www.boswachtersblog.nl/ Oostvaardersplassen

Territoria en natuurlijk gedrag

22 november 2016 Boswachter Hans-Erik Kuypers in Oostvaardersplassen
Oude hinde in Oostvaardersplassen

Oude hinde in Oostvaardersplassen

In een voorgaande blog werd een terugblik gegeven op de bronsttijd. Hoe staat het er nu voor?

In vergelijking met enkele weken geleden, tijdens de piek van de bronsttijd, is het rustig in het centrale deel van de Oostvaardersplassen. Rijdend over de beheerweg kom je hier en daar nog groepjes hindes tegen en af en toe een mannelijk hert. Maar het grote spektakel rond de bronst is nu echt voorbij.

In de bosgebieden rond het centrale deel vinden de herten beschutting en kunnen ze uit het zicht blijven. De vrouwelijke dieren blijven vooral in het open grazige deel. De scheiding in sekse is het natuurlijke gedrag van de dieren zoals dat ook in andere natuurgebieden wordt waargenomen.
De afgelopen jaren hebben we als beheerders hard gewerkt aan het “aantakken” van de randgebieden (Kotterbos, Oostvaardersbos, Oostvaardersveld) bij het centrale grazige deel van de Oostvaardersplassen.

Een van de adviezen van de International Committee for the Manangement of the Oostvaardersplassen (ICMO) was om deze bosgebieden bij het centrale deel te betrekken om beschutting te kunnen bieden aan de dieren in de winterperiode. We zien nu dat er weliswaar gebruik gemaakt wordt van deze gebieden, maar dat de herten niet in grote getale de randzonde opzoeken.
De toegankelijkheid van het Oostvaardersveld is vanuit de Driehoek (het gebied rond het Bezoekerscentrum) mogelijk gemaakt door middel van een tunnel onder het spoor. Het Oostvaardersveld is sinds begin 2016 via deze tunnel bereikbaar. We zien echter dat het nieuw ontsloten gebied nog niet echt ontdekt is door de herten die doorgaans in de Driehoek rondlopen. In de winterperiode lopen hier zo’n ca. 120 dieren in verschillende roedels rond. Deze hebben hier hun (winter)territorium, hetgeen betekent dat ze hier hun vertrouwde plek hebben gevonden en daar als ‘familie’ jaarlijks terug keren en verblijven.

Deze vertrouwde plek maakt dat de dieren niet snel naar een andere plek zullen uitwijken en als groep erg honkvast zijn. Afgelopen jaar hebben twee herten de tunnel gepasseerd om even later weer de veiligheid van de groep aan de Driehoekkant op te zoeken. In de winter staan er echter wel roedels (tot 40 dieren) bij de doorgang en lijkt het ons een kwestie van tijd tot er een  groepje de andere kant opzoekt en het Oostvaardersveld in trekt. De verwachting is dat er wellicht een aantal dieren blijven hangen, toch zullen er ook weer dieren terug gaan richting het kerngebied.

hert tunnelDe tunnel zelf lijkt erg smal en als doorgang misschien wel weinig functioneel. Op basis van ervaringen van beheerders (met name in het buitenland) met dergelijke tunnels en passages weten we echter dat ze wel degelijk functioneren en dat er zelf kleinere varianten bestaan die effectief zijn.

Het is dus vooral een kwestie van tijd waarin we als beheerders de natuur haar werk willen laten doen. Hier hebben we de randvoorwaarden geschapen, maar zullen de dieren het nieuwe gebied echt zelf moeten gaan ontdekken. Door middel van een camera, die het ‘dierlijk’ verkeer nauwlettend in de gaten houdt, weten we wat er ook in de nacht gebeurd bij de tunnel. Zodra we zien dat er een groepje edelherten de ondersteek durft te maken krijgt u dit natuurlijk te horen.

 

 

 

reageren

geef een reactie

  • Odette Geldens
    28 februari 2018 om 14:38

    Ik zou graag weten of het gebied Oostvaardersplassen omheind is?? Kunnen de dieren eruit ? Zoniet? Dan zou ik niet van een Natuurgebied durven spreken en vind ik het moord om niet bij te voeren!

  • Brigitte
    8 december 2016 om 09:33

    Volgens mij is de foto van de hinde met dat oormerk wel een heel oude foto van een heel oude hinde, die nog het uitzetten van de edelherten in de Oostvaardersplassen heeft mee gemaakt.
    De foto van die kudde Heckrunderen is er ook een uit vervlogen tijden (toen er dus nog volop voedsel was.)

  • Martijn de Jonge
    7 december 2016 om 09:33

    Zoals bekend is het ’s winters openzetten van randgebieden als Oostvaardersbos en Hollandse Hout een verkapte vorm van bijvoederen. Immers je vergroot het voedselareaal kunstmatig waardoor de populaties verder kunnen stijgen. En zoals gebruikelijk wordt er buitenlands onderzoek bij gehaald om te bewijzen dat het dichtgooien van een waterverbinding goed voor de herten is.

    Los daarvan is het opmerkelijk dat het hert op de foto van deze blog een oormerk draagt. Waarom en waartoe is dit gebeurt? Dat roept ook de vraag op hoe het is met de jaarlijkse door ICMO-2 aanbevolen helicoptertelling. Zijn daar al resultaten van en hoeveel vluchten zijn er genaakt.

    Zoals vaak geven de blogberichten hier meer vragen dan antwoorden.

  • Erica Hennekes
    3 december 2016 om 15:41

    Ik vraag me af in hoeverre er nog sprake kan zijn van normaal natuurlijk territoriumgedrag in de OVP. De dichtheid van herten per ha. is ongekend hoog. De dieren leven het hele jaar in enorme kuddes, wat je wel bij rendieren ziet maar nooit bij edelherten. Aan de hand van de informatie via de jaarverslagen kom je tot de conclusie dat de verhouding tussen geweidragers en hindes steeds meer scheef komt te liggen. Bij het één na laatste jaarverslag was dit 1 geweidrager op 20 hindes. Helaas was het niet mogelijk om te zien of die ontwikkeling doorzet, omdat in het laatste summiere jaarverslag hier geen gegevens verstrekt werden. Het verschijnsel van afnemende aantallen geweidragers komt doordat veel dieren na de bronst zo vermagerd en afgepeigerd zijn, dat ze de hongerwinters niet overleven. Dit jaar is de bronst heel laat begonnen in de OVP en er zijn zelfs bronstexcursies afgezegd. Oorzaak? (te) jonge geweidragers? Slechte conditie van de hindes?
    In een vorig jaarverslag stond ook dat de gewichten van de afgeworpen stangen, evenals het soortelijk gewicht significant afgenomen was. Mooie grafiekjes erbij van het verloop daarvan in de loop der jaren. Hoofdstuk geweien inmiddels geschrapt. Je krijgt ook geen informatie over de tellingen die in voor- en najaar gehouden werden (in voorgaande jaren). Waarom dit gebrek aan transparantie? Ik hoop dat er via dit blog wat meer duidelijkheid gegeven kan worden.

  • Hans-Erik Kuypers
    25 november 2016 om 11:37

    Er is voor een doorgang onder het spoor gekozen en, zoals in het blog al is aangegeven, is een dergelijke passage effectief gebleken op andere plekken. De recreanten kunnen inderdaad gebruik maken van de tunnel en zullen dit alleen overdag doen. Via de camerabeelden hebben we kunnen zien dat de passages van dieren vooral in de nacht plaatsvinden. Mens en dier hoeven elkaar dan ook niet in de weg te zitten.
    Voor de ‘natte’ verbinding tussen het centrale deel van de Oostvaardersplassen en de randzones zijn bij de Kitstocht, die onder het spoor doorloopt, aan weerzijde van de onderdoorgang plankieren aangebracht. Deze onderdoorgang is goed geschikt voor de migratie van bevers, otters en ringslangen.
    Zo is ook bij het Kotterbos een dergelijke natte en droge verbinding onder het spoor gerealiseerd.

  • Martijn de Jonge
    23 november 2016 om 20:21

    De officiële ontsluiting naar het Hollandse Hout zou direct via de route langs het beheersgebouw lopen over de Knardijk. Daar is ook onderzoek en planning voor geweest. Voor het huidige model is een belangrijke natte doorgang naar de OVP voor ringslang, otter en bever onder het spoor droog gelegd. Deze ecologische, nu droge, doorgang voldoet aan geen enkele eis of afmeting voor grote zoogdieren-passage, hij is tegelijkertijd in gebruik bij toeristen. Het is strijdig met Natura-2000 adviezen om belangrijke ecologische verbindingen te blokkeren. Vreemd dat dat nu precies gebeurt in de Oostvaardersplassen.

i

Mis geen enkel bericht van dit boswachtersblog