M2E64A23L50-356.4179992-356.4179992

Steeds vaker delen mens en dier hetzelfde leefgebied, zo ook in het Achterbos. Dit prachtige bos is vol met dichte struiken en omgevallen bomen en daarom heerlijk om in te wandelen. Het Middenbos ligt hiernaast en is vrijwel identiek. Er is echter één verschil: in het Middenbos mogen geen mensen komen. Dit was voor mij, als student Duurzaamheid, en Dr. Ir. Thijs Bosker de perfecte kans om het precieze effect van recreatie op het verschijningpatroon van zoogdieren te onderzoeken.

Door gastblogger Sebastiaan Grosscurt student Duurzaamheid aan de Universiteit Leiden

Zelfs voor een ruig en relatief schaars bezocht bos als het Achterbos is de aanwezigheid van de mens duidelijk merkbaar. Dit in tegenstelling tot het Middenbos, een bos dat compleet is afgesloten voor mensen. Passen dieren hun gedrag aan op het recreatieve gebruik van mensen? En zo ja, komen ze dan bijvoorbeeld vaker voor in een bos zonder recreatie of kiezen ze er bijvoorbeeld voor om meer ’s nachts te verschijnen? Met deze onderzoeksvragen begonnen Thijs en ik ons onderzoek.

Zoogdieronderzoek

In beide bossen bevestigden we acht cameravallen aan bomen of palen die automatisch aan gaan als er een dier passeert. Met de verzameling van filmpjes en foto’s die dit opleverde konden we uiteindelijk zien welke soort waar voorkomt en rond welke tijd deze soort dan tevoorschijn komt. Zo konden we ook berekenen of er tussen de bossen verschillen zitten in het aantal observaties en de tijd van observatie. De uitkomsten kwamen meer dan een jaar later en waren verrassend!

Interessante resultaten én beelden

Van dieren als steenmarters, boommarters, wespendieven, haviken en bunzingen konden we voorheen niet met zekerheid zeggen of ze in dit gebied voorkwamen, maar deze soorten zijn nu duidelijk op beeld vastgelegd! Van zeven zoogdierensoorten hebben we genoeg beeldmateriaal om ook echt conclusies te trekken. Zo komt de ree 11,6 keer vaker voor in het Middenbos in vergelijking met het Achterbos. De marter (steenmarter en boommarter) komt 5,1 keer meer voor in het Middenbos. De ree komt 2,9 keer vaker ’s nachts voor in het Achterbos in vergelijking met het Middenbos. Deze zogenoemde tijd- en ruimtelijke verplaatsingen hebben wij niet bij de andere soorten (haas, rat, egel, bunzing, vos) kunnen bekennen. Wel observeerden we dat tijdens de drukkere zomervakantieperiode veel zoogdieren er voor kozen het Achterbos te mijden. We zagen dus bij enkele soorten een duidelijk effect in hun gedrag door de aanwezigheid van mensen.

Het bos delen

Betekent dit nu dat we beide bossen moeten afsluiten voor mensen? Zeker niet! Dit laat vooral zien dat het erg belangrijk is om uitwijkplekken te hebben, zodat dieren ons even kunnen ontlopen. Ook bevestigt dit dat het belangrijk is om dieren zo min mogelijk te storen tijdens een wandeling of een rondje met de hond. Alleen zo kunnen mens en dier het bos delen.

P.S. Als u het afgelopen jaar in het Achterbos heeft gewandeld hoeft u niet bang te zijn dat we u op camera hebben. We hebben alle beelden van mensen direct verwijderd.

Bekijk ook het Engelstalige filmpje van dit onderzoek: