Zo wordt een relletje geboren: Natuurmonumenten en het Amsterdamse debatcentrum De Balie besluiten dat het tijd is voor een frisse wind in de discussies over natuur. Ze nodigen de directeur van de ANWB, Guido van Woerkom, uit en die geeft ‘m eens flink van Jetje. De krant doet er verslag van en kan nog dagenlang zijn opiniepagina vullen met de reacties erop. (Idem op internet).

Het begon al met die curieuze kop, een citaat van Van woerkom: “Geef de natuur terug aan het volk”. Wie gebruikt dat woord nog? – ‘volk’ bedoel ik, niet ‘natuur’. Alleen toch maar iemand die zichzelf er niet toe rekent? Of iemand die zo parmantig is te denken dat hij namens ‘het volk’ spreekt?

Maar goed, welk punt wil Van Woerkom maken? Samengevat: de Nederlandse natuur wordt beheerd en beheerst door technocraten en juristen die alleen maar in ecologische termen denken en die zo een kloof veroorzaken tussen professionals en gebruikers. Hij mist de ‘emotionele benadering’ bij de huidige natuurbeschermers. Er wordt geen snaar geraakt (bij ‘het volk’, veronderstel ik).

Het is ontzettende onzin om natuurbeschermers zo weg te zetten. Zij zijn wel degelijk betrokken en zetten zich in met hart en ziel. Dat neemt niet weg dat hun werk gebaseerd is op kennis van ecosystemen en dat is nu eenmaal wetenschap, geen emo-prietpraat.

Naast ecologen hebben de drie grootste terreinbeheerders, Staatsbosbeheer, Natuurmonumenten en De 12 Landschappen, óók historici in dienst die de kwaliteit van de door Van Woerkom geliefde historische landschappen bewaken. En er zijn recreatiedeskundigen die er voor zorgen dat de hele boel toegankelijk en beleefbaar is, ondermeer voor de achterban van Van Woerkom.

Het is flauw en ronduit onwaar om te beweren dat de natuurorganisaties louter in wilde en ruige natuur geïnteresseerd zijn. Niet alléén wordt er gewerkt aan robuuste natuur, óók gaan de handen uit de mouwen voor kleine landschapselementen zoals graften, wielen, slangenmuren, boomgaarden, hagen, singels en nog veel meer.

En wanneer al die waardevolle gebieden door Staatsbosbeheer beheerd worden, zijn ze voor 92% opengesteld en gratis toegankelijk en meestal ook nog eens hartstikke goed ontsloten zodat iedereen er van kan genieten. Staatsbosbeheer heet jaarlijks miljoenen mensen welkom, waaronder gelukkig ook steeds meer kinderen.

Van Woerkom verbaast zich erover dat toen de harde natuurbezuinigingen onder Bleker werden aangekondigd, zijn vier miljoen leden tellende club niet in Den Haag ging protesteren. Hij heeft het niet onderzocht maar zegt dat ’t komt omdat ‘natuur niet in hun harten zit’. Voor een deel zal dat zo zijn; je bent tenslotte lid van de ANWB vanwege de wegenwacht, niet omdat je van natuur houdt. Maar er zal zeker een grote overlap zijn: mensen die autorijden en van natuur houden. Ik heb het ook niet onderzocht maar ik denk dat de protesten uitbleven juist omdat veel mensen zo’n groot vertrouwen in de natuurclubs hebben. Zo van ‘dan maar met minder, maar ze doen hun best voor ons’.  Bovendien zijn de bezuinigingen over langere tijd uitgesmeerd waardoor het probleem niet acuut lijkt.

Verder goochelde Van Woerkom nog wat met cijfers. Hij stelt dat de organisaties voor natuurbescherming wel samen kunnen gaan en dat 1500 van de 5000 banen kunnen verdwijnen. Dat baseerde hij op cijfers van het InnovatieNetwerk en het Nationaal Groenfonds. Gelukkig klommen die twee organisaties in de pen en schreven: “Zijn dat er nu 1500 te veel, zoals Van Woerkom lijkt te suggereren? Dat kun je niet op voorhand zeggen. Misschien zijn het er wel te weinig”. (Dat getal van 1500 zingt rond omdat het ooit berekend was als de schade die de oorspronkelijke bezuinigingsplannen zouden aanrichten). Ondertussen is de realiteit al weer anders en iets gunstiger.

Het had ook heel anders kunnen gaan. Stel dat Van Woerkom had geopend met de resultaten van recente onderzoeken die aantonen dat de Nederlander natuur belangrijk vindt. En dat het bevreemdend is dat je dat niet terugzag in het Haagse van de afgelopen jaren. En dan een stevige, prikkelende opmerking over betere samenwerking tussen de natuurorganisaties én met de burger, ja dat mag best. Het kan ook beter. Maar hou op met de eco-bashing.