen ….
    TOF dat mijn waarneming klopt en niet voor niets, dat de OVP ook door HEN gevonden wordt.

  • Marge Van der weide
    16 maart 2015 om 12:44

    Bedankt voor weer een informatieve nieuwsbrief.Geniet er van om het steeds te lezen.Gr.Marge

    Verstuurd vanaf mijn iPad

i

Mis geen enkel bericht van dit boswachtersblog