www.boswachtersblog.nl/ Oostvaardersplassen

Nieuw beschuttingsgebied voor de grote grazers

1 oktober 2018 Boswachter Hans-Erik Kuypers in Oostvaardersplassen

In het besluit van Provinciale Staten van 11 juli jl. is opgenomen dat we nieuw beschuttingsgebied voor de grote grazers in de Oostvaardersplassen gaan realiseren. In dit blog wil ik jullie graag wat meer vertellen over de uitvoeringsplannen voor de realisatie van deze beschuttingsopgave.

De provincie heeft ons opdracht gegeven om 300 ha beschuttingsgebied voor de grote grazers te realiseren in de Oostvaardersplassen. Wat houdt dit in en hoe gaan we dit vormgegeven?

Beschutting door aanplant van bomen en struiken.
Om de grote grazers in de Oostvaardersplassen meer ruimte te kunnen geven waar ze kunnen schuilen tegen koude wind en storm gaan we aan de slag met het aanplanten van bomen en struiken in het ‘kerngebied’. Wat houdt dat dan in?

Voor de nieuwe beschuttingsopgave gaan we het principe van begroeide en beschermde ‘eilanden’ met doornige struiken en bomen verder uitwerken. Het idee is nu om op de hogere gebieden in het grazige deel van de Oostvaardersplassen (Het Stort en omgeving) een twintigtal begroeide ‘eilanden’ aan te leggen. Deze eilanden variëren in grootte tussen de 3 ha en de 30 ha en zullen worden beplant met inheemse struiken en een  aantal bomen per gebied. Er is voor boomsoorten gekozen die (na enige jaren) bestand zijn tegen begrazing zijn zoals berk en eik. Het gaat om grote hoeveelheden plantmateriaal. We zijn dus afhankelijk van wat er op de markt beschikbaar is voor de totale aanleg. Daarnaast zijn we sterk afhankelijk van de weersomstandigheden, het aantal werkbare dagen dus. Daarom trekken we er 3 jaar voor uit.  Het werk begint dit najaar.

Een impressie van het aan te leggen beschuttingsgebied.

Door bosgebiedjes en begroeide ‘eilanden’ in het open, begraasde gebied aan te leggen ontstaan plekken waar de dieren uit de wind kunnen blijven. De afgelopen jaren zijn we in het kader van de in instandhouding en uitbreiding van beschuttingsgebied al  bezig  geweest met de aanleg van zogenaamde kralen in de Driehoek en het Oostvaardersbos. Het gaat hierbij dan om, door middel van takkenrillen omsloten gebiedjes (van een paar honderd vierkante meter tot een paar duizend vierkante meter) waarin doornige struiken en bomen zijn geplant. Door de wal van takken blijven de bomen en het struweel die eerste jaren beschermd tegen vraat. Als de doornige struiken goed tot ontwikkeling zijn gekomen dan nemen deze de beschermingsfunctie van de takkenrillen over.

Rasters
De ‘eilanden’ zullen worden omrasterd, zodat de jonge aanplant niet wordt begraasd door de grote grazers en de gelegenheid krijgt om zich goed te ontwikkelen. Als de beplanting genoeg voorsprong heeft gekregen worden de rasters weer verwijderd.

Winteropenstelling
De jonge bomen en struiken bieden natuurlijk niet meteen alle gewenste beschutting. Daarom worden ook dit winterseizoen de beschuttingsgebieden aan de randen van de Oostvaarderplassen weer opengesteld voor de grazers. Ook in deze gebieden wordt met nieuwe aanplant verder gewerkt aan duurzame beschutting.

reageren

geef een reactie

  • ellen
    6 oktober 2018 om 11:06

    beste Hans-Eric
    1: waarom eikenbomen als die giftig zijn voor paarden?
    https://www.paardenarts.nl/kennisbank/gevaarlijke-bomen-en-struiken/
    2: hoeveel m2 blijft er dan voor grazers over aangezien 1 grazer 1000 m2 nodig heeft om een heel jaar te overleven.
    3: waarom doornen struiken en de kans dat paarden zich dan juist verwonden?
    4: hebben jullie wel een beleid om aantallen te beheersen zonder direct af te schieten?
    5: hoe zit dat met een natuurlijke vijand?
    Verder plan oke

    • Hans-Erik Kuypers
      9 oktober 2018 om 16:11

      Beste Ellen,
      In veel (natuur)gebieden waar paarden grazen staan ook eiken. Een mooi voorbeeld vind ik altijd New Forrest bij South Hampton. Het bosgebied met veel solitaire eiken wordt al eeuwenlang begraasd door pony’s. Voor de aanplant in de beschuttingsgebieden is vooral gekozen voor veel struiken en enkele bomen in groepen, vooral in het midden van de gebiedjes. Daarnaast zullen de gebieden omrasterd worden, zodat de paarden er niet bij kunnen.
      Je tweede vraag is niet goed te beantwoorden. We gaan er van uit vanuit dat er met het beschuttingsgebied ongeveer 150 ha omrasterd wordt en daarmee tijdelijk voor de grazers niet toegankelijk. Waarop baseer je de benodigde 1000 m2 per dier.
      Stekelstuiken beschermen de bomen en de struiken zelf tegen vraatschade. De grote grazers zullen dus alleen vreten aan de delen waaraan ze geen schade zullen ondervinden.
      Zoals bekend is de opdracht van de Provincie Flevoland voor het reduceren van het aantal dieren gericht op het vangen en verplaatsen van de paarden en het schieten van de edelherten. Dus is er ook sprake van vangen.
      Als je het bij je vijfde vraag over de wolf hebt, dan is deze welkom.

      Met vriendelijke groet,
      Hans-Erik

    • Nyncke
      12 oktober 2018 om 20:18

      Nou ligt het New Forest gebied niet erg goed bij de plaatselijke bevolking, omdat ook daar veel dieren van de honger sterven of op sterven na dood gaan bij strenge winters.

      Waarom wordt er niet gekeken naar eerbaarheid en beschutting?

      Dus linies die de wind en regen breken.

      Met de minimalisatie van de dieren, is er meer mogelijk met dieren die de bomen korter houden en niet weggeeten.

      Anders klopt het misschien wel dat het draagvlak van de dieren 600 dieren in het gebied zijn.

  • Corrie
    4 oktober 2018 om 21:26

    Tea,
    Het is triest zoals het loopt, en ja die brief naar Hofstra heb ik ook gekopieerd en verstuurd.
    Hoop dat de strijd nog niet gestreden is.
    Overbevolking is inderdaad een probleem en een andere discussie.
    Weet niet of je op de hoogte bent, maar er is al een organisatie opgericht met een steeds groter aantal leden die overbevolking aan de kaak steld, en bespreekbaar maakt.
    Gr. Corrie.

  • Astrid Damstra
    4 oktober 2018 om 18:23

    @Hans-Erik een aantal vragen:
    Je schrijft dat er dit najaar zal worden begonnen met de werkzaamheden voor aanplant.
    -Staat dit los van een gang naar de rechter door verschillende partijen die voor stagnatie zouden kunnen zorgen?
    Is het kortom zeker dat hiermee begonnen wordt?
    – Zijn de gekozen soorten (eiken !!!) aan aanplant een besluit van SBB (Als uitvoerende?)?
    In hoeverre vindt er hierbij monitoring plaats? En door wie?? (Zie van Geel rapport)
    – Waarom is er gekozen voor een vlak terrein en worden er geen heuvels en (extra) richels aangelegd voor een vorm van beschutting? Wie heeft hierin het laatste woord?
    -In hoeverre kunnen dieren zich handhaven in conditiescore 4 op een GEZONDE wijze in het gebied?
    -Welke externe partij neemt deze taak op zich om dit te monitoren?
    – Op welke manier worden de herten afgeschoten? Gefaseerd? Per roedel?
    -Begreep dat deze dieren voor consumptie aangeboden gaan worden, wordt het vlees steeksproefgewijs gekeurd of wordt ieder individueel dier gekeurd?
    – Begreep ook dat de opbrengsten van de geschoten dieren naar SBB gaat. Is al bekend aan welk goed doel dit geld geschonken gaat worden? Want ik neem toch aan dat dit geld niet in de beurs van SBB gaat verdwijnen? (Iets met moraal…)

    • Boswachter Mikal
      8 oktober 2018 om 15:34

      Er zijn in principe geen rechtszaken over de beschutting aangekondigd, dus het plan is inderdaad om dit najaar te starten. Het beschuttingsplan wordt in nauwe afstemming met de Provincie verder voorbereid. De eik is, net als de berk, een soort die goed tegen vraat kan. In andere West-Europese gebieden waar begrazing is staan ook eiken, dus daar is ervaring mee. Uiteraard zal dat gemonitord worden. Zoals je misschien wel weet zijn er in 2010 zijn door het hele gebied beschuttingsrichels aangelegd voor de grote grazers. Er werd echter door de dieren in beperkte mate gebruik van gemaakt, vandaar dat mede met de wens om meer diverse begroeiing in het gebied te hebben, er in dit plan niet voor is gekozen.

      Over de monitoring in de toekomst staat vast in het managementplan (dat momenteel gemaakt wordt) meer, daar is nu geen nieuws over te melden. Zodra we weten hoe het afschot en eventueel verkoop van vlees van de edelherten gaan aanpakken, zullen we daar over communiceren. Maar op dit moment kunnen we er niets over zeggen, simpelweg omdat we het nu aan het onderzoeken zijn.

  • Tea
    4 oktober 2018 om 11:46

    Corrie,

    Ik ben het niet in alles met je eens….maar dat weet je zo onderhand wel 🙂
    Maar daar ga ik verder nu niet op in…..ook niet op de vraag de eikenbomen wel of geen goede keus zijn.

    Waar ik het wél met je eens ben is je opmerking over de parkachtige uitstraling die de OVP kennelijk moet krijgen.
    Ook ik krijg het idee dat het aanzicht van een nieuw ( zoveelste) parklandschap moet worden gecreëerd….en dat alles ten faveure en genot van de mens !!!

    Dat is iets wat Sylv ( je ‘herinnert’ haar nog wel) en ikzelf aldoor bezwaar tegen hebben gemaakt …..omdat we, gezien de discussie in de politiek, al lang sterk het idee kregen/krijgen dat de OVP als een mooi ‘hertenkamp’ meer geld in het laatje moet brengen…..en daarmee dus recreatie en economische belangen boven ecologische belangen worden gesteld.

    De mens wordt dus ook hier, zelfs in de OVP!, opgevoerd als de belangrijkste ‘bewoner’ van de OVP.

    Daarom worden nu 1000 herten afgeschoten, een paar honderd paarden uit hun leefomgeving gehaald, en de mens neemt hun plaats in.

    Vaarwel Oostvaardersplassen……met dank aan de politiek.
    Het had zo anders kunnen zijn/worden….als de politiek maar gewoon gedaan had wat ze al lang !!! had moeten doen:
    gebiedsuitbreiding en migratiemogelijkheid voor de grote grazers!!! creëren.

    • Corrie
      4 oktober 2018 om 13:25

      Tea,
      Ja ik weet dat jij en Syl , net als ik ( onder bepaalde voorwaarde ) voor migratie en gebiedsuitbreiding zijn.
      Ben ook bang dat je helaas gelijk hebt wat de politiek en het parklandschap betreft.
      Snap alleen niet dat een groot orgaan als SBB maar ook alle andere natuur organisaties in Ned. zich daar niet meer voor hard gemaakt hebben.
      Maar ook met een wat andere uitvoering van het beleid in de OVP, SBB kunnen laten zien hoe mooi de natuur kan zijn Dit met een soms noodzakelijk beperkt ingrijpen en bijsturen van van de mens i.v.m dierenwel zijn.
      Omdat hoe je het ook draait of keert de dieren daar door de mens zijn gebracht.
      Met alle gevolgen van dien als je oa de raporten bestudeerd

      Mijn inziens had het nooit een zo vervuilde kaalgevreten vlakte met onvoorstelbaar veel dierenleed hoeven worden.
      Maar ik herken dat ik maar een leek ben, die constateerd.
      Ook dat alles in dit land belangrijker is dan natuur, milieu en dierenwelzijn

  • Corrie
    4 oktober 2018 om 10:33

    Het feit dat nu beschuttingsgebieden door de mens moeten worden aangelegd om de dieren bescherming tegen de weersomstandigheden te bieden is toch weer een gegeven dat de dieren er niet thuis horen.
    De beschuttingsgebieden moeten tegen vraat worden afgeschermd, een gegeven dat de overlevingsstrategie van de dieren bij honger door diezelfde mens wordt geblokt.
    Dan wordt er gekozen voor bomen die voor de dieren giftige eikels produceren, die ze zeker bij honger zullen eten.
    Net als het Jacobskruikruis zoals in een sectierapport is vastgesteld.
    Mag ik daaruit concluderen, dat een mooi aanzicht met parkachtige bomen belangrijker is dan het welzijn en de gezondheid van de dieren.
    Wilgenbomen groeien snel, niet giftig eten ze graag, zeker als ze afgeschermd zijn, kunnen ze altijd nog zonder risico het blad en de gevallen takken eten.
    Maar ziet er helaas niet zo statig uit als een eik.
    Deze winter dus ws nog weinig beschutting, de randgebieden worden opengesteld, maar dieren gaan geen km lopen om beschutting te zoeken tenzij het weer extreem is en er niks meer te eten is op de vlakte.
    Hun eerste keuze zal voedsel zoeken zijn ook al staat dat op een onbeschutte grote natte vlakte.
    De gevolgen daarvan zijn helaas al jaren bekend.

    • ellen
      6 oktober 2018 om 11:10

      Corrie inderdaad,…..als er geen natuurlijke beschutting reeds aanwezig is dan horen ze daar niet. De mens denkt voor God te kunnen spelen maar dat mislukt altijd. Want we zijn het niet. Eigenlijk mis ik bij SBB gezond verstand. Hoe kan je een giftige boom voor paarden als beschutting neerzetten buiten het feit dat het jaren duurt voordat een jong boompje echt beschutting kan geven. Tegen die tijd zijn er nog maar 10 paarden over. Bijzar gewoon

  • Tea
    3 oktober 2018 om 11:18

    http://edepot.wur.nl/266966

    Deze link gaat over de eik in Flevoland.
    Misschien interessant voor mensen die twijfelen aan de keuze voor de eik omdat de grond hiervoor niet geschikt zou zijn.

    Uit dit artikel begrijp ik dat juist het tegenovergestelde het geval is…..en juist de kleigrond heel geschikt is voor de eik.

  • Laurens Greven
    2 oktober 2018 om 20:35

    buiten t feit dat de bomen keus kant nog wal raakt, even een andere vraag…. De provincie komt met €1000000 voor versnelde beschutting op de plaat. ( grote vlakte) en dan komen jullie met een 3 of ik denk zelfs meer jaren plan met boompjes die totaal GEEN beschutting geven. Is Staatsbosbeheer een eigen staat in een staat.? Heeft Staatsbosbeheer soms lak GS-Flevoland.

  • Corrie
    2 oktober 2018 om 17:00

    Hallo SSB,

    Jullie hebben oa gekozen voor eiken bomen
    Zo ver ik geinformeerd ben duurt het erg lang voor dit een beetje boom is, zijn de eikels giftig voor paarden, is er risico op de eikenprocessie rups, ook zeer onaangenaam voor zoogdieren en hebben eikenbomen een goede waterdoorlatende bodem nodig, om goed te wortelen en zich te ontwikkelen.

    Dus ben echt benieuwd waarom jullie hiervoor gekozen hebben .

  • Betty Den Engelsman
    1 oktober 2018 om 23:13

    Tuurlijk, we trekken er 3 jaar vooruit. En dan ook nog een paar jaar voor het echt zijn functie waardig zal zijn.
    Dus voorlopig nog steeds geen goede beschutting voor de dieren die gedoemd zijn in dat godvergeten oord te blijven.
    Dus…. Hoe gaan jullie de dieren komende winter beschutting geven?
    Of moeten we dan maar hopen op zachte winters de komende laten we zeggen 8 tot 10 jaar ongeveer?
    Vinden jullie het erg als ik niet in jubel stemming ben?

  • Edwin Longmountain
    1 oktober 2018 om 22:04

    Tot nu toe hebben jullie geweigerd ook maar iets aan beschutting voor de GG te verzorgen, dus waarom denken jullie dat het dit keer wel gaat lukken?

    ICMO (2006): “4.1. ICMO denkt dat het gebrek aan beschutting in de Oostvaardersplassen een welzijnsprobleem is voor alle drie de soorten en beveelt daarom aan de ontwikkeling van struikachtige vegetatie te bevorderen in permanent uitgerasterde delen aan de randen van het terrein. Deze ‘exclosures’ kunnen dan dienen als ‘windscherm’ voor de dieren.”

    ICMO2 (2010): “3. Optimaliseren welzijn grote grazers (beschutting, keuzemogelijkheden t.a.v. gedrag bieden)“

  • Ans van Soest
    1 oktober 2018 om 21:17

    Goed dat jullie zo bezig zijn is de klimaatverandering nog van invloed

  • Niek
    1 oktober 2018 om 20:07

    Fijn dat daar eindelijk eens werk van wordt gemaakt.
    Zijn de eiken eetbaar voor runderen of edelherten?

    En waarom niet voor wilg gekozen?
    Iig erg geschikt voor paarden.

    • José de Bruijn
      2 oktober 2018 om 19:59

      Uit de tekst begrijp ik dat de bomen zijn om bij te schuilen, niet om op te eten.

  • Gerrie
    1 oktober 2018 om 18:30

    Nou, nou, nou wat een fijn bericht. Hier hadden jullie jaren geleden al opdracht toe gekregen en daarna nog eens op de vingers getikt dat jullie het nog lang niet naar behoren hadden aangelegd. Moet ik nou een vreugdedansje maken?? Dacht ’t niet. Daarnaast wat iemand anders hier al in een reactie plaatst. De eik is niet geschikt net zomin als de esdoorn.

    • Onno Hegt
      1 oktober 2018 om 22:29

      En die zullen er van eten?

  • Tea
    1 oktober 2018 om 15:59

    Nu ook nog de Oostvaarderswold/wissel!!!

    En daarbij nog verbindingen met Europese matuurgebieden.
    Dát zou helemáál mooi zijn!!!
    Dan zijn we waar ‘we’ heen willen.
    Maar dát is voorlopig nog verre-toekomst’muziek’…..

    Overigens een vraag : Wanneer zal/kan de Hollandse Hout beschikbaar komen zoals dat gepland is?

  • Frank
    1 oktober 2018 om 15:55

    een uitstekend plan dat zeker het gebied voor de edelherten beter leefbaar zal maken en hun leefomstandigheden ten goede zal komen. En het mes snijdt aan twee kanten want het landschap wordt er ook aantrekkelijker door. Denk ook dat hierdoor het gebied nog aantrekkelijker wordt voor zangvogels en het past ook in de aankondiging dat er een Nationaal Park gaat ontstaan.

  • Flora
    1 oktober 2018 om 15:35

    Geweldig plan en voor het andere de beste oplossing :'( Hoop ze wel nog te kunnen spotten dus maar even nu dat ze nog met velen zijn als afscheid de brons meemaken 🙂
    Vriendelijke groet
    Flora

    • Louisek
      1 oktober 2018 om 17:38

      Enig idee hoelang het duurt voor een eik een echte boom is ? En dit op zeeklei ?

    • Henk Schipper.
      2 oktober 2018 om 11:36

      Een heel goed en hoopvol werk, geweldig.
      Henk.

    • Janine
      6 oktober 2018 om 02:35

      Eikenbomen ,hoe verzinnen ze het .ik heb een hele grote eik in de voortuin .
      Nieuwe auto moeten kopen .
      Ook de andere mensen in de straten .
      Allemaal deuken in het dak van de auto .
      Augustus en september ,dan vallen die eikels en wel zo hard ,die wil je niet op je hoofd hebben.
      Dus vraag ik mij af ,of die grazers daar onder gaan staan als beschutting.
      Geloof er niets van.

      Prik struiken ?lekker is dat ,zijn ze nu alleen maar die dieren aan het kwellen.
      Moeten die dieren onder prikstruiken beschutting gaan zoeken .

      Nu hebben ze al van die rotte klissen struiken .
      Het interesseert hun geen ene niet of die dieren dat last van hebben .

      Dus heel dit nieuwe plan ,is alleen maar bedoeld om geld in het laadje te krijgen.

      De dieren dat komt niets van terecht
      Het is nu ellendig voor hun .
      Maar straks ook.

      Of er moet een hè nieuwe organisatie komen
      Dus alle vriendjes WEG!!!

      O ja ,ze hebben er pas iets aan 4 jaar later .ze moeten alleen niet onder de eik gaan staan
      En ook niet bij die prikstruiken
      Oeps !!

      Dan hebben ze alleen die kuilen nog.

i

Mis geen enkel bericht van dit boswachtersblog