www.boswachtersblog.nl/ Texel

De onderwaterwereld boven water halen

26 juli 2019 Boswachter Anna Sprenkeling in Texel

Met waadbroek en reddingsvest aan stap ik bij de NIOZ haven in ’t Horntje in een klein bootje. Voor de vissers inmiddels een routineklus, voor mij een heel avontuur. Het is een prachtige zonnige dag en bijna windstil als we langs de TESO haven richting de Mokbaai varen. Al deinend op de golven lijkt het kalm en stil in dit stuk van de Waddenzee maar onder water gebeurt er van alles.

De tocht is niet altijd even idyllisch zoals ik het omschrijf. Al sinds de jaren ’60 wordt de monitoringsfuik, die van maart tot oktober in het Marsdiep ligt, door weer en wind dagelijks geleegd. De inhoud van de komfuik wordt op de boot gesorteerd; krabben in een emmer en vissen en kwallen in een grote container. De krabben worden aan boord snel geteld en de aantallen genoteerd, net als de temperatuur en het zoutgehalte van het water. Daarna worden de – in dit geval meer dan 450 – krabben, teruggegooid in de zee. De vissen en kwallen gaan mee naar de NIOZ haven waar ze worden gewogen en gemeten.

Krabben gaan terug het Marsdiep in

Je vraagt je misschien af wat een boswachter op zee doet. Op andere dagen houden mijn collega’s en ik ons vooral bezig met de zichtbare natuur op het eiland; de duinen, het bos, planten, vogels en insecten. Maar eigenlijk is veel van die natuur onlosmakelijk verbonden met wat er om het eiland heen in het water gebeurt. De Waddenzee is de basis voor de unieke natuur van het Waddengebied. Denk bijvoorbeeld aan de visetende trekvogels die afhankelijk zijn van de Waddenzee voor voedsel. Omdat het Waddengebied een complex systeem is, is het ook kwetsbaar; als het met de onderwaternatuur niet goed gaat heeft dat invloed op deze trekvogels.

Pitstop voor trekvogels

Elk voor- en najaar komen miljoenen wadvogels uitrusten en bijtanken in het Waddengebied. Via www.bit.ly/vogeltrekwadden kun je een poster downloaden met een overzicht van de belangrijkste soorten die in de loop van een jaar tijdelijk in het Waddengebied verblijven. De vogels zijn zo dol op dit deel van de wereld omdat het gebied vol weekdieren en vis zit. Voldoende voedsel is essentieel voor deze vogels tijdens het broedseizoen en om tijdens hun tocht aan te sterken. Onder andere door het ringen van vogels weten we ontzettend veel over deze flyway van vogels. Maar over wat zich onder water afspeelt bestaan nog veel vragen…

Grote stern // foto: Bert Ooms

Swimway

Het is inmiddels wel duidelijk dat de Waddenzee ook voor vissen een belangrijk knooppunt is. De gegevens van de vismonitoring van het NIOZ op Texel leveren waardevolle informatie. De laatste jaren worden bijvoorbeeld steeds vaker vissen gevangen die van warmer water houden, zeebaars bijvoorbeeld. Vissen die het goed doen in koud water lijken af te nemen. Bij het legen van de fuik viel de grote hoeveelheid jonge haring op. Tegelijkertijd zagen we op het land dat de pullen (jonkies) van de grote stern hard groeiden. Die samenhang is fascinerend, de kleine haring past perfect in de snavels van jonge vogels. Om een completer beeld te krijgen van het onderwaterleven in de hele Waddenzee lopen er verschillende projecten. Wij dragen als Staatsbosbeheer een steentje bij met ons project Swimway. In het kader daarvan wordt er de komende drie jaar met Vissers van de Kust bij Schiermonnikoog een monitoringsfuik geplaatst. Het project wordt gesubsidieerd vanuit LIFE Integrated Projects van de Europese Commissie (zie voor meer informatie www.life-ip-deltanatuur.nl). Ons doel is om er in de komende jaren voor te zorgen dat onderwatermonitoring een vast onderdeel wordt van het beheer van de Waddenzee en dat mensen beter begrijpen hoe belangrijk het onderwaterleven is voor het hele Waddenecosysteem.

reageren

geef een reactie

  • Piet van Noort (@pietjepier)
    26 juli 2019 om 16:03

    Een duidelijk verhaal van de boswachter waarbij de koppeling van de zichtbare natuur van het eiland gekoppeld wordt met die van het wad als onderdelen van een voedselkringloop. Om dit verhaal compleet te maken past ook de micro natuur van het strand, “Strand is meer dan zand”, in dit scheppingsverhaal. Helaas is het deze microcultuur waar sinds 1990 de verstoring van de opbouw van de voedselketen optreed. Die verstoring vind plaats op het strand maar ook onder water omdat het opgespoten zand voor onze kustverdediging gesteriliseerd wordt door de enorme druk in de zandhoppers. Sinds het begin van de zandsuppleties in 1990 zien we dan ook dat de visvangst langs de stranden en op de strekdammen verminderd. Persoonlijk merk ik dit omdat ik vanaf 2014, toen de tweede zandmotor tussen Camperduin en Petten werd opgespoten, geen garnalen meer vang. Ook NIOZ heeft in hun vangst sinds die tijd een neergaande lijn waaruit zij tot op heden geen openlijke conclusie willen trekken. Om die reden zet ik een vraagteken bij hun functioneren terwijl er ook nu weer heel veel geld in wordt gestoken in nieuwe onderzoeken. Wat is het belang met de zandhandel ?

    • Froukje van Rossem-Klomp
      28 juli 2019 om 12:38

      Wat een goede vraag. Wat zijn de gevolgen van de zandsuppleties voor het milieu?Evalueren in natuur- en landschapsbeheer is essentieel. Maar het lijkt soms wel of de consequenties van de uitgevoerde plannen geen kritiek durven ondergaan.

i

Mis geen enkel bericht van dit boswachtersblog