www.boswachtersblog.nl/ Zuid-Holland

Begrazingsgebied Schotse hooglanders wegens succes uitgebreid

25 september 2014 staatsbosbeheerzuidholland in Zuid-Holland

door  boswachter Mark Kras

Het begrazingsgebied van de Schotse hooglanders tussen Wassenaar en Katwijk (Berkheide) wordt naar het noorden uitgebreid. Staatsbosbeheer Hollands Duin begint in de laatste week van september met voorbereidende werkzaamheden. Half oktober zullen de grote grazers bezit kunnen nemen van een nieuw stukje leefgebied.

Het duinlandschap wordt steeds monotoner. Als we niets doen, verdwijnen er steeds meer dier- en plantensoorten. De Schotse hooglanders zorgen voor een open duin, waardoor verschillende soorten een plek vinden in het Hollands Duin.

Succes Berkheide
Staatsbosbeheer borduurt voort op het succes van de begrazing in het zuiden van het gebied tussen Wassenaar en Katwijk; Berkheide. In het huidige begrazingsgebied zien we dat het goed gaat met bijzondere planten als strandduizendguldenkruid en kruisbladgentiaan. Maar ook dieren als konijnen, zandhagedissen, boomkikkers en rugstreeppadden profiteren van het werk van de koeien.

IMG_9325-Kruisbladgentiaan
Kruisbladgentiaan – Berkheide – foto Mark Kras

Met name konijnen stellen de hulp van de koeien op prijs om het verloren terrein te herwinnen. Konijnen voelen zich namelijk niet goed thuis op plekken met hoge grassen en dichte struiken. Echter ook de stikstofuitstoot van industrie, vervoer en landbouw is toegenomen en zorgt voor een sterkere groei van grassen en struiken in het duin. Reden om het gebied waar de Schotse hooglanders komen uit te breiden, zodat zij deze groei tegen kunnen gaan.

20111119-132646.jpg

Werkzaamheden
De werkzaamheden voor de uitbreiding bestaan uit het plaatsen van een raster en de installatie van klaphekken voor wandelaars. Staatsbosbeheer heeft ervoor gekozen om het raster zoveel mogelijk uit het zicht te houden en geen wandel- en fietspaden te kruisen. Het klaphek dat in het zandpad tussen de Friezewei en de Muur staat, wordt ongeveer 200 meter naar het noorden verplaatst. Tevens komt er een klaphek waar nu een zandpad start op de duintop ten zuiden van Friezewei. Bij deze hekken zullen borden worden geplaatst met meer informatie over dit project.

Gevolgen bezoekers
De uitbreiding van het gebied heeft vooral gevolgen voor de wandelaar. Voor veel wandelaars is een ontmoeting met een Schotse hooglander een van de hoogtepunten tijdens de wandeling door het duin. Wij zijn ons er echter van bewust dat andere wandelaars zich minder op hun gemak voelen in de buurt van deze grote zoogdieren. Onze ervaring is echter dat de grote grazers zich weinig aantrekken van wandelaars die rustig passeren. Voor hondenbezitters betekent de uitbreiding dat op de twee zandpaden vanaf de duintop ten zuiden van Friezewei, de hond nu ook buiten het broedseizoen aan de lijn moet. Deze maatregel is genomen in het kader van de veiligheid. Zo zijn er in het verleden grote grazers door honden verwond en reageert een koe alerter op een wandelaar in gezelschap van een hond.

Achtergrondinformatie
Het huidige begrazingsgebied is zo’n 130ha groot. Met de plaatsing van het raster komt daar zo’n 25 ha bij. In het hele gebied lopen zo’n 13 hooglanders. Het aantal hooglanders is afhankelijk van de hoeveelheid voedsel en water die de dieren in het gebied kunnen vinden. Ze leven het hele jaar door in Berkheide en kunnen zich prima redden. Door hun dikke vacht kunnen ze goed tegen de kou. Ook de kalfjes worden zonder hulp van een dierenarts gewoon in de natuur geboren en kunnen zich gelijk goed redden. Eens in het jaar wordt de gezondheid van de dieren gecontroleerd en natuurlijk houden de boswachters het hele jaar door in de gaten of alles goed gaat.

Schotse Hooglander kalveren-Mark Kras

De werkzaamheden om de invloeden van stikstof tegen te gaan worden mede mogelijk gemaakt door de provincie Zuid-Holland.

logo PZH

 

reageren

geef een reactie

  • Harry WaterBase
    27 september 2014 om 19:40

    Dit is nu een typisch voorbeeld van iemand die niks van de natuur begrijpt en bij mijn weten moet een hond op de openbare weg aangelijnd zijn. Het duin is openbare weg en er zijn altijd mensen die zichzelf boven de wet plaatsen. Als iedereen zich keurig aan de regels houd, is de wereld een stuk leefbaarder.

    • Staatsbosbeheer Zuid-Holland
      28 september 2014 om 16:16

      Beste Harry,
      De uitbreiding van het begrazingsgebied betekent inderdaad een verlies aan losloopgebied. Hans zal dus in de toekomst zijn hond eerder aan de lijn moeten doen vergeleken met de huidige situatie. Dat hij daar niet blij me is snap ik maar het staat niet in verhouding tot het verlies aan natuurrijkdom in het duin. En ik ben er van overtuigd dat Hans net als het grootste deel van alle mensen die met hun trouwe viervoeter genieten van Hollands Duin zich aan de toegangsregels houd. Het is maar een klein deel van de bezoekers die de regels aan hun laars lappen. Helaas zijn de gevolgen daarvan vaak bijzonder vervelend zowel voor de natuur als voor andere mensen die genieten van de prachtige Nederlandse natuur.
      met vriendelijke groet
      boswachter Mark

  • Henk Modderman
    27 september 2014 om 16:33

    Als hondenbezitter en dagelijkse wandelaar in het duin ben ik er echt niet blij mee, weer een stuk losloopgebied voor de hond (en mij) verloren!

    • Staatsbosbeheer Zuid-Holland
      28 september 2014 om 16:07

      Beste Henk, Ik snap dat het verlies van een stukje losloopgebied vervelend is. Maar het gaat maar om een klein stuk zandpad waar nu de hond aan de lijn moet waar hij eerder 7 maanden per jaar los mocht. Maar om het duin zo mooi te houden als het nu is zijn de maatregel nodig. En ik weet hoe ook jij de schoonheid en waarde van dit prachtige stukje Nederland waardeert. Een natuurgebied wat nog maar een klein stuk is van de duinen van weleer. Het behouden waard dus.
      met vriendelijke groet
      boswachter Mark

  • Harry WaterBase
    26 september 2014 om 11:29

    als er te veel koeien komen dan kan je het overschot verkopen als scharrelvlees. Uit ervaring weet ik dat dit vlees heel erg gewild is door restaurants.

    • Staatsbosbeheer Zuid-Holland
      26 september 2014 om 14:50

      Beste Harry,
      Je idee klopt en wordt ook zo uitgevoerd door het bedrijf waarvan Staatsbosbeheer de koeien leased.
      met vriendelijke groet
      Boswachter Mark

    • Harry WaterBase
      27 september 2014 om 19:51

      Mark, dit is schitterend koeien leasen. Misschien een idee voor de Dartmoor-pony’s.
      Zie telegraaf van 26 september 2014 Redding Dartmoor- pony.
      Bedankt voor de briefwisseling.

      Groeten uit het Land van Maas & Waal
      WaterBase – Worldwide Adviesbureau Voor:
      Design, Aanleg & Onderhoud EN Renovatie.
      van: – Japanse Tuinen.
      – Kleine Landschapselementen.
      – Sprengen & Beken.

  • Harry WaterBase
    25 september 2014 om 19:19

    Graasbeheer is een belangrijk onderdeel van het ecosysteem. Kijk maar naar de OostVaardersPlassen. Daar ontbreken geen paarden en die mis ik hier.

    • Staatsbosbeheer Zuid-Holland
      26 september 2014 om 13:04

      Beste Harry,
      De koeien in Berkheide zijn een beheer maatregel. In de Oostvaardersplassen zijn de koeien een onderdeel van het ecosysteem. In Berkheide werken ze aan het tegengaan van struiken en hoge grassen zodat konijnen hun plek kunnen heroveren. Wanneer de konijnenstand weer vergelijkbaar is met voordat myxomatose en VHS de stand decimeerde zullen de koeien hun werk hebben gedaan en uit het terrein worden gehaald. Paarden zijn grazers die grassen kort houden en zij schillen de bast van bomen maar hun effect op struweel beperkt en dus niet wat we beogen in Berkheide vandaar dat je ze mist.
      met vriendelijke groet
      Boswachter Mark

    • Harry WaterBase
      26 september 2014 om 13:30

      Mark, een goede en duidelijke uitleg. Dus de koeien zijn maar tijdelijk en de paarden hebben geen functie. Bedankt. Weer wijzer geworden.

  • Highland cattle calf born, video | Dear Kitty. Some blog
    25 september 2014 om 18:10

    […] Highland cattle near Katwijk: here. […]

i

Mis geen enkel bericht van dit boswachtersblog