www.boswachtersblog.nl/ Utrecht

Staatsbosbeheer herstelt oude beukenlanen in het Lombokbos

18 maart 2022 Boswachter Corien Koreman in Utrecht

Op 15 februari 2022 is gestart met het herstel van drie door de storm zwaar aangetaste beukenlanen in het Lombokbos. Inmiddels zijn er al 155 bomen de grond ingegaan. Maar hoe gaat laanherstel te werk, hoe pak je dit aan en wat komt daarbij kijken? Ik heb het aan de experts, boswachter beheer Chris Hartman en adviseur cultuurhistorie en landschap, Seline Geijskes gevraagd. En wat blijkt: laanherstel is geen eenvoudige taak, daar gaan heel wat beslissingen aan vooraf.

Een laan is simpel gezegd twee rijen bomen van eenzelfde boomsoort en leeftijd, met een pad of weg ertussen. Als een laan zo zwaar is toegetakeld zoals in het Lombokbos door de valwind in 2021, gaan er heel wat overwegingen en beslissingen aan vooraf alvorens het herstel kan starten. ‘Laanherstel is één van de meer complexe opgaves waar een bosbeheerder voor staat: het gaat om zeer oude structuren die al eeuwenlang een prominente plek hebben in het bos. ‘Het is goed om te beseffen dat in de meeste bossen het bos gedurende eeuwen is veranderd maar de lanen vaak een constante factor hebben gevormd in dat dynamische proces van bosbeheer’, aldus Chris. Het eenvoudigweg terug planten van laanbomen is daarom nog niet zo simpel. Seline vult aan: ‘Je wilt een laan met bomen die samen tegelijkertijd omhoog groeien zodat je weer één groot geheel krijgt met mooie rechte stammen op regelmatige afstand. Een laan waar je doorheen kunt lopen en onder de bomen door het bos in kan kijken. Een laan die rechtdoor gaat waardoor je juist heel mooi het dalen en stijgen van het onderliggend stuwwal landschap in het Lombokbos ervaart’.

Puzzelstukken samenbrengen
Als grotere delen van lanen aan vervanging of herstel toe zijn, komt de vraag op met welke boomsoort en maat kan worden terug geplant. Is er voldoende potentie om met dezelfde soort terug te komen. Zien we in de omgeving lanen met andere boomsoorten die ook vrij jong zijn en dus makkelijk verbonden kunnen worden aan elkaar? En hoe zit het met klimaatverandering:  heeft de boomsoort nog voldoende toekomst op de betreffende locatie, bijvoorbeeld als de grond verzuurd of verdroogd is? Hoe zit het met delen van de laan die na de valwind zijn blijven staan, kunnen deze de toekomst aan of is verval te verwachten? Ook is het belangrijk om te bekijken of en zo ja welke stamstukken veilig kunnen blijven staan. Deze zijn vanuit ecologisch oogpunt waardevol voor dieren en planten. Allemaal puzzelstukjes die de beheerder moet leggen om tot een totaalplaatje te komen.

Aanpak
De beukenlaan in het Lombokbos was niet helemaal omgewaaid dus hier is besloten om de nieuwe aanplant zo veel als mogelijk op nog de vitale laandelen te laten aansluiten. Daarmee was de keus voor de boomsoort snel gemaakt: opnieuw de beuk. In het Lombokbos is een aantal hoofdlanen en deze hebben een begin en een eind én kruisingen. We hebben hier gemeten vanaf de kruising waar we hoekbomen wilden hebben. Het bleek dat de lanen te planten zijn in kruislings verband binnen de stobben van de oude bomen. Vanaf de kruising is een lang meetlint neergelegd tot aan de koppen van de laan die nog overeind stonden. Op een enkele boom na konden de nieuwe beuken op de centimeter nauwkeurig in het oude ritme geplant worden. Bijna alle stobben konden we behouden. Dit zijn prachtige plekken voor paddenstoelen, kevers en insecten om de komende jaren van te leven. Ook zijn deze stobben waardevol om de ontwikkelingsgeschiedenis van het Lombokbos vast te houden zodat je nog over lange tijd exact kan zien waar de voormalige laanbomen hebben gestaan. Bij de aansluiting op de bestaande bomen hebben we wat lucht gebracht in de afstand zodat de nieuwe bomen beter kunnen inweven bij de oude. Tot slot zijn op de kruising en bij de ingang bij de Uilentoren inheemse kersenbomen geplant. Deze markeren de bijzondere plekken en vervangen de omgewaaide kersenbomen in het bos. Op deze manier zullen de herstelde lanen van het Lombokbos in alle seizoenen wandelaars wat te zien geven. Het herstel van alle lanen is niet af, het plantseizoen is voor nu voorbij. Maar we hopen in de winter 2022/2023 weer verder te gaan met de aanplant van laanbomen.

 

 

reageren

geef een reactie

  • Ria
    29 maart 2022 om 17:25

    Er staan gelukkig nog wat oude beuken. Die krijgen nu veel meer zon op hun bast te verduren dan vroeger. Is het verstandig om de stammen in zo’n doek te wikkelen? Als de bast last krijgt van zonnebrand gaan de oude beuken beslist dood en dat zou erg jammer zijn. Als die bomen gezond blijven kunnen ze nog tientallen jaren mee.

  • Sandra
    22 maart 2022 om 12:39

    Kan het zijn dat deze blogpost per ongeluk te vroeg is gepubliceerd? De genoemde beuken staan namelijk nog ongeplant bijeen aan het einde van de beukenlaan.

i

Mis geen enkel bericht van dit boswachtersblog