Droge zomers zijn erg geschikt om achterstallig onderhoud weg te werken. Dit deden we onlangs in de Douwe Polle, een verborgen parel langs de westkant van het Nannewiid. Normaal is het hier zompig en nat, maar nu is het hier nog steeds relatief droog. Ideale omstandigheden om het teveel aan berken en wilg weg te halen en het veenmosrietland te herstellen.

Waterbed

Twintig minuten varen om een kleine 20 meter te overbruggen. Als de verlanding ergens langs het Nannewiid merkbaar is, dan is het hier in de Douwe Polle. De sloot tussen botenhok en het schiereiland ligt vol modder en blubber. Lastig voor als je snel naar de overkant wil, maar gunstig voor natuurontwikkeling. Eenmaal aan de overkant zie ik het resultaat van honderden jaren verlanding. Op het schiereiland loop ik over een waterbed van veenmos en de grond zweeft als het ware onder mijn schoenen. Tussen het veenmos groeien vele bijzonderheden zoals blauwe knoop en gagel. Verlandingsdrap leidt uiteindelijk tot mooie dingen.

Het pijpenstrootje kleurt mooi goudgeel, een teken van de invallende herfst. Langs de rand van het moeras is het op diverse plekken kaal en bruin uit en liggen her en der gestapelde berkenstammen. De bosranden langs het moeras zijn pas geleden flink ingekort. Allemaal bedoeld om het bijzondere veenmosrietland weer meer ruimte te geven. Het moerasland vraagt om regelmatig onderhoud. Minimaal een maal per jaar maaien en afvoeren van al het gras en riet. Gebeurt dit niet, dan breiden berk en wilg zich razendsnel uit. Onderhoud is dus pure noodzaak.

Nu is dit makkelijker gezegd dan gedaan. Maaien op deze plek is specialistenwerk. Het is lastig balanceren op een waterbed. De meeste machines zijn al snel te groot of te zwaar en er zijn jaren geweest dat het te nat was om het hele veenmosrietland te maaien. Voor een berk of wilg zijn dit prima omstandigheden om flink uit te groeien en het veenmos en de andere bijzondere planten te verdringen. Dit jaar ruilen we verbossing in voor nieuw veenmosrietland.

Kniediep

Verderop in het veld sta ik bijna enkeldiep in het water. Op enkele tientallen vierkante meters zijn alle bomen weggehaald. Wat rest is een kale bodem met verspreid enkele plukjes riet. Ook hier is het nu even kaal, maar over een jaar maalt niemand er meer om. Dan groeit er weer volop gagel en riet en broedt de karekiet weer in deel van het moeras. Nu de grote bomen zijn weggehaald, is er een mooi doorzicht ontstaan tussen de verschillende rietlandjes. De open plekken vormen een kiemplek voor koninginnenkruid, wilgenroosje of kattenstaart. Mooi om naar te kijken en ook gunstig voor insecten; als nectarbron én om weer van het ene naar het andere rietland te vliegen. Op de terugweg naar de boot kom ik nog meer bijzonderheden tegen, zoals veenpluis en ronde zonnedauw. Achteraf gezien een goede beslissing van de veenarbeiders – een eeuw geleden -, om de Douwe Polle en het aangrenzende Lytse Wiid ongemoeid te laten.

Boswachter Henk-Jan van der Veen