Hommel (foto Aaldrik Pot)

Het thema van de 83ste Boekenweek is Natuur. Van 10 tot en met 18 maart bloggen de Drentse boswachters over hun favoriete boek. Met vandaag: boswachter Pauline Arends kijkt uit naar de eerste vlucht van de hommel.

“Ik wil eigenlijk best wel graag een boekenwurm zijn. Lekker ontspannen met een dikke pil op de bank, kopje thee erbij en een rustig muziekje op de achtergrond. Het ontbreekt me echter vaak aan tijd. Het lezen van een boek geschiedt vaak in de vroege nachtelijke uurtjes, in bed, vlak voor het slapen gaan.

Liefde voor de natuur

In mijn jeugd had ik een voorkeur voor personages als Arendsoog, Pinkeltje en de helden in stripboeken, heel veel stripboeken. Mijn moeder sprak eens de wijze woorden: “Er zijn nog meer boeken op de wereld, zou je niet eens wat anders proberen?” Pas door de verplichte boekenlijst op de middelbare school kwam ik in aanraking met andere genres.

Mijn eerste natuurboeken bestonden uit determinatieboeken: de Petersons vogelgids bijvoorbeeld en de flora van Heukels. Mijn ouders gebruikten de geïllustreerde flora van Nederland van Heimans en Thijsse (zie ook het blog van collega Hans Kruk). De aparte vorm, de intens dunne bladzijden, de prachtige tekeningen; dit boek heeft een speciaal plekje in de kast gekregen. Al is het maar omdat mijn ouders dankzij dit boek plantenkennis hebben opgedaan. En hun liefde voor de natuur aan mij hebben doorgegeven.

Versleten kaften

De boekenkast puilt inmiddels uit met determinatiewerken, veldgidsen en natuurboeken. Met versleten kaften staan velen nu doelloos in de boekenkast. Wegdoen ho maar, je krijgt immers een band met boeken die je vele jaren trouw meezeult het veld in. Er staan ook aantekeningen in, ik neem het niet zo nauw met boeken ‘netjes’ houden. Af en toe kijk ik nog in de oude veldgidsen, soms valt er een zielloos en uitgedroogd insect uit of een gedroogd bloempje bij het doorbladeren. Een teken dat de boeken goed zijn gebruikt.

Nooit uitgeleerd

Als boswachter raak je nooit uitgeleerd. Er is zoveel te ontdekken, te beleven en vooral te weten over de natuur. Mijn leven is te kort en mijn nieuwsgierigheid waarschijnlijk te groot. Van mier tot das zoek ik ook naar ecologische verbanden. Alles is immers met elkaar verbonden. Een gezond bos kan niet zonder (bos)mieren, een gruttokuiken heeft insecten nodig om op te groeien.

Inspirerende schrijvers

Inspiratie om een boek te lezen krijg ik ook van ontmoetingen met de auteur. Bijvoorbeeld op symposia, waar de schrijver vertelt over zijn onderzoek of boek. Vertelt iemand bezielend, luister ik ademloos en weet hij of zij mij te boeien, dan sta ik even later in de rij om het boek te kopen, gesigneerd natuurlijk.

Dave Goulson is zo’n onderzoeker die mij de laatste tijd enorm inspireert is. Goulson is een Engelse hoogleraar biologie, gespecialiseerd in hommels. Er zijn drie boeken van zijn hand verschenen. De boeken Geroezemoes in het gras en Een verhaal met een angel hielden mij nachten wakker. Dankzij Goulson weet ik nu dat hommels buitengewoon belangrijk zijn. Maar ze zijn ook intrigerende en fascinerende insecten. Hommels zijn warmbloedig, de vleugels fladderen 12.000 keer per minuut en ze moeten om de veertig minuten eten om in leven te blijven. Vele nieuwe openbaringen voor mij. Dave Goulson raakt mij bovendien door zijn boeiende en fijne manier van schrijven, vaak met veel gevoel voor humor.

De vlucht van de hommel

Nu lig ik dus voor het slapen in bed met het derde boek van Dave: De vlucht van de hommel. Ik volg zijn zoektocht en reizen over de wereld naar gebieden met zeldzame hommels; van de ongerepte wildernis van de Brits Salisbury Plains tot Patagonie en Ecuador. Wat mij betreft mogen zijn boeken op de verplichte leeslijst van het onderwijs komen. Ik deel mijn bezorgdheid met Dave over de achteruitgang van insecten in het algemeen. Het boek en zijn expertise geven mij handvatten om kansen te benutten en kennis te delen.

Ik kijk uit naar het voorjaar en de eerste vlucht van de hommel.”

Boswachter ecologie
Pauline Arends

De vlucht van de hommel, Dave Goulson, ISBN 9789045032894