De afgelopen jaren weten steeds meer mensen de natuur te vinden. Wandelaars, fietsers, hondenbezitters, sporters en nog vele mensen meer genieten van de Schoorlse Duinen. Het is fijn om te zien dat zoveel mensen het gebied waarderen en er zo van genieten om buiten in de natuur te zijn. De toegenomen drukte leidt helaas vaak ook tot botsingen tussen de gebruikers en tot verstoring en beschadiging van de kwetsbare natuur. Daarom wil Staatsbosbeheer de drukte in het gebied beter gaan spreiden en reguleren. Dan kunnen we recreanten voldoende ruimte bieden en tegelijkertijd de natuur ook de hoognodige rust geven.

Hotspot

De Schoorlse Duinen is vanuit meerdere oogpunten een hotspot. Voor de natuur, want als N2000 gebied is een prachtig natuurgebied. Maar dat betekent ook dat heel veel mensen komen genieten van die mooie natuur. Het gebied is zeer druk bezocht: voor de coronapandemie zaten we al op 2 a 3 miljoen bezoeken per jaar (TNS Nipo 2016). En dit is alleen maar meer geworden. Volgens een onderzoek uit maart 2022 van de provincie Noord-Holland zit de Schoorlse Duinen structureel aan de grens van wat het gebied aan aantallen bezoekers aankan (Eindrapport NH natuur en recreatie, 2022). Dit leidt tot irritaties en botsingen tussen de bezoekers, zoals we regelmatig ook als boswachters horen. En het leidt tot schade aan de natuur. Dit is bijvoorbeeld goed te zien aan de vele olifantenpaadjes die er ontstaan, waardoor de natuur wordt vertrapt, het vele zwerfafval dat in de natuur achterblijft en dieren die verstoord worden door loslopende honden.

Recreatie zonering

Om zowel de recreatiemogelijkheden áls de natuur in goede banen te kunnen blijven leiden, werken we bij Staatsbosbeheer momenteel aan een recreatiezoneringplan. Bij zonering wordt er gekeken wat, waar en wanneer mogelijk is in de Schoorlse Duinen.

Wat: Er wordt gekeken welke recreatie-activiteiten gepast zijn binnen een natuurgebied.
Een motorcross is niet gepast, maar een stilte wandeling kan wel heel goed. Maar hoe ga je om met aanvragen voor fotoshoots, filmopnames en evenementen? Er is een heel scala aan activiteiten die in meer of mindere mate invloed hebben op de natuur en andere gebruikers. Activiteiten met drones, versterkt licht en geluid, vuur en hoge snelheid kunnen niet. Die hebben teveel impact op de natuur, of zijn wegens brandgevaar ronduit gevaarlijk.

Wanneer: Er wordt gekeken wanneer recreatie-activiteiten kunnen plaatsvinden. Activiteiten in het donker hebben meer invloed op de natuur dan activiteiten overdag. Ook is het gebied kwetsbaarder tijdens het broedseizoen dan daarbuiten. Een (groot) sportevenement bijvoorbeeld, past dus niet in mei, maar kan prima in februari.

Waar: Er wordt gekeken naar de locatie waar activiteiten kunnen plaatsvinden. De Schoorlse Duinen is ruim 1800 hectare groot. Aan de westkant ligt het open duingebied. Dit is erg kwetsbare natuur met veel bijzonder soorten. Hier willen we de recreatiedruk wat verlagen. In het oosten, in het bosgebied, is er meer mogelijk. Daarnaast zijn er verschillende recreatievelden. Op deze plekken kan er nog meer, zoals het tijdelijk plaatsen van tenten voor het zomerkamp of het inrichten van EHBO-post voor een mountainbike wedstrijd.

Om de natuur rust te geven en te ontzien willen we ook graag dat bezoekers op de paden blijven.

Met deze uitgangspunten is voor veel activiteiten al snel duidelijk wat er wel niet kan. Dus mag er dan helemaal niets meer in de Schoorlse Duinen? Heel veel kan er wel, de meeste ‘normale’ vormen van recreatie in de Duinen zijn dus helemaal prima!

Georganiseerde (groeps-)activiteiten

Dan zijn er naast de vele ‘losse’ recreanten nog tal van georganiseerde activiteiten die in de gebieden plaatsvinden.

Denk bijvoorbeeld aan grote (sport)evenementen, filmopnames en het maken van zoiets als trouwfoto’s, waar we jaarlijks veel aanvragen voor binnenkrijgen. Dit is vaak meer maatwerk, maar ook hier helpt een duidelijk kader, zodat ondernemers en andere initiatiefnemers weten wat wel en niet kan in het natuurgebied.

Er zijn activiteiten die nu plaatsvinden, maar waarvan de overeenkomst na een aantal jaren afloopt. Dat zijn de momenten waarop we kritisch kijken naar het type activiteit en of we de overeenkomsten verlengen. Zo zal de Discgolf baan eind 2022 stoppen en worden er geen SegWay-excursies meer aangeboden.

Stap voor stap

Het ontwikkelen van een recreatiezonering en het invoeren daarvan is langdurig proces. We beginnen niet met een blanco gebied waar alles vanaf 0 ingevuld kan worden. We hebben te maken met een gebied met een geschiedenis, tradities en gewoontes van de vele recreanten, ondernemers en omwonenden. Daar houden we zeker rekening mee. Tegelijkertijd willen we stappen gaan zetten om wel iets aan de recreatiedrukte te doen, zowel voor het plezier en de veiligheid van de bezoeker, als voor de kwetsbare natuur.

We doen het dus stap voor stap. De komende stappen zullen bestaan uit het verder uitwerken van de kaders. Hierin hebben we nog enkele belangrijke vraagstukken en dilemma’s. Om een voorbeeld te noemen:  hoe gaan we om met de vele sport/coaching clubs die in het gebied actief zijn? Het is natuurlijk goed dat mensen in de natuur sporten. Maar dit kan ook tot overlast leiden. Bijvoorbeeld doordat groepjes de weg te blokkeren tijdens een oefening, ’s nachts in het gebied trainen met hoofdlampen op, of buiten de paden gaan.

Heel veel groepen gebruiken het gebied en we zouden graag iedereen in beeld krijgen. Maar hoe richten we dit praktisch in? Het kost veel tijd om dit allemaal vast te leggen en te controleren of iedereen zich aan de afspraken houdt.

Een andere belangrijke vraag is hoe we omgaan met honden in het gebied. Ook op dit vlak zijn er wel eens irritaties van bezoekers onderling en kan het knellen met onze natuurdoelstellingen. Er zijn mensen die uiteraard graag hun hond los laten lopen, het is er een heerlijk gebied voor, maar we krijgen ook meldingen van mensen die zich ergeren aan de loslopende honden. Het beleid zoals het nu is, is voor sommigen ook onoverzichtelijk, horen we. Is het nodig om ook daar een andere zonering voor te maken, met misschien wel plekken waar de hond het hele jaar los mag, plekken waar honden aangelijnd mogen en helemaal honden-vrije zones?

Op vragen als deze hebben  wij het antwoord nog niet.  En dit zijn ook vragen waarover we zeker van de omgeving en de vele recreanten in de duinen in gesprek willen gaan. We willen hier in 2023 mee starten. Zou jij willen meepraten, hou dan deze blog in de gaten.