Fruit uit de Texelse duinen wordt als sinds het bestaan van deze duinen gegeten. Door vogels, kleine zoogdieren zoals muizen en door de mensen en ook door schapen die in het duin grazen. Mensen beperken zich meestal tot het plukken van bramen. Na het broedseizoen laat Staatsbosbeheer daarom ook mensen toe buiten de paden in de Muy en de Bollekamer.

Duindoorns en cranberry’s
Er is veel meer fruit te vinden in de duinen. Wulpen en meeuwen eten graag de bessen van de kraaiheide. Mensen vinden de bessen van de duindoorn meestal te zuur. Dat is gunstig voor koperwieken, kramsvogels, merels en fazanten die er gek op zijn, ook wanneer de bessen al wat gisten. Cranberry’s zijn in 1918 aangeplant. Houtvester van Steijn schreef zijn collega in Assen dat het hem een doorn in het oog was dat alleen Terschelling hier beroemd om was. Hij vroeg hem om er voor te zorgen dat er naar boswachter Epe op Texel enige zoden veenbessen werden gestuurd. Amerikaanse veenbes is de Nederlandse naam voor de cranberry. De instructie luidde de zoden in kleine vierkantjes te steken en op een vochtige plek uit te planten. Jan Hopman eerst duinboer in de Nederlanden en later vogelwachter voor Staatsbosbeheer in De Muy heeft nog gezien dat ze in lage kistjes naar het Kooivalleitje werden gebracht en uitgeplant. Ze zijn toen ook op een paar andere plaatsen uitgeplant. Gelukkig deden ze het niet erg goed en overwoekerden de planten die hier thuis horen niet. Ondertussen komt aan de rand van de duinen toch de productie van Texelse cranberry’s opgang. Nu als landbouwgewas.

Rozenbottels
Er zijn meer soorten fruit in de duinen die voor vogels van belang zijn. Bessen van wilde liguster, vlier, meidoorn, egelantier, hondsroos en rimpelroos worden graag gegeten. Ook bottels van zeldzame rozensoorten zoals schijnegelantier, heggenroos en behaarde struweelroos worden graag gegeten. De bessen van de kamperfoelie worden nauwelijks gegeten, maar bosaardbeitjes juist weer graag, ook door muizen. Beflijsten eten graag sleedoorns en hopen de enkeling die op Texel sleedoorbrandewijn maakt te snel af te zijn.

<
Bessen in het bos
Nu de dennenaanplant in het bos langzaam veranderd in een gemengd loofbos met veel inlandse eik komt er meer licht door de kronen. Amerikaanse vogelkers, Amerikaans krenteboompje en lijsterbes profiteren hiervan en zorgen voor veel bloesem en fruit. Bij de bosaanleg is vermoedelijk vooral langs paden ook de kerspruim aangeplant. In het vroege voorjaar bloeien ze uitbundig en later genieten veel dieren van de pruimen. Bijvoorbeeld atalanta’s snoepen van de rottende vruchten.

Achteraf bezien
Niet elke aanplant is achteraf een succes. Het blad van de Amerikaanse vogelkers zorgde wel voor een betere vertering van de dennennaalden en dus de groei van het bos. Ze zaaien zich echter wel wat erg makkelijk uit ook in de duinen. In de lijn van het concept N2000 haalt Staatsbosbeheer daarom vruchtdragende exemplaren aan de rand van de duinen weg. Ook de rimpelroos moet eigenlijk weg, die kan erg gaan woekeren en grote oppervlaktes duinplanten gaan vervangen. Jammer genoeg is hier nog geen effectieve methode voor ontwikkeld.

Erik van der Spek, boswachter Staatsbosbeheer

Bron: Eelman, Wilma, 2014, Fruit in bos en duin in Texel is Anders p 148