Vechtersbazen zijn het die scholeksters.

De week begint rustig zowel qua weer, werk en vogels. Na de buien en de wat mildere wind is het ineens stil op het eiland. Alle roodborsten lijken sinds zondag verdwenen. Deden we twee weken geleden nog verslag van een invasie van deze soort, nu is er geen roodborst meer te bekennen. En sowieso is het aantal zangvogels ineens drastisch gedaald. Hadden we voor het buiige weer verschillende vogels bij de drinkbakken en de vijver om ons huis, nu komen alleen de witte kwikstaarten zich dagelijks nog even wassen. Wij zitten vooral een beetje te wachten op de scholeksters...

Wel vinden we het eerste nest op de grootste puindam voor ons huis, dé A-locatie die erg in trek is bij zowel sterns, kokmeeuwen als scholeksters. Maar nu wordt het als eerste in gebruik genomen door een paartje bontbekplevieren. Wat een prachtige vogeltjes zijn het! En slim ook nog eens, want ze zijn gaan nestelen onder een stuk hekwerkgaas waar zij beide prima onderdoor kunnen maar de grotere soorten niet. Een kleine week later, bleek er toch een misrekening. Twee dagen geleden is de puindam waarschijnlijk ’s nachts bij hoogwater overspoeld. Het nestje is nu leeg. Dat is het lot van veel vogels die op het randje van hoog water proberen hun jongen groot te brengen.

Wachten op de scholeksters

We zitten zoals gezegd een beetje te wachten op het moment dat de scholeksters gaan broeden, een soort waar we wat uitgebreider onderzoek naar doen. Er zijn wel allerlei inleidende rituelen, er worden nestkuiltjes  gedraaid, een hoop ruzie gemaakt maar de eieren blijven nog uit. We waren ook ineens een paar geringde scholeksters ‘kwijt’, die zich eerder nog rond de puindammen ophielden. Woensdag vonden we ze verder op het wad weer terug. Hoogstwaarschijnlijk zijn het vrijgezelle vogels die het toenemende pikordegeweld rond de puindammen proberen te ontlopen. Een broedplek op deze dammen wordt al vanaf onze komst op het eiland zwaar bevochten. Wat een energie zijn die vogels daaraan kwijt…

We vragen ons ook af of ze zo lang wachten met broeden om de hogere waterstanden te beoordelen. Over verspillen van energie gesproken, het is belangrijk voor scholeksters om zo dicht mogelijk bij de voedselplekken te broeden, want dan hoef je niet eindeloos met het voer voor je jongen te vliegen. Scholeksterjongen zijn namelijk geen nestvlieders zoals de meeste andere steltloperkuikens. Ze moeten daarom wekenlang door de ouders worden gevoerd.

We deden van de week ook weer een paar opruimrondes. Als we niet op pad zijn voor monitoring of tellingen, mijden we de kwelders en duinen zoveel mogelijk om de broedende vogels niet te storen en proberen dan het Noordzeestrand van vuil te ontdoen. Eigenlijk zouden we dat iedere dag wel kunnen doen want er spoelt steeds weer nieuwe rommel aan. En verdrietig genoeg vinden we af en toe ook een dode, tot nu toe steeds jonge, zeehond. Van de laatste die we vonden hebben we de maag onderzocht, maar die bleek leeg. Blijkbaar hebben de jongen van vorig jaar moeite om voldoende voedsel te vinden.

Eerste broedende meeuwen

Tijdens de laatste opruimronde vonden we ook het eerste zilvermeeuwnest. Wij liepen over het strand en de meeuw kwam vanuit de duinen op ons afgevlogen. Vanaf een plek die heel goed mogelijk wel een nest zou kunnen zijn. Even snel gekeken en inderdaad, tussen het helmgras lag in een laag nest één prachtig groen/bruin gespikkeld ei. De dagen daarna komen we meerdere nesten van zilvermeeuwen tegen. En zien we met hoogwater al de eerste eidereenden met hun kroost zwemmend op de Waddenzee.

Schuimvlokken

Tijdens de laatste hoogwatertelling waren de omstandigheden heel anders dan eerdere keren. Het water stond behoorlijk hoog. Met de straffe noordwestenwind kwam de zee tot aan de duinrand en ook een groot deel van de lagere kwelders liep onder. De drieteenstrandlopers op het Noordzeestrand, die we altijd een dag later tellen, liepen tussen grote vlokken schuim en hadden ineens gezelschap gekregen van een groep bonte strandlopers.

Jeroen Reneerkens van de Rijksuniversiteit Groningen doet onderzoek naar drieteenstrandlopers langs hun trekroute tussen Groenland en Afrika. We kunnen ons wel voorstellen dat hij voor de ‘drieteen’ heeft gekozen, want het zijn prachtige vogels om wat langer te bekijken. Dat eindeloze gedribbel langs de vloedlijn werkt bijna hypnotiserend.

Naar Groenland of Siberië…

Het leuke aan die drietenen is ook dat als je ergens rustig gaat zitten, ze tot op een paar meter afstand komen. En soms zit in die groepen eentje die is voorzien van kleurringetjes uit het project van Jeroen. En laat het aflezen van kleurringen nu een van Aaldriks grote liefhebberijen zijn. Vandaag konden wij op het Noordzeestrand een vogel aflezen die in oktober 2017 is geringd in Engeland.

Als we naar de life history van de vogel kijken, overwintert deze drieteen grotendeels in Engeland langs de zuidwestkust en vliegt dan met een tussenstop in de Waddenzee door naar de arctische gebieden om te broeden. Wij vinden het oneindig fascinerend om je te verplaatsen in het leven en de reizen van deze kleine vogels en in gedachten mee te reizen naar de toendra’s van Groenland of misschien wel Siberië…

p.s. volgende week zondag zijn we even aan de vaste wal, waardoor we het volgende blog op maandagavond plaatsen.

Aaldrik Pot & Nicolette Branderhorst
Vogelwachters Rottumerplaat 2019