Lichtende nachtwolken. Het zou de titel van een gedicht kunnen zijn, maar het blijkt ook een natuurfenomeen. We hadden er nog nooit van gehoord totdat we donderdagochtend op diverse media zagen dat we iets bijzonders hadden gemist…

De week begon voor ons echter met de vijfde ronde voor de broedvogelmonitoring. Ieder moment in de vroege ochtend dat het droog is en niet te hard waait moeten we benutten om het veld in te gaan. De weervoorspellingen waren in de achterliggende week niet veelbelovend. Misschien hebben we het al eerder gezegd, die regen en wind deert ons niet zoveel, maar voor de vogels is het minder fijn als er met dat soort weersomstandigheden een stel tweebenige zoogdieren rondlopen.

Krabbenvoorraad

We redden het maandag net om het deelgebied af te ronden voordat de wind weer aantrekt tot 6 Bft. De schade van de storm van vorige week was op diverse plekken goed zichtbaar. De in aanbouw zijnde kokmeeuwen- en visdievenkolonies op de Zuidkwelder waren grotendeels verdwenen. De aanblik van de natte nesten zonder eieren is voor ons al erg naar, maar voor de vogels is het natuurlijk een  ramp. Toch waren er al weer vogels opnieuw begonnen. Bij de zilver- en kleine mantelmeeuwen zijn de nesten ook leeg, maar zij hebben al jongen. Die wandelen al vrij snel na het uitkomen bij het nest vandaan en zitten verstopt tussen hoge pollen gras of helm. Overal zien we grote depots van krabben liggen. Blijkbaar dienen ze als voedselvoorraad voor later.

We zien de kwelder steeds groener worden. De laagtes die lange tijd kurkdroog waren zijn weer met water gevuld. En waar wij in april en mei nog bang waren dat onze regenwatervoorraad te snel zou slinken, stromen nu twee putten over. We pompen een groot gedeelte van het water in de bijna droogstaande vijver. Twee dagen later moeten we nog een keer in touw en zit er weer een aardig laagje water in de vijver wat weer fijn is voor de vogels rondom de Behuizing.

Later in de week pakken we tussen de buien door het veldwerk verder op. Tussen de broedvogelmonitoring door kijken we ook veel naar de planten. Er komen steeds meer soorten in bloei en we vinden op het Noordrif nog een nieuwe ‘pol’ blauwe zeedistel. Hij zit tegen de bloei aan, maar ook nu is hij al prachtig om te zien. De plantengroei in de zeereep (de eerste duinenrij) is niet heel rijk qua soorten, maar het zijn wel stuk voor stuk juweeltjes, elk op een eigen manier aangepast aan het leven in deze zilte en harde omstandigheden. En al stelen soorten al blauwe zeedistel, zeewolfsmelk en zeewinde de show, het wat onooglijke biestarwegras is echter onmisbaar bij de vorming van nieuwe duintjes waar die ‘pronksoorten’ groeien.

Vlindertrek

Soms is het paar uurtjes lekker warm en gonst het ineens van de insecten. Het miegelt werkelijk van de atalanta’s en distelvlinders op dit moment. Vooral de bloeiende ligusters die hier ooit zijn aangeplant voor de beschutting zijn in trek. Ook diverse soorten zweefvliegen maken er dankbaar gebruik van. ’s Avonds zien we op de esdoorns rond het huis weer tientallen vlinders baden in het laatste zonlicht. Wij hebben in Nederland nog niet eerder zoveel van deze prachtige trekvlinders gezien. Het doet ons even denken aan de bergen waar de atalanta’s in de herfst in een gestage stroom hoog over de bergpassen zweven (klik hier voor een stukje over dat fenomeen).

Donderdagavond staan we op het duin achter het huis naar de noordelijke hemel te kijken in de hoop dat we het fenomeen dat we de nacht ervoor hebben gemist alsnog kunnen zien. We weten eigenlijk  niet zo goed waar we op moeten letten. Zou het net zo onmiskenbaar zijn als het Noorderlicht, een wonderbaarlijk fenomeen dat we een paar jaar terug op de Lofoten in Noorwegen hebben gezien? Of is het veel subtieler zijn? Er zijn inderdaad een paar witte wolkenslierten te zien tussen de dreigende inktzwarte luchtkastelen. De lucht is prachtig om te zien, maar het zijn geen lichtende nachtwolken besluiten we.

Geluk

Op zaterdag hebben we geluk. Voor het slapen gaan, loopt Aaldrik nog even naar buiten en kijkt over het duin in Noordelijke richting (vanuit het huis hebben we geen vrij zicht op de hemel). Zijn adem stokt, want nu is het fenomeen wel prachtig te zien. Samen staan we vervolgens ruim drie kwartier van het schouwspel te genieten. Het is minder dynamisch dan het noorderlicht, maar ook de nachtwolken bewegen. Het ene moment lijken ze wat uit te doven om even later weer fel op te lichten. We maken tientallen foto’s maar het lukt niet echt om wat we zien ook vast te leggen (zie openingsfoto). We zijn echter als een kind zo blij en slapen daarna, zij het wat kort, als rozen.

Hans Haan uit Eenrum vroeg zich af wat wij vanaf het eiland allemaal aan beschaving zien aan de nachtelijke hemel. We nemen jullie daarom even mee. Als we een vanaf de uitkijktoren een rondje maken is er nogal wat lichtvervuiling. Aan de zuidoostzijde zien we veel licht vanuit de Eemshaven.  In noordoostelijke richting zien we Borkum in al zijn lichtende glorie aan de horizon en verder richting het westen is er meestal een snoer van scheeps- en windmolenlichten te zien. Verder naar het noordwesten wordt het  steeds donkerder en zien we vaak alleen het vuurtorenlicht van Schiermonnikoog en bij heel helder weer denken we ook het schijnsel van de Amelander toren te kunnen zien. Aan de zuidelijke hemel zien we de lichtjes op de windmolens van de Groninger waddenkust en hier en daar een wat grotere lichtvlek. Als we het donker willen zien kunnen we dus het beste onze blik op het Westen richten.

Aaldrik Pot & Nicolette Branderhorst
Vogelwachters Rottumerplaat 2019