Rottumerplaat

Er is uiteindelijk maar één plek waar ik een poging kan wagen de woorden te vinden voor het laatste blog. Het blog dat ik al dagen voor me uitschuif omdat het zo duidelijk het eind inluidt van mijn tijd op Rottumerplaat. Een tijd waar ik al heel lang van droomde en die nu waarheid is geworden. Een verlangen dat ergens in mijn jonge jaren zijn oorsprong vond, toen ik als kind van tien, elf jaar voor het eerst, in de herfstvakantie naar Schiermonnikoog ging; mee vogels ringen met Harm Vonk en zijn zoon, mijn beste vriend, Holmer. 

De Wadden

Het was mijn eerste kennismaking met de Wadden, het eiland en haar kleuren, de kwelder en haar geuren; waarvan zeealsem nog altijd die eerste herinneringen oproept zoals alleen geuren dat soms kunnen doen. Later, als oudere tiener en student, kwam daar tijdens de vele jeugdbondskampen op Vlieland, de geur van kraaiheide bij. Beiden zijn voor mij dan ook onlosmakelijk met de Wadden verweven, en transporteren me altijd naar een diep gevoel van liefde en melancholie.
Zonder die eerste kennismaking en zonder al die mooie mensen die ik leerde kennen bij de jeugdbond had ik dit alles niet in werking kunnen zetten.

Maar natuurlijk ook veel dank aan Jaap en Dirk van Staatsbosbeheer en aan Jan en Freek-Jan van de Harder: zonder hun vertrouwen in en zorg voor ons zou ik hier niet samen met Holmer een heel broedseizoen hebben kunnen verblijven. Ik zie ze nog vertrekken met de rib op 1 april, ons zwaaiend achterlatend; overlatend aan wat komen zou.

De rest is ondertussen geschiedenis. Althans bijna, want al is Holmer al een week naar huis, mij resten nog een paar dagen, waarvan er één begint boven op het duin achter de bebouwing, met het inmiddels zo vertrouwde uitzicht over het hele eiland, op de alweer geelkleurende kwelders, nog steeds gescheiden door de nu fletsgroene stuifdijk; de enige plek dus waar ik de woorden wel lijk te vinden voor dit laatste schrijven.

Augustus

Augustus, en het eiland ondergaat haar zoveelste transitie. Onder een soms verzengende zon zijn de laatste stuiptrekkingen van het broedseizoen duidelijk zichtbaar. De kolonie sterns op de puindammen is zo goed als leeg op enkele visdieven na, wier nog aanwezige jongen een steeds makkelijker prooi lijken te vormen voor de vele patrouillerende zilvermeeuwen. Zonder de bescherming van de groep is het een spitsroeden lopen en niet zelden speelt er zich bij de dammen een klein drama af als weer een kuiken verdronken en heelhuids verorberd wordt. Het merendeel van de sterns bevindt zich nu op het wad, in grote groepen, aangevuld met soortgenoten van elders, vaak in het bijzijn van nog veel grotere groepen kokmeeuwen, waarvan de meesten al in winterkleed.

Ritme

Verder lijken de aantallen steltlopers zich om de andere dag wel te verdubbelen. Vele duizenden kanoeten en rosse grutto’s voeren bij opkomend water in grote zwermen weergaloze vliegshows op tegen zomerblauwe luchten en orneren tijdens hoog water als een roestkleurig tapijt de randen van de verschillende HVPs.

Maar ook het waddenopus kent een ander ritme, heeft een nazomers adagio ingezet dat bestaat uit een heel scala nieuwe geluiden. Zo vermengt het hoge gepiep van de jonge kneuen zich met de najaarsroepjes van tjiftjaf en heggenmus en het gekwetter van de zich reeds verzamelende boerenzwaluwen; vult de nacht zich met de melancholische noten van zilverplevieren en regenwulpen en is het ‘s ochtends haast verwonderlijk stil te noemen, alsof het eiland even haar adem inhoudt.

De zomer is voorbij haar helft en onder de abelen ligt al een kleed van gele bladeren; een voorbode van de herfst die over niet al te lange tijd zijn intrede zal doen. Het is een verloop zonder duidelijk begin en eind waar ik nog heel even getuige van mag zijn.

Het zit erop

Want het zit erop. Een broedseizoen ligt achter ons en Rottumerplaat is voor het belangrijkste deel gespaard gebleven van de vogelgriep met slechts enkele gevallen onder de gauwe ganzen en de meeuwen, en enkele slachtoffers van niet broedvogels als grote stern en jan-van-gent die op het eiland stierven of hier aanspoelden. Het werk is klaar, op een vlindertelling en een laatste afvalronde met de trekker na. In totaal verzamelden we zeven volle big bags aan allerhande afval; veelal touwen, netten, wensballonen en huishoudelijk plastic. Het zet te denken over onze consumptiemaatschappij en alle gevolgen van dien.
Maar dat voor later. Woensdag dragen we het stokje over aan de vrijwilligers die ons komen vervangen en de monitoring en bewaking voort zullen zetten de komende weken.

Zoveel

Het zit erop en al ik kan zeggen is dat Rottumerplaat me heeft gegrepen, diep heeft geraakt. Het is klein genoeg om in je te kruipen en groot genoeg je er vrij te voelen. Alles heeft zijn tijd en plek gekend en een groot deel heb ik weten te delen, maar er is ook veel dat ik niet de revue heb laten passeren, simpelweg omdat er zoveel is.

Vertelde ik over de vele vlinders, zo vergat ik de tientallen paardenbijters die als een losgeslagen carrousel langs ons terras deinden. Beschreef ik de immense vista’s en wolkenluchten, zo liet ik na het nachtelijk firmament in al haar kosmische glorie te omschrijven. Vervloekte ik de dazen, ik verzweeg de vele duindoorns die pas na dagen uit mijn knieën zweerden. Bejubelde ik de noordkrompen, ik deed de vlaktes met duizenden strandgapers tekort. Bracht ik lamsoor elk blog ter sprake om de uitbundig bloeiende kamille te vergeten. En zo kan ik nog wel even doorgaan, wat ik niet doe, want zoals ik al zei, er is zoveel. Zoveel dat ik met mee zal nemen naar de wal, naar huis. Genoeg om een leven lang herinneringen aan te hebben, al dan niet opgeroepen door de geur van zeealsem, als ik weer terugkeer naar de Wadden, over de kwelders struin. Want terugkomen zal ik, zolang het me gegeven is, ook al zit het erop. Voor nu.