Tekst: Diona Los
De gevarieerde landschappen van Texel zijn er niet alleen voor de natuurliefhebbers en de toeristen, maar vooral ook voor de lokale bewoners. Een onlangs uitgevoerde verkennende studie onder inwoners van Texel laat zien dat de natuur in gaan hen helpt om de dagelijkse dingen even los te laten en mentaal rust te vinden. Hieruit, en eerder onderzoek, blijkt dat Texelaars juist naar de plekken gaan die minder bezocht worden door toeristen. In het onderzoek werd gekeken naar de landschapskwaliteiten en activiteiten die voor de mentale gezondheid van de inwoners belangrijk zijn.

Het landschap in Europa en Nederland staat onder grote druk door onder andere klimaatsveranderingen en de zoektocht naar nieuwe energiewinning. Tegelijkertijd zijn er steeds meer onderzoeken die laten zien dat natuur bij kan dragen aan de mentale gezondheid. Vaak focussen deze studies op stadsbewoners. Maar wat draagt het landschap eigenlijk bij aan de mentale gezondheid voor de lokale bewoners? Het eiland Texel bleek een ideaal studiegebied te zijn om hier verkennend onderzoek naar te doen. Via een online vragenlijst werd bewoners gevraagd naar welke plek ze gingen en hoe ze zich voorheen en achteraf voelden. Daarbij werden ook vragen beantwoord over de beleving. Iedereen die meedeed aan het onderzoek gaf aan zich na een bezoek aan de natuur mentaal beter te voelen. Waar gaat men daarvoor heen en welke kwaliteiten zijn hier belangrijk voor?

Strand en Horsmeertjes populair

Het strand was de meest populaire plek om de dagelijkse dingen los te laten en een moment van mentale rust te vinden. Een voorbeeld van een hele andere plek die werd genoemd is het labyrint bij Novalishoeve. Het interessante is dat de landschapskwaliteiten en de beleving van het strand en het labyrint nagenoeg gelijk zijn. Bij beide is er op Texel een open landschap met vergezichten en hoort men natuurgeluiden. Je hoeft niet na te denken of je links of rechts gaat, je loopt gewoon de richting op die je bepaald hebt. Hierdoor geven deze op het eerste gezicht zeer verschillende plekken, hetzelfde mentale rust effect. Tussen de plekken zaten ook De Horsmeertjes. Hier kan men heerlijk naar alle natuurgeluiden luisteren. Op de slingerpaadjes is het telkens een verassing wat je na de volgende bocht tegen komt. Je kunt een stevige wandeling op de Hors maken, het is een grote open strandvlakte waar je vast een plekje vindt dat je het gevoel geeft even alleen in de natuur te zijn.

Kwaliteiten voor mentale gezondheid

Een opvallend resultaat van het onderzoek is dat het niet uitmaakt hoe iemand zich voelt, gestrest, moe, of ontspannen. De meest gewaardeerde kernkwaliteiten van het Texelse landschap zijn: stilte, openheid met vergezichten en bij voorkeur een onbebouwde horizon in een gebied waar water is en natuurlijke processen vrij spel hebben. Wellicht komt hier dan toch het eilandgevoel naar voren. Deze voorkeuren zijn vooral kwaliteiten die bij Texel horen.

Ontdek jouw oplaadplek

Natuur op loopafstand blijkt het belangrijkste te zijn wanneer mensen emoties ervaren zoals moeheid en stress. Welk natuurgebied is jouw oplaadplek? Heb je nog geen buitenplek die jou kan helpen opladen? Ga dan op ontdekking. Gewoon eerst dichtbij huis, kijk eens of er ergens een bankje staat en ga gewoon eens lekker zitten. Of zoek op de website van Staatsbosbeheer een wandelroute uit, ook zijn er routes voor mindervalide, gegarandeerd kom je hier onderweg langs een zitplekje. Een oppas nodig? Plan een natuuruitje om samen te wandelen of de kinderen een speelmoment in de natuur te geven. Het is zeker dat iedereen iets anders ontdekt in de natuur.
Organisaties op Texel werken momenteel aan het verbinden van natuur en zorg. Vind je het heel lastig om mentale ontspanning te vinden in de natuur, misschien kan je huisarts of andere zorgverlener je hierbij verder helpen.
Veel oplaadrust en inspiratie bij je volgende bezoek aan de Texelse natuur!