Foto: Wilco Jacobusse

Hoe makkelijk kun je geïnspireerd raken door de vogeltrek. Na een aantal jaren werkzaam te zijn als boswachter ben ik me steeds meer gaan beseffen dat veel van ‘onze’ vogels voortdurend onderweg zijn. In deze context is het broeden en grootbrengen van jongen voor trekvogels slechts een tussenstop in een constante beweging langs trekroutes over de wereldbol. Als globetrotters zijn ze voortdurend op zoek naar het juiste moment en de juiste plek voor voedsel en veiligheid.

Een verhaal te vertellen

Als je dan gaat inzoomen op een individuele vogel, dan rest eigenlijk alleen maar respect. Diep respect voor het verhaal dat ze te vertellen hebben, maar zelf niet kunnen vertellen. Waar men in vroeger dagen (meer specifiek: een Zweedse Aartsbisschop in de 16^de eeuw) nog dacht dat onze zwaluwen de wintertijd al slapende op de bodem van meren doorbrachten (waar zouden ze anders kunnen zijn?) weten we nu gelukkig steeds meer.

De in Nationaal Park Nieuw Land gezenderde lepelaars worden al twee jaar gevolgd op hun trek naar en van het zuiden en hun verblijf op Marker Wadden, Lepelaarplassen en  de Oostvaardersplassen. Voor regelmatige updates over hun bewegingen kun je terecht op de website van Nationaal Park Nieuw Land. Hier houden vogelonderzoekers Camilla Dreef en Jan van der Winden hun ‘dagboeken’ bij en wordt duidelijk waar ze voedsel zoeken en broeden.

Kluut R-L/GW-A komt er aan

Vorige week kreeg ik toevalligerwijs wat foto’s doorgestuurd van een aantal geringde vogels en bij mij wordt dan meteen mijn hang naar verhalen geprikkeld. Een anonieme vogel wordt met een ring gelijk een individu met een historie.

Het begon met een foto van een geringde kluut, doorgestuurd door Wilco Jacobusse vanuit het Nationaal Park Oosterschelde.  Wilco is als vertegenwoordiger van ‘zijn’ nationaal park in het zuiden van Nederland betrokken bij een informeel platform voor nationaal parken in Nederland, die op de Oost Atlantische Trekroute liggen. Zijn veelzeggende onderschrift bij de foto: “De kluten komen er weer aan bij jullie. Vanmiddag 2 met kleurringen van de Marker Wadden in Zeeland gezien” geeft invulling aan een gedeelde gedachte. De trekvogels stoppen op hun weg naar het noorden steeds op verschillende pleisterplaatsen. Deze voedselrijke plekken liggen niet geheel toevallig binnen nationale parken zoals de Oosterschelde en Nieuw Land. Het is een fijne gedachte dat je als boswachter mee mag bouwen aan een gebied waarin vogels zich thuis voelen en dat je die gedachte deelt met andere beheerders op plekken langs de trekroute.

Eén van de kluten is door vogelonderzoeker Camilla Dreef op 17 juni 2022 geringd en dus op 26 januari 2024 weer in de Oosterschelde gezien. De laatste keer dat deze kluut in Nederland werd gezien was op 4 maart 2023. Van de tussenliggende tijd zijn geen registraties voorhanden en is dus onbekend waar zij de lente, zomer en herfst heeft doorgebracht.

Wat zegt de ring?

Dan even de focus op de ringen zelf. Voor wat meer achtergrond over het ringen vroeg ik Camilla naar wat meer informatie en kreeg het onderstaande uitgebreide antwoord:

“Vogels met kleurringen dragen een unieke combinatie van ringen met eventueel inscripties. Deze kan je op afstand aflezen en zo weet je welk individu het is. Het is dan ook van groot belang dat nergens anders op de wereld deze kleurringcombinatie wordt gebruikt. Kleurringschema’s moeten dus van te voren worden goedgekeurd. In het geval van de kluut van NPNL hebben wij samen met Sovon het kleurringschema bedacht en dat vervolgens goed laten keuren door de Wader Study Group.

https://www.waderstudygroup.org/projects/colour-marking/

Zoals je ziet gaat het dus ook wel eens mis. Mensen die vogels ringen zonder dat het is goedgekeurd. Dat zijn zogenaamde ‘problem species’. Op Marker Wadden worden pioniervogels gekleurringd in het kader van Wij & Wadvogels. 

https://www.sovon.nl/actueel/nieuwsberichten/kustbroedvogels-krijgen-kleurringen

Let dus goed op de pootjes van kluten, visdieven, dwergsterns, strandplevieren en bontbekplevieren. Zie je een kleurring, dan kan je deze invoeren in submit.cr-birding.org of via de app birdring. Dan kan je meteen in het veld zien waar deze vogel is geringd en waar hij verder is afgelezen. 

Overigens zijn niet alle soorten gekoppeld aan deze database, dus soms is het best wel even zoeken om te weten waar je de door jou afgelezen kleurring moet invoeren. Op de website cr-birding.org staan alle kleurringprojecten inclusief hoe je je terugmelding kan opsturen.” 

Deze instructie kan je misschien helpen bij de zoektocht naar  ‘het verhaal’ van de geringde (of gewingtagde) vogels op de prachtige foto’s die mijn collega Tjibbe Hunink mij toestuurde. Ik ben benieuwd wat jullie kunnen achterhalen en welk verhaal de vogels te vertellen hebben.