De meest talrijke dagvlinder is het bruinzandoogje. Deze graslandvlinder komt plaatselijk in hoge aantallen voor en zorgt dan voor veel vrolijke beweging boven gras en rond bloemen. De rupsen eten gras, de vlinders drinken nectar op een grote variatie aan bloemen.

Zandoogjes op Texel
Zandoogjes vormen een groep van dagvlinders die één of meer kleine ronde vlekken op in ieder geval de voorvleugel hebben. Deze is vaak zwart met één en soms twee witte stipjes er in. De meeste soorten leven op zandgrond. Van de zandoogjes zijn op Texel meerdere soorten te zien: bontzandoogje, argusvlinder, hooibeestje, koevinkje (incidentele waarneming), bruin zandoogje, dambordje (zwerver) en heivlinder.

Bruin zandoogje
Het bruinzandoogje komt op de plekken waar hij kan leven vaak in grote aantallen voor, maar zwerft nauwelijks rond naar andere plaatsen. Ze vliegen in één generatie van eind juni tot midden augustus. De rupsen kunnen op veel verschillende soorten grassen leven, zoals vossenstaart, reukgras, kropaar, smele, kweek, zwenkgras en het veel gebruikte Engels raaigras. De eieren worden door het laag over de vegetatie vliegende vrouwtje vaak op wat lagere plekken in de vegetatie afgezet. Ze landt op een spriet en loopt dan omlaag naar de graspol en buigt haar achterlijf naar voren totdat het voor de kop uitsteekt en het eitje wordt gelegd. Soms laten ze vliegend hun eitjes vallen. De rupsen komen al snel uit het ei en beginnen van het gras te eten. De rupsen overwinteren nog niet volgroeid in een graspol en gaan op warmere dagen gewoon door met eten. In het voorjaar verpoppen ze, de pop hangt met een spinsel aan het gras. Dat is ook de reden waarom ze niet overal voorkomen waar gras is. Wordt al het gras gemaaid, dan verdwijnen de rupsen. Staatsbosbeheer laat op hooilanden voor de bruine zandoogjes en andere insecten dan ook stukken ongemaaid staan. Zo blijft het orchideeënrijke hooiland bestaan, mét bruine zandoogjes. Ook in bermen reageren bruine zandoogjes positief op het jaarlijks niet maaien van steeds een ander stuk. Op de Korverskooi leverde aangepast maaibeheer, waarbij maar 5% niet gemaaid werd, al na twee winters tien keer zoveel bruine zandoogjes op.

Herkennen
Bij het bruine zandoogje zijn mannetjes en vrouwtjes goed te herkennen. De mannetjes vliegen eerder dan de vrouwtjes. Beide vleugels zijn donkerbruin met een wittig randje. Op de voorvleugel hebben ze een ronde zwarte vlek met oranje rand en witte stip. De vrouwtjes hebben bovendien oranje vlekken op de voorvleugel en soms ook op de achtervleugel. Soms hebben ze zoveel oranje dat je denkt het verwante oranje zandoogje te zien. Zeker wanneer ze, wat soms voorkomt, twee witte stippen in de zwarte vlek hebben. Bij het oranje zandoogje bestaat het oranje van het vrouwtje echter uit één grote vlek en zit er ook een oogje op de achtervleugel. Het mannetje lijkt meer op het vrouwtje bruinzandoogje. Een goed verschil zijn de stippen op de onderkant van de vleugel: bij het bruin zandoogje zwart en het oranje zandoogje wit. De Vlinderstichting denkt dat alle meldingen van oranje zandoogjes op Texel een vergissing zijn. Het oranje zandoogje breidt zijn verspreidingsgebied wel langzaam uit, maar verwacht wordt dat het nog ongeveer twintig jaar duurt voor ze Den Helder bereiken en daarna de oversteek kunnen wagen.

Boswachter Erik van der Spek