Meestal ben ik altijd erg blij wanneer we een nieuwe soort in het Bentwoud aantreffen, maar met de komst van de watercrassula was dat absoluut niet het geval! Dit kleine waterplantje is namelijk een zeer invasieve exoot, die binnen de kortste keren hele watergangen kan overwoekeren. Een erg onaangename verassing dus! Momenteel zijn we in het speelbos de Bentjungle druk bezig met het weghalen van de soort, wat al met al een hele operatie is!

Vervelende indringer

De watercrassula komt van oorsprong uit Australië, maar is naar Europa gekomen als vijverplant. Helaas gebeurt het regelmatig dat exotische waterplanten in onze eigen watergangen terecht komen. Dit komt meestal doordat mensen hun overschot aan aquarium of vijverplanten in de sloot gooien, met het idee dat deze nog een verder leven hebben. Op zichzelf goed bedoeld, alleen niet heel slim! Deze planten hebben geen plaats in ons ecosysteem en kunnen, wanneer ze het goed naar hun zin hebben, hun eigen gang gaan. Dit kan als gevolg hebben dat ze hele sloten overwoekeren, en daarbij onze eigen inheemse waterplanten en dieren verdringen of verstikken. De watercrassula is hier een heel goed voorbeeld van! Ook al is het maar klein plantje, hij kan zich heel snel en massaal uitbreiden. Hiermee kan hij binnen de kortste keren een hele dichte mat over de sloot vormen, waarin andere soorten geen enkele ruimte meer krijgen.

Een taaie!

Het is denk ik wel duidelijk dat we een plantje als de watercrassula niet in onze natuur willen hebben, en deze dus willen bestrijden. Dit is alleen wel makkelijk gezegd als gedaan! Ook al is het nog zo klein plantje, hij laat zich absoluut niet makkelijk uit het veld slaan! De ellende zit hem namelijk in het feit dat een plantdeeltje van 3 mm al genoeg is om een nieuwe plant te vormen. Dit betekend dus dat bij het bestrijden van de watercrassula echt ALLES weg moet. Een hele uitdaging als je bedenkt dat zo’n mat bestaat uit duizenden kleine stengeltjes en blaadjes.

Het Bentwoud

We vonden de watercrassula vorig jaar in het speelbos de Bentjungle terwijl we bezig waren met werkzaamheden in de sloot bij het speeleiland. We mogen van geluk spreken dat, ondanks dat hij al best wijd verspreid staat, de groeiplek nog wel te overzien is. Dit maakt dat het nog geen verloren zaak is. Eind vorig jaar zijn de met watercrassula besmette delen al afgezet met damplaten. Dit heeft er voor gezorgd dat de groeiplek zich in ieder geval nog niet via het water heeft kunnen uitbreiden.

Aanpak

Voor het verwijderen van de watercrassula hebben Staatsbosbeheer en het Hoogheemraadschap van Rijnland de handen ineens gesloten. Samen gaan wij de komende weken de strijd aan met deze plantjes. Dit zal zeker niet onopgemerkt blijven, want we moeten hiervoor vrij rigoureuze maatregelen nemen! Dit alles moet met uiterste precisie gebeuren, want zoals ik al vertelde, 3 millimeter watercrassula is al genoeg voor een nieuwe plant. We gaan er daarom als het ware  mee om, alsof het een chemisch goedje is dat we verwijderen. Klinkt overdreven, maar is wel echt nodig!

Het het leegpompen van de watergangen waar de watercrassula in groeit is al gestart. Dit gaat in verschillende etappes. We zijn begonnen in een afgedamd deel waar de plant zich op enkele plekken langs de oever heeft gevestigd. Dit deel zullen we niet helemaal leeg pompen, maar alleen het waterpeil dusdanig verlagen zodat de oeverzone waarop de plant groeit droog zal komen te liggen. Het slootdeel langs het speeleiland zullen we helaas wel helemaal leeg moeten pompen. Hier heeft de plant zich namelijk over de hele watergang gevestigd. Erg zonde, want het is een prachtige sloot met ook heel veel mooie inheemse waterplanten. Bij het wegpompen van het water gebruiken we een filter die als het goed is de crassula tegen moet houden. Mocht er toch nog een klein deeltje door komen, dan is dat geen groot probleem. Het water wordt gepompt naar plekken waarvan zeker is dat de plant daar niet kan ontkiemen. De vissen die tijdens het pompen zonder water komen te zitten worden overgezet naar andere delen.

Als het waterpeil laag genoeg is kunnen we beginnen met het afgraven van de met watercrassula besmette oeverdelen. Het graafwerk verricht de aannemer. Wij als Staatsbosbeheer zien er op toe dat het nauwkeurig gebeurt en dat alle besmette delen aan bod komen. Ook tijdens het afgraven is het van belang dat er niets naast de kraan of de dumper valt, want dit kan natuurlijk ook weer uitgroeien tot een nieuwe plant.

De afgegraven grond gaat naar de heuvel van de Bentjungle. Hier is een hele diepe kuil gegraven waar we deze dumpen. De grond die vrij komt bij het afgraven van deze kuil zullen we weer gebruiken om de kuil later verder mee te dichten.

Wanneer de besmette grond is afgegraven zal dit gedeelte bedekt worden met een laag van maar liefst 40cm zand. Dit doen we om de eventueel nog aanwezige plantdelen diep te begraven. Als we vervolgens binnen 6 maanden geen nieuwe planten meer aantreffen, komt er weer water in de sloten te staan.

Monitoring

Ook al doen we ons uiterste best om de soort in 1 keer te verwijderen, de kans dat je een klein plant deeltje laat liggen is erg groot. Daarom zullen we de komende jaren intensieve monitoring uitvoeren in en rondom het nu besmette gedeelte. Hiermee hopen we eventueel overgebleven planten vroegtijdig te vinden en te verwijderen. Kortom, we zijn nog lang niet klaar!

Wat merk je wanneer je in het veld bent?

Om verspreiding te voorkomen zijn sommige besmette delen in het speelbos de Bentjungle afgezet met lint en/of hekken. Hierdoor is het speeleiland tijdelijk niet bereikbaar. Daarnaast zijn er de komende weken veel grote machines aan het werk in en rondom de besmette watergangen. Wij willen je dan ook vragen dat wanneer de machines draaien, je eventjes een klein blokje omloopt. Dit voor uw en onze veiligheid.

Blijf op de hoogte

Het mag ondertussen wel duidelijk zijn, het is een enorme klus die veel tijd en inspanning vereist. Toch is dit het zeker waard. De watercrassula komt nog niet in de omgeving voor, en dat willen we graag zo houden. Benieuwd hoe ver we zijn en wat er op het moment allemaal gebeurt rondom de bestrijding van de watercrassula? Hou dan mijn Twitter en mijn Instagramaccount in de gaten. Hier zal ik regelmatig updates geven over het verloop van de werkzaamheden.