www.boswachtersblog.nl/ Terschelling

Kiek ‘es! Een Blauwe kiek!

28 juli 2015 Boswachter Joeri Lamers in Terschelling

Het was ons dit voorjaar al opgevallen, er werden best veel Blauwe kiekendieven gezien. Maar helaas, geen van de vogels vertoonde territoriaal gedrag en er was eigenlijk ook niet echt een vaste plek waar we ze steeds zagen. Dan weer bij Formerum, dan weer op de Boschplaat of in de duinen achter Hoorn.

blauwe kiekendief ger de hoog
Mannetje Blauwe Kiekendief (Foto Ger de Hoog)

Tot eind juni. Na lang postten ontdekte Arjan het eerste nest met daarin drie jongen. Een paar weken later ontdekte Jan een tweede nest met eveneens drie vliegvlugge jongen en alsof dat niet genoeg was kregen we uit betrouwbare bron de melding van een derde nest. Prachtig, want na zeker drie jaar zonder waargenomen nesten hebben we nu ineens weer drie broedparen op Terschelling! Ik zeg drie jaar zonder waargenomen nesten, want Terschelling is groot. Wie weet waren ze er wel, maar hebben we ze simpelweg niet gevonden in de uitgestrekte duinen?

Dat het eiland nu weer drie paartjes telt is geweldig. Landelijk gaat het zo slecht met de soort dat de Waddeneilanden één van de weinige plekken zijn waar ze nog voorkomen. En zelfs hier gaat het niet goed. We hebben er de boeken even op nageslagen en in 1994 telde Terschelling nog zeker 49 broedgevallen. In 2010 was dat gekelderd naar nog maar 6 en daarna bleef het stil. Terwijl het duingebied van Terschelling door haar variatie juist erg geschikt zou moeten zijn.

De algemene opvatting is dat grootschalige begrazing een negatieve invloed heeft op de Blauwe kiekendief. Op Terschelling begrazen we wel grote delen van de duinen, maar niet continu en ook niet overal. We hebben delen die niet begraasd worden, delen die continu een lage begrazingsdruk kennen en delen die alleen in de winter begraasd worden. Hierdoor ontstaat een lappendeken van stukken duin met verschillende soorten begroeiing en blijft er ook broedgelegenheid (lage struiken) voor de kiek.

Die afwisseling zorgt er ook voor dat de konijnen het goed blijven doen op het eiland. Het konijn is niet het hoofdvoedsel van de blauwe kiekendief, maar wordt wel gevangen.  Dit jaar sloeg de myxomatose weer hard toe en mogelijk heeft ook dat z’n invloed op het broedresultaat. De zieke konijnen zijn een makkelijke prooi voor alle roofvogels, daardoor heeft de blauwe kiek wellicht iets minder concurrentie.

Allemaal mogelijkheden, maar feit blijft dat er drie broedparen zijn. Fantastisch.

reageren

geef een reactie

  • Maarten
    27 april 2016 om 03:17

    Er is relatief veel onderzoek gedaan naar de opkomst en ineenstorting van de Blauwe Kiekendievenpopulatie op de wadden. Belangrijkste probleem voor de neergang zou liggen in de winteroverleving van jonge vogels. Er is wellicht te weinig aanbod van goed te vangen muizen op de eilanden, vandaar dat men wil experimenteren op sommige eilanden met zogenaamde vogelakkers als extra foerageermogelijkheid. Begrazing heeft meestal geen positieve invloed op de muizenstand. Tegelijkertijd zetten natuurbeheerders begrazing juist in om successie en verruiging tegen te gaan die typische soorten van het open duin, waaronder de Blauwe kiekendief lijken parten te spelen. Op termijn is de grote sterfte onder konijnen van 2015 dan ook geen goed nieuws.
    Overigens ben ik een hele week op Terschellling een paar dagen geleden geen enkele ringtail tegengekomen, dus ik ben bang dat vorig jaar een laatste opleving was, al hoop ik dat niet. Of de vlucht, in navolging van de Grauwe, naar de uitgestrekte akkergebieden de Blauwe kiekendief kan behouden voor uitsterven als Nederlandse broedvogel is de vraag. Ook bij onze oosterburen is namelijk sprake van een drastische afname.

    • Boswachter Joeri Lamers
      29 april 2016 om 10:26

      Hallo Maarten,

      Op dit moment zien wij weer dezelfde aantallen blauwe kieken als vorig jaar, in totaal twee of drie paartjes. Helaas een stuk lager dan eerst inderdaad en de myxomatose eind vorig jaar maakt de voedselsituatie niet beter. Gelukkig zien we ook alweer steeds meer konijnen nu. De begrazing van de duinen zal inderdaad mee kunnen spelen, maar we houden wel rekening met de kieken. Het is zelfs vanuit de provincie een eis geweest om stukken uit te rasteren waar kieken kunnen broeden. Los daarvan is het zaak om de begrazingsdruk en de begrazingslocaties zo te kiezen dat er een mozaïek van vegetatietypen ontstaat waarin de bruine en de blauwe beide een geschikte broedplek kunnen vinden en tegelijk konijnen en muizen zich thuisvoelen. Begrazing van de duinen is gezien de vergrassing nodig, maar het is wel zoeken naar de juiste balans. Uiteindelijk ligt er straks vanuit de PAS een doelstelling voor verdubbeling van de begrazing, hoewel we goede redenen hebben om die doelstelling anders/gedeeltelijk uit te voeren. Grote stukken van de duinen zijn namelijk alweer goed op orde.

      Groet,

      Joeri Lamers
      Staatsbosbeheer

  • Frans van der Stoep
    29 juli 2015 om 11:03

    Het is begrijpelijk dat de exacte broedplaatsen niet worden vermeld.
    Misschien kan nog wel iets worden verteld over de relatie nestplaatskeuze en begrazingstype.

  • Hen harrier news from Terschelling island | Dear Kitty. Some blog
    28 juli 2015 om 17:08

    […] Joeri Lamers reports today from Terschelling island in the Netherlands about hen […]

i

Mis geen enkel bericht van dit boswachtersblog