Boswachterij Ruurlo is een multifunctioneel bos waar natuur, recreatie, cultuurhistorie én duurzame houtproductie samenkomen. Vanaf eind juli starten we met de houtoogst , een belangrijk onderdeel van ons bosbeheer. Benieuwd wat we gaan doen, waarom we dat doen en wat je ervan kunt merken? Lees verder of ga mee op een van onze geplande excursies op woensdag 24 juli, donderdag 22 augustus of dinsdag 10 september om 16:00 uur. Aanmelden kan via achterhoekpubliek@staatsbosbeheer.nl.

Multifunctioneel Bos: Wat is dat?

Boswachterij Ruurlo is een multifunctioneel bos met drie hoofdfuncties: beschermen, beleven en benutten. We beschermen planten en dieren en zorgen voor een gezond, gevarieerd bos en benutten we het bos duurzaam voor houtproductie, een hernieuwbaar materiaal. Daarnaast zijn bezoekers welkom op de paden om de natuur te beleven en geschiedenis van Ruurlo te ontdekken.

Onze boswachters wegen deze functies met zorgvuldig beheer. Een belangrijk onderdeel van het bosbeheer is het selecteren van toekomst bomen. Toekomstbomen kunnen bomen zijn van hoge houtkwaliteit, met specifieke natuurwaarde of opvallende vormen die bezoekers waarderen. Daarnaast bepalen we welke bomen moeten wijken om de toekomstbomen ruimte te geven om te groeien. Met bosmarkeerverf worden gekleurde stippen op de stammen gezet om deze keuzes zichtbaar te maken. Het markeren van bomen heet ‘blessen’. Wil je meer weten over deze blauwe en rode stippen op de stam van bomen? Lees dan ons blog: “Blessen in de bossen van Boswachterij Ruurlo“.

Foto: Deze boom is gemarkeerd als toekomstboom met een blauwe stip.

Benutten

Houtproductie is een belangrijk onderdeel van de bos gebieden van Boswachterij Ruurlo. Dankzij ons duurzame beheer blijft er een betrouwbare bron van Nederlands hout beschikbaar. Dit is belangrijk want slechts zo’n 10% van het gebruikte hout in Nederland komt van eigen bodem, waarvan 3% uit bossen van Staatsbosbeheer. We kiezen zorgvuldig welke bomen we kappen om hout te oogsten. We letten daarbij goed op alle planten en dieren in het bos. Zo plannen we de houtkap buiten het broedseizoen en vermijden plekken waar vogels nesten hebben, mieren leven of dassen hun burcht hebben. Ons bosbeheer draagt het FSC-keurmerk. Er wordt nooit meer hout geoogst dan er bijgroeit. Het bos blijft bos.

Foto: Tijdens de werkzaamheden houden we rekening met aanwezige planten en dieren, deze worden vooraf in beeld gebracht en daar blijven we uit de buurt. Deze mierenhoop bijvoorbeeld. 

Houtoogst

De houtoogst in Boswachterij Ruurlo start eind juli, wanneer het broedseizoen voorbij is. De werkzaamheden duren naar verwachting tot ongeveer halverwege oktober. Er wordt hout geoogst door uitvoeren van dunning en verjonging. Bij dunnen worden bomen gekapt om naburige ‘gewenste’ bomen meer licht en ruimte te geven voor groei. Verjonging van het bos creëert open plekken waar licht de bosbodem bereikt, wat gunstig is voor de kieming van zaden en de groei van jonge boompjes. Zo ontstaat een bos met een gevarieerde leeftijdsopbouw, verschillende boomsoorten en een diverse structuur.

Voor het vellen van bomen gebruiken we een harvester. Deze bosbouwmachine kan bomen snel vellen en op maat zagen. Op plekken waar de harvester niet kan komen, wordt met de hand (motorkettingzaag) gezaagd. Na het vellen van de bomen is het de taak van een uitrijder of forwarder om de geoogste stammen te verzamelen. Deze worden vervolgens netjes langs wandelpaden gestapeld, klaar voor transport om verwerkt te worden tot diverse houtproducten.

Foto: Een harvester aan het werk, een bosbouw machine die die bomen kan vellen en de stam op maat zaagt. 

Wat gebeurt er met het geoogste hout?

Staatsbosbeheer zoekt de beste bestemming voor het hout, afhankelijk van de soort en kwaliteit ervan. Ons streven is het te gebruiken in duurzame producten die lang meegaan. Het beste hout wordt gebruikt voor stevige bouwmaterialen en mooie meubels. Niet al het hout is geschikt als zaaghout; te kleine stukken of van mindere kwaliteit worden verwerkt tot plaatmateriaal zoals MDF- en spaanplaten, die veelzijdig worden toegepast. Wat overblijft, zoals boomtoppen en onbruikbare stukken, blijft achter in het bos als voeding voor de bodem. Tijdens een wandeling in Boswachterij Ruurlo kun je op de labels op de houtstapels zien welke bestemming elk stukje hout krijgt. Zo kun je precies volgen waar het hout uiteindelijk voor gebruikt zal worden.

Natuurlijke verjonging of aanplant van bomen

Na dat er is gezaagd in het bos ontstaat er meer licht en ruimte. Daar waar er open plekken zijn gezaagd is ruimte voor verjonging. Dat wil zeggen, voldoende licht en ruimte voor jonge boompjes, die uiteindelijk weer een volgende generatie bos vormen. Het liefst werken we met natuurlijke verjonging, dat wil zeggen dat zaden van bomen in de bosbodem spontaan ontkiemen. Als natuurlijke verjonging niet of onvoldoende van de grond komt planten we bomen aan. Natuurlijke verjonging kan bijvoorbeeld last hebben van bramen of varens die teveel concurreren of er komt maar één soort boom op terwijl we juist meer variatie willen stimuleren. Daarnaast zijn jonge bomen (en met name loofbomen) een traktatie voor reeën. Als we (loof) bomen planten worden er daarom (tijdelijk) kokers of rasters om de boompjes gezet tot ze groot genoeg zijn.

Foto: Jonge aanplant met een koker, die beschermd tegen vraat. 

Wat kun je merken van de werkzaamheden?

Tijdens de houtoogst in Boswachterij Ruurlo kun je op je wandeling mensen en machines aan het werk zien. De meeste wegen en paden blijven toegankelijk, hoewel sommige paden tijdelijk gesloten kunnen zijn voor je veiligheid. De paden kunnen door de machines tijdelijk in minder goede staat zijn, maar dit wordt na de werkzaamheden hersteld.

Rondom Ruurlo zijn we ook bezig met andere projecten, zoals het verondiepen van de Baakse Beek. Lees meer hierover op de website van Waterschap Rijn en IJssel. Langs de Vordenseweg herstellen we de laan door zichtlijnen op het kasteel vrij te maken. Hierbij verwijderen we kleine bomen en struiken tussen de laanbeplanting.

Meer weten? Ga mee mee op bosbeheer excursie of stuur een mail.

Voor mensen die vragen hebben of meer willen weten over de werkzaamheden, organiseert Staatsbosbeheer excursies op onderstaande data.

• woensdag 24 juli om 16:00
• donderdag 22 augustus om 16:00
• dinsdag 10 september om 16:00

Aanmelden is nodig en kan door een e-mail te sturen naar achterhoekpubliek@staatsbosbeheer.nl. De precieze startlocatie wordt te zijner tijd doorgegeven via de mail!

Voor verdere informatie kun je terecht op www.staatsbosbeheer.nl/wat-we-doen/bos-beheren/ of contact opnemen via achterhoekpubliek@staatsbosbeheer.nl

Foto: Ga mee met de boswachter op excursie over bosbeheer.