Zoek de verkoeling op de Veluwe in het dichte begroeide bos. De volle toppen van oude beuken geven heerlijke schaduw voor een lome zomerpicknick of een mooie fietstocht. Het oeroude Speulder- en Sprielderbos leent zich daar prima voor.

Het Speulderbos is een van de oudste bossen van Nederland en staat hoog genoteerd in de top tien van mooiste bossen in Nederland. In dit ‘wilde woud’ kun je ronddwalen alsof het een echt oerwoud is. De natuur mag hier haar gang gaan. Glanzende sparren, knoestige, groen bemoste eiken, varens en halfvergane stammen zorgen voor een bijzondere sfeer. Het is onderdeel van een eeuwenoud cultuurlandschap met bossen, akkers en heidevelden. Ooit behoorde dit gebied tot de meest dichtbevolkte gebieden van Nederland; dat is nu bijna niet voor te stellen.

Het Speulderbos wordt ook wel ‘het bos van de dansende bomen’ genoemd. Vanaf de Middeleeuwen kapten mensen hier vooral de mooiste, rechte bomen om huizen en stallen mee te bouwen. De kromme exemplaren bleven daarom gespaard. Zo ontstond een bijzonder, bijna mysterieus bos, met grillige, kromme bomen. Vooral als het sneeuwt of mistig is, levert het bos adembenemende plaatjes op.

In het gebied zijn nog twee andere soorten bos te vinden: het lichte bos waar grove dennen, berken en eiken groeien, en het donkere bos, waar vooral douglas- en fijnsparren en Amerikaanse eiken groeien. Elk bostype trekt weer andere bewoners aan. Op verschillende plekken zijn wildkijkschermen te vinden. Als u  zich stilletjes verschanst achter een van deze schermen, zou u wel eens wilde dieren kunnen zien. Vooral tegen de schemering is de kans op een ontmoeting groot.

Solse Gat: ijstijd of klooster?
Midden in het Speulderbos ligt een diepe, ei-vormige kuil; het Solse Gat. Het is gevormd door een grote ijsklomp die na de ijstijd was achtergebleven. Toen het ijs – uiteindelijk – smolt, bleef er een gat over. Men zegt dat het gat groter werd toen bewoners leem en grind uit het gat gingen gebruiken om wegen aan te leggen en huizen te bouwen. Maar Veluwse sagen vertellen een heel ander verhaal… dit zou namelijk de plek zijn waar ooit een klooster stond waarvan de monniken hun ziel aan de duivel hadden verkocht. De straf was onverbiddelijk: tijdens een woeste kerstnacht zonk het klooster weg in de aarde, het gat achterlatend. Op de plaats waar het heeft gestaan, zou alleen de statige toegangsweg  nog aan het klooster herinneren. Volgens de overlevering luiden de klokken nog om middernacht, schor en onregelmatig, en hoor je de monniken zingen.

Sporen van vroeger
In de buurt van het plaatsje Drie zijn wildwallen en zogeheten raatakkers of celtic fields te vinden. Zij verraden dat het gebied al heel erg lang bewoond is. Ook de grafheuvels, die verspreid door het bos liggen, zijn sporen van vroegere bewoners. In een van deze grafheuvels werd het silhouet van een vrouw gevonden, slechts een vage schaduw van verkleurd zand. Het leverde haar zo’n 3000 jaar na haar dood alsnog roem en ze werd bekend als ‘De vrouw van Speulde’. Ze is te bewonderen in museum Het Pakhuis in Ermelo.

Op de wegen die het Speulder- en Sprielderbos doorkruisen hebben vele karrewielen, voeten en paardenhoeven hun sporen achtergelaten. Postkoetsen reden dwars over de Veluwe van Arnhem naar Amsterdam en weer terug via de Postweg. Handelaren maakten volop gebruik van de Hessenweg en de Arnhemse Karweg. In de zeventiende eeuw liet Willem III jachtwegen aanleggen. Zij dragen namen als Oude- en Nieuwe Prinsenweg en Koningsweg. Deze leiden rechtstreeks naar Het Loo.

Ontdek het Speulder- en Sprielderbos met een prachtige wandeling

Boswachter Marike Vissers