Tijdens het 2021soortenjaar van Nationaal Park Nieuw Land is een enorme hoeveelheid gegevens verzameld over plant- en diersoorten die in het nationaal park leven. Soms verzamel je buiten eerst je soorten of waarnemingen, om vervolgens binnen te onderzoeken om welke soorten het gaat. Dit gebeurde tijdens een drietal ‘Determinatiecafés'. Deze keer vanwege het soortenjaar ook open voor geïnteresseerd publiek.

Georganiseerd door de afdeling Lelystad van de Koninklijke Nederlandse Natuurhistorische Vereniging (KNNV, Vereniging voor veldbiologie) in het veldstation van de Oostvaardersplassen. De cafés hebben al een hele voorgeschiedenis en staan juist in Flevoland en in het nationaal park voor interessante uitdagingen. Arjan van der Veen, beleidsmedewerker bij de gemeente Lelystad en van huis uit ecoloog maakte dit blog over het laatste Determinatiecafé.

Determinatiecafé

“Onder de vlag van de KNNV werkgroep Natuurcafé, is in 2019 het Determinatiecafé gestart in de Duurzaamheidswinkel. Als gevolg van de Coronamaatregelen moest na 2 keer al gestopt worden. Deze zomer is het Determinatiecafé weer hervat met het organiseren van 3 voor publiek opengestelde Determinatiecafé’s in het kader van het 2021-soortenjaar. Als vaste locatie maken we nu gebruik van het veldstation van Staatsbosbeheer aan de Kitsweg. De avonden zijn in principe 1x per maand op een vrijdag. Leuk is dat er nu ook een paar beroepsentomologen (insectendeskundigen) als vrijwilliger meedraaien. We kunnen daardoor van hun kennis gebruikmaken en daar veel van leren. Het aantal deelnemers verschilt per avond van 6 tot 14″.

Insectensterfte

“Op oktober 2018 verscheen een publicatie van de Entomologischer Verein Krefeld. Hierin is een 30 jaar lang onderzoek naar insecten gepubliceerd. Uit dit onderzoek blijkt in die periode 75% van de insecten verdwenen te zijn. Dit onderzoek is via een vast protocol met zogenaamde malaisevallen uitgevoerd. Bij dit onderzoek is de hoeveelheid biomassa aan insecten gemeten. De afgelopen jaren is de insectensterfte veel meer in de belangstelling komen te staan. Insecten en andere ongewervelden vormen immers een belangrijk onderdeel van de voedselketen en zijn van groot belang voor onder andere de landbouw”.

Onderzoek

“Op de Marker Wadden (MW) wordt onderzoek verricht vergelijkbaar met dat van de Entomologischer Verein Krefeld. Met malaisevallen wordt op vier plekken op de MW de insecten bemonsterd. Een malaiseval is een soort tent, waar vliegende insecten tegen een doek aanvliegen en dan in een pot alcohol terecht komen. Het onderzoek op de MW gaat in eerste instantie om een meting van de biomassaproductie. Na het meten van de biomassa komen de potten weer terug naar Lelystad. Uit deze potten worden vervolgens de insecten op familie uitgesplitst”.

De toekomst

“Over het vestigen van ongewervelden op nieuw land is niet heel veel bekend. Er is een publicatie van 40 jaar onderzoek in het Lauwersmeergebied (Entomologische Berichten, 78 (4). De Marker Wadden biedt een unieke kans om langjarige monitoring naar de vestiging, successie en ontwikkeling van de insectenfauna op nieuw land uit te voeren. Uit de Lauwersmeer blijkt dat na 40 jaar monitoren nog steeds geen eindsituatie bereikt is. Bij de Marker Wadden zullen naar verwachting over een periode van 50 jaar en langer veranderingen in de insectenfauna plaats blijven vinden. Een eindsituatie is hier niet weer te geven. Vanwege relatieve onbekendheid in de wetenschap van langjarige monitoring van ongewervelden is het wenselijk om dit project voort te blijven zetten. Er zijn in ieder geval al nieuwe soorten (o.a. een tangwesp) voor Nederland waargenomen en ook een waarneming van uitzonderlijk gedrag; een plantenmijt zuigend op een insect. Wie weet wat dit project nog meer gaat opleveren.”

Helaas gaat het laatste Determinatiecafé van aanstaande vrijdag niet door vanwege de coronamaatregelen.