In 1971 bivakkeerden zowel Bomans als Wolkers, twee van de grootste schrijvers van de 20ste eeuw, in hun eentje een week op Rottumerplaat. Ook nu, 50 jaar later, roepen de Rottums dat verlangen naar een onbewoond eiland nog op. Daarom gaven drie kunstenaars uiting aan dat verlangen. In woord, beeld en geluid, vergelijkbaar met de media in 1971. In de wereld van nu, waarbij het beheer door Staatsbosbeheer en Rijkswaterstaat gericht is op de natuur z’n gang laten gaan met zo veel mogelijk rust voor planten, zeehonden en vogels. Zo waan je je toch een beetje op Rottumerplaat en ervaar je de waarde van dit onbewoonde eiland in UNESCO Werelderfgoed Waddenzee.

Nu, 50 jaar later

Het denken over natuur(beheer) op de Rottums is in de afgelopen 50 jaar veranderd. Het initiatief Alleen op een eiland, dagboek van een eilandbewoner met Bomans en Wolkers kan nu niet meer. Natuur gaat voor de mens, op de Rottumerplaat van nu.
Toch willen we 50 jaar na Wolkers en Bomans op Rottumerplaat herdenken, zonder er te zijn.

Verlangen naar waar we niet kunnen of mogen zijn

Wat de tijd van toen en nu verbindt is een onuitsprekelijk romantisch verlangen naar plekken waar we niet kunnen of mogen zijn. Bomans en Wolkers deden waar wij slechts van kunnen dromen. We vroegen drie kunstenaars van nú om uiting te geven aan dat verlangen met de media van toen. En ons zo meenemen naar daar waar we niet kunnen zijn.

Dichterbij Rottumerplaat – Fieke Gosselaar
Eén onbewoond eiland, twee verschillende ervaringen: kracht en angst. Fieke Gosselaar schreef het verhaal van Elise, geïnspireerd op de ervaringen van Bomans en Wolkers.
Schrijvers Bomans en Wolkers schreven destijds over hun verblijf op Rottumerplaat. Het beeld van “de schrijver” op een onbewoond eiland spreekt iedereen meteen tot de verbeelding, maar de werkelijkheid toonde twee totaal verschillende ervaringen. Die van onoverwinnelijkheid en die van angst. Het onbereikbare van Rottumerplaat lijkt in eerste instantie een romantische, maar is juist een noodzakelijke. De gedwongen eenzaamheid van deze plek is er voor de flora en fauna en niet voor de mens.
Fieke Gosselaar onderzocht vanaf het vaste land dit verlangen en de angst voor eenzaamheid en schreef het korte verhaal: Dichterbij Rottumerplaat waarin Elise, een plattelandsmeisje, contact krijgt met Jayden, die in de reigerflat in Groningen thuis zit met huisarrest.
Lees haar verhaal Dichterbij Rottumerplaat (pdf) of luister naar haar podcast.

Solo – Babette Rijkhoff
Babette Rijkhoff onderzoekt het Rottumgevoel. Wat doen de stilte en afzondering van een onbewoond eiland met een mens?
Radio is, sinds Willem Ruis een liveverbinding met Wolkers en Bomans had middels een mobilofoon, in razend tempo veranderd. Tegenwoordig rukt de podcast op voor geconcentreerd delen van verhalen.
Babette Rijkhoff, die zelf opgroeide op Terschelling, onderzocht de aantrekkingskracht van een onbewoond eiland en maakte de podcast Solo, waarin ze de luisteraar niet meeneemt naar Rottumerplaat, maar wel laat horen wat alleen zijn met je doet. Want die aantrekkingskracht is groot en helemaal als er een bordje verboden toegang op het strand staat. Krijg je diepere inzichten dan wanneer je samen bent? En zijn er nog wel plekken om echt alleen te zijn? Of kom je altijd wel mensen tegen? En wat nou als je je niet veilig voelt in je eentje?

Podcasts op Spotify: https://open.spotify.com/show/4YzeaeohTSnnqxMzkBFpaG?si=f62c6fb4308f4b4b

In mijn voetsporen terug – Harry Cock
Harry Cock legde de Rottums vast op de gevoelige plaat. Door tijd, door weer en wind, en van wijdse natuur tot de kleinste details.
Op Rottumerplaat zijn leegte en ruimte voor de natuur de sleutelwoorden. Het landschap is mooi, maar ook weerbarstig en het beeld van een onbewoond eiland kan misschien wel niet verenigd worden met de realiteit. Niet om deze romantiek te ontkrachten, maar om te zien hoe het eiland zich manifesteert in al zijn eenzaamheid fotografeerde Harry Cock het eiland en de aanwezigheid/afwezigheid van de mens. De kwelders, de duinen, de soorten, het weer en het licht zijn de vele gezichten van Rottumerplaat. Er staat een verzameling van gebouwen die de mens op Rottumerplaat zichtbaar maakt. Het zijn de laatst overgebleven tastbare herinneringen aan een tijd dat er nog gewoond en gewerkt werd. De gebouwen staan op de nominatie om afgebroken te worden. Ze zijn een tijdcapsule, overblijfselen, sporen van mensen die hier verbleven. Een versteende plek op een dynamisch eiland.