De afgelopen maanden zijn we op Terschelling druk geweest met een gewijzigde vorm van brandhout uitgifte. Vanwege de ongevallen in het afgelopen zaagseizoen was er landelijk besloten om geen brandhout op stam meer te verkopen aan particulieren. De uitgifte verloopt nu via de Vereniging Terschellinger Houtzagers (VTH)

Werkgroep

Met collega’s Iris de Boer en Saskia D’hous hebben we eind september een bijeenkomst georganiseerd met een aantal betrokken eilanders om te kijken naar de mogelijkheden om zelf brandhout op stam te blijven zagen. Er was een enthousiaste groep aanwezig en al snel kwamen we tot de conclusie dat er wel draagvlak was om een stichting/ vereniging op poten te zetten. Verkoop van hout aan een rechtsvorm blijft namelijk wel mogelijk binnen de nieuwe richtlijnen. Na een informatie avond voor alle belangstellenden (ruim honderd) werd in november de VTH opgericht. Begin december was de eerste algemene ledenvergadering en werd het dagelijks bestuur gekozen. Samen met Iris ben ik nauw betrokken en zijn we ook bij de bestuursvergaderingen aanwezig om zeker in het begin de lijntjes kort te houden. Wij hebben de ervaring en willen deze graag delen met de vereniging om alles soepel te laten verlopen. De vereniging telt inmiddels over de 150 leden.

Cursus houtzagen

Om de veiligheid te waarborgen mag er vanaf nu alleen nog met een zaagcertificaat gezaagd worden in de bossen van Staatsbosbeheer. Met het behalen van een certificaat heb je namelijk aangetoond dat je op een verantwoorde manier kunt zagen en dat je het dagelijks onderhoud van de machine onder de knie hebt, wat de veiligheid ten goede komt. Verder leer je ook welke persoonlijke beveiligingsmiddelen er nodig zijn. Tot 2020 volstaat de basiscursus en daarna dienen de zagers in het bezit te zijn van ECC2 (European Chainsaw Certificate). De vereniging heeft geregeld dat Cursuscentrum Groen uit Arnhem naar het eiland kwam om de cursussen te verzorgen. Half december was de eerste cursus ronde en zouden de cursisten in anderhalve dag opgeleid worden voor ECC2. Al snel bleek dat deze certificering te hoog gegrepen was en voor echte beroepszagers is weggelegd. In overleg is toen besloten om de liefhebbers eerst een basis motorzaag cursus aan te bieden. Dit bleek een goede keuze. In een 3 daagse cursus werd alles onder handen genomen, van onderhoud tot velling. Inmiddels hebben zo’n 60 zagers, verdeeld over groepen van maximaal 7 personen het basis certificaat zagen behaald. Staatsbosbeheer stelde de cursusruimte en de zaaglocatie ter beschikking.

Ervaringen

Het enthousiasme was groot! Eerst was het nog van “Ik zaag al jaren, wat zal ik hier nog leren” maar al snel kwamen de deelnemers er achter dat het toch geen verspilde tijd was om deel te nemen. En hoorde ik de volgende opmerkingen “We hebben jaren maar wat aan geprutst” , “ik heb in 2 uur tijd al meer geleerd dan in de 20 jaar hiervoor”. En dat is mooi om te horen dat ze het niet zien als verloren uren en geld. Met deze ervaring kan er de komende drie jaar in ieder geval gezaagd worden en hebben de zagers de tijd om de technieken eigen te maken en in 2020 het ECC2 certificaat te behalen.

Uitgifte

Inmiddels wordt er al weer druk gezaagd in het bos. Samen met collega Rein Jan en Saskia hebben we de kavels geblest en overgedragen aan de vereniging. Er kan gekozen worden om (via de vereniging) gezaagd hout te kopen, al dan niet in tilbare stukken. Of je koopt hout op stam. De personen die de cursus met succes hebben gevolgd kunnen bij de vereniging hout bestellen waar de zaag nog bij nodig is. Met een bestuurslid gaan ze het bos in om het perceel toegewezen te krijgen en worden er afspraken gemaakt. In het Terschellinger houtpaspoort krijg je dan, als alles in orde is bevonden, een stempel. Samen met de aankoop bon dient dit als vergunning om te mogen zagen.

Controle

Natuurlijk is er controle of alles volgens de afspraak en veilig gebeurt. Dit is ook een verplichting vanuit de FSC certificering. Regelmatig wordt er door ons een bezoek gebracht op locatie en wordt er gekeken of de papieren in orde zijn en of men wel de juiste beschermende kleding draagt. Maar ook het bestuur en de leden zelf moeten elkaar aanspreken als er zaken niet in orde zijn.

Toekomst

Het is mooi om te zien hoe alles wordt opgepikt. Een gedreven bestuur wat in korte tijd geregeld heeft dat er zaagcursussen naar het eiland kwamen. Gemotiveerde deelnemers aan de cursus. En nu dus al gecertificeerde zagers in het bos die met elkaar overleggen hoe ze de boom het beste kunnen vellen. En zoals boswachter Iris mooi verwoord “Brandhout zagen leeft onder de eilander bevolking”. Het zou dan ook prachtig zijn als we tot in lengte van dagen met elkaar kunnen zagen in de bossen op het eiland.