Afgelopen week was het tijdens onze excursie op de Slangenburg ineens 30 graden. Gelukkig dat Slangenburg een aantal uitgelopen reusachtige beuken herbergt, die met fris lentegroen bijna al het licht weten tegen te houden. Maar de combinatie van zonnebrand, muggenolie en zweet zorgde dat deze verse boswachter er aan het eind van de dag al veel minder vers uitzag.

Zonnebrand
Om even terug te komen op die beuk, wat een rare boom is dat eigenlijk. Machtig als hij met gemak uittorent boven de hoogste eik, zo kwetsbaar is hij wanneer er een beetje te veel licht op zijn stam valt. Net zo als wanneer jij je niet insmeert op een zonnige dag, verbrandt ook de blote bast van de beuk in direct zonlicht. Het verschijnsel heet letterlijk zonnebrand en veroorzaakt scheuren in de bast. Schimmels kunnen dan binnendringen, zoals de Meniezwam, wat het einde van de boom kan betekenen. Kwetsbaar dus. En tegelijkertijd oppermachtig.

Kathedraal van de natuur
Let eens goed op wanneer je in een statig beukenwoud van mee dan honderd jaar oud loopt, de kathedraal van onze natuur. Op een zonovergoten dag stap je plots in de verkoelende serene rust waar machtige bomen de scepter zwaaien. Op enkele voorjaarsbloeiers na (zoals dalkruid, salomonszegel en lelietje-van-dalen), die snel nog wat licht meepakken voordat de beuken uitlopen, groeit er weinig. Zelfs de zaailingen blijven klein en geborgen verstopt in het dikke tapijt van onverteerde bladresten. Hier is het rustig. Het is duidelijk wie de baas is.

Strijd om licht
Maar als het hard onweert, liggen de kaarten anders. Een eeuwenoude beuk ligt omver. Er zit een gat in het dak. Verblindend zonlicht valt op de grauwe stammen en trekt scheuren in de bast. Ten midden van dit leed schrikt ineens een sluimerende zaailing wakker. Pijlsnel groeit hij omhoog. Een paraplu van verse blaadjes weert het zonlicht van zijn jonge bast af. Wat denk je? Zou hij het redden? Of wordt het bladerdek wederom voor vele jaren gesloten door oude beukentakken?

Wellicht is er pas ruimte als ze zo oud zijn dat rot in de stam ze laat wankelen. Wanneer, als langzaam de  kruinen kaal beginnen te worden, ze onbeschermd op de aarde storten. Als je nu door een van onze mooie beukenbossen loopt, kijk dan maar eens of je de strijd kunt zien. Let maar eens goed op de open plekken in het bos.