Boek: Landschap in delen van H.J.A. Berendsen

Het thema van de 83ste Boekenweek is Natuur. Van 10 tot en met 18 maart bloggen de Drentse boswachters over hun favoriete boek. Met vandaag het laatste boekenblog: boswachter Albert Broekman vindt het landschap en haar ontstaansgeschiedenis fascinerend.

“Het boek Landschap in delen heeft mij tijdens mijn studie Bos- en Natuurbeheer aan van Hall Larenstein in Velp geïntrigeerd. Het boek krijg je, naast vele andere boeken, in het eerste jaar van de HBO-opleiding aangereikt om in het eerste studiejaar een goed beeld te krijgen van het Nederlandse landschap. Waarom is het zoals het nu is en hoe is dat ontstaan? Als je dat weet, dan leer je je omgeving lezen en gaat het nog meer voor je leven.

Landschap meerdere betekenissen

Waar hebben we het nu eigenlijk over als we het hebben over een landschap? Je kunt er verschillende betekenissen aan geven. Bijvoorbeeld om een gebied aan te duiden of een bepaalde (geologische) ontstaansgeschiedenis uit te leggen. Maar het kan ook het uiterlijk van een gebied weergeven, waarbij het fysiologische aspect een rol speelt en wat kan worden vastgelegd op een foto of schilderij.

Invloeden op het landschap

Binnen een landschap spelen een heleboel factoren een rol en blijven tot in lengte van dagen hierin een rol spelen. Deze zogenoemde geofactoren hebben het land gevormd en vormen het nog steeds. Denk bijvoorbeeld aan gesteenten en reliëf. Maar ook het klimaat, lucht, bodem, water en de planten- en dierenwereld spelen hierin een rol. En uiteraard de mens, die de laatste eeuwen een behoorlijke beslissende factor is geweest in het vormen van het landschap. Als één van de factoren verandert, passen alle andere factoren zich aan die verandering aan. Deze veranderingen kunnen erg traag verlopen zoals bij het gesteente, maar ook erg snel zoals bij de menselijke invloeden. Bij dit laatste zijn voorbeelden genoeg: het aanleggen van een snelweg, gebouwen, spoorlijnen of elektriciteitsmasten in het landschap. Invloeden van de mens op een gebied worden ook wel antropogene invloeden genoemd.

Menselijke invloeden van onschatbare waarde

Niet alle invloed van de mens vinden we even geslaagd. Gelukkig zijn er ook pluspunten aan deze antropogene invloeden. Neem bijvoorbeeld de hunebedden en de grafheuvels of raatakkers op het Noordsche Veld in de Kop van Drenthe. Dit zijn allemaal menselijke invloeden die zijn uitgeoefend op hoe Drenthe er uit ziet. Die vinden we nu van onschatbare waarde. Wie weet wat onze nazaten over eeuwen vinden van de elektriciteitsmasten die we achterlaten…

Kortom: verdiep je in het landschap en je gaat het nog meer waarderen en beleven!

Landschap in delen; overzicht van de geofactoren, H.J.A. Berendsen, ISBN 9023241495