Prov. Noord-Holland wil de exotenbestrijding gaan coördineren.
PWN bestrijdt al langer in het NHD de Am. vogelkers, de ‘prunus’. Maar al vele jaren constateer ik dat Staatsbosbeheer niets onderneemt om de prunus te bestrijden laat staan uit te roeien, hoewel dat gezien de relatief kleine oppervlakte en de geïsoleerde ligging (ten oosten van de duinen zijn er geen prunussen) zeer haalbaar is.
In Kennemerland Zuid (o.a. NP Kennemerduinen en de Awd) was er sprake van een plaag, maar de prunus is daar bijna verdwenen.

In het boek en naslagwerk van SBB over de Schoorlse duinen naar aanleiding van 100 jaar Staatsbosbeheer wordt het enorme ontginningsproject in de Schoolse duinen uitvoerig op grond van bronliteratuur beschreven. Anders dan u in deze blog schrijft, zijn de dennen uitsluitend aangeplant om de enorme overlast van stuivend zand voor de omringende dorpen te bedwingen en niet als productiebos voor de mijnbouw. De mogelijkheid om bebossing ook te gebruiken voor de mijnbouw is halverwege de 19e eeuw een keer genoemd , omdat het maar niet lukte om aan voldoende geld voor beplanting te komen. De bomen zijn daar echter nooit voor gebruikt. De eerste stappen om de zandoverlast te bedwingen dateert vanaf circa 1800 , maar aanvankelijk mislukten de experimenten en was er te weinig geld. Vanaf 1893 kwamen er een zowel een plan als geld voor een grootschalige en systematische bebossing . De op de kwekerij geproduceerde boompjes werden handmatig aangeplant in het stuivende zand: een mengsel van Corsicaanse den , Oostenrijkse den, Zeeden, , Bergden ; Eik ,Haagbeuk, Esdoorn en Zwarte els. Bijna alleen de Corsicaanse en Oostenrijkse den bleken goed aan te slaan. Tot 1940 werd er een gigantisch aantal dennen uitgezet, daarbij werd gebruik van gemaakt van het gegeven , dat er gedurende de economische cisisjaren tussen beide wereldoorlogen veel werkloze mannen waren in de regio. Die werden verplicht om mee te werken aan het handmatig planten van de dennen. Een hels karwei , we zijn hen veel dank verschuldigd.
De Schoorlse Zeeweg werd in WO2 door de Duitsers aangelegd, ze gebruikten het duingebied voor schietoefeningen en bouwden er bunkers . Na de oorlog werd opnieuw de bosaanplant ter hand genomen in de resterende kale duinen om te voorkomen dat ze ooit weer aan de wandel zouden gaan. Een groot aantal velden , waar het al zand gestabiliseerd was en heide was gaan groeien, bleef open . Er vond op strategische plaatsen handmatig dunning plaats en er werden fietspaden en wandelpaden gegraven
VAN ZANDVERSTUIVING NAAR NATUURGEBIED
De Schoorlse duinen zijn anderhalve eeuw na de eerste moeizame en tijdrovende ontginning van kale zandverstuivingen uitgegroeid tot een wonderschoon en afwisselend natuurgebied van open duinen met heidevelden, dennenbos en gemengd bos
Als gevolg van de stormen van 1972 en 1973 sneuvelden er veel bomen en vormde zich zonder menselijk ingrijpen op de open plekken prachtige en verrassende nieuwe natuur . Daardoor besloot SBB tot een geheel nieuwe werkwijze. Er werd besloten om de Schoorlse duinen voortaan te beschouwen als een Bosgemeenschap, een ecosysteem waar de natuur haar gang mag gaan en waar zo weinig mogelijk wordt ingegrepen . Er werd alleen nog gewerkt aan verbetering van kwaliteit. Zoals handmatige dunning waar nodig met behulp van paarden om ook beuk, eik, lijsterbes en esdoorn een kans te geven.
De aangeplante Schoorlse dennenbossen bleken zich via zelfdunning op natuurlijke wijze te ontwikkelen tot veerkrachtige en vitale bossen . Aan deze natuurlijke ontwikkeling hebben wij een unieke biotoop te danken . Een toonbeeld van veerkracht en vitaliteit!
SBB was er ook altijd heel trots op , gezien de teksten in haar toeristenfoldertjes.
Helaas; tot in 2016 het Beheerplan Natura 2000 werd aangenomen
Sindsdien blijken Provincie en SBB daar geheel anders over te denken. Bosontwikkeling kun je volgens hen echt niet meer aan de natuur overlaten.
VEERKRACHTIGE EN VITALE DENNENBOSSEN
Onze dennenbossen zijn ondanks de vele ongunstige milieuveranderingen juist via zelfdunning veerkrachtige en vitale bossen gebleven . Aan dit natuurlijke proces hebben wij een unieke biotoop te danken , een zeldzame bosplantengemeenschap . Een natuurlijk ecosysteem met naast de beschermde Dennenorchis , ook vele Rode lijst soorten Paddenstoelen (Korst) mossen en vogels . De beschermde Dennenorchis komt bijna alleen nog in de Schoorlse dennenbossen voor . Het Korstmossen-Dennenbos is in Nederland zo goed als uitgestorven , maar hier komen minimaal vijftig soorten mossen en korstmossen voor, waaronder hele fraaie met bekertjes, rode knoppen en andere bijzondere vormen. Volgens de resultaten uit de jaarlijkse monitoring door de Mycologische Vereniging behoren de Schoorlse dennenbossen op het gebied van paddenstoelen zelfs tot de kroonjuwelen van ons land. Er groeien maar liefst 800 soorten paddenstoelen waarvan 75 die elders in Nederland zeldzaam tot zeer zeldzaam zijn geworden en op de rode lijst staan . Juist de meest bedreigde soorten groeien hier . Samen met een dennenbos op Terschelling zijn de Schoorlse dennenbossen de enige restanten van een biotoop die uit Nederland is verdwenen als gevolg van de steeds verder toenemende neerslag van stikstof .
De omvorming van het dennenbos naar Atlantisch bos zal ook ten koste gaan van nestelplaatsen van jaarrond beschermde vogelsoorten. Door de rigoureuze mechanische dunning ontstaan er grote gaten in de boomlaag . Dan zijn er minder broedplaatsen voor Sperwers en Buizerds en is er geen plek meer voor zaadeters die van dichte naaldhoutopstanden houden . Voor “vluchtelingen” die afhankelijk zijn van een dichte boomlaag wordt het steeds moeilijker om zich elders te vestigen , omdat het aandeel naaldhoutbossen overal in Nederland drastisch vermindert door kap of omvorming naar loofbos of gemengd bos. Zo komen er steeds meer soorten op de Rode lijst van Nederlandse broedvogels te staan. Naast de beschermde Nachtzwaluw, Zwarte Mees en Grote Kruisbek broeden er bijvoorbeeld ook Kuifmees en Ransuil
In de bosbodem leven ongewervelde diertjes zoals wormen, fluweelmijten , spinnen , hooiwagens , kakkerlakken , oorwormen , duizendpoten , miljoenpoten , springstaarten , pissebedden en kevers. In omgevallen dennen en takken leven vele doodhoutdiersoorten , zoals boktorren, glanskevers, schorskevers en klopkevers . Er bevinden zich tientallen nestkoepels van rode bosmieren. Dit komt neer op vele miljoenen bosmieren en talloze diersoorten die in bosmiernesten leven
WE KUNNEN GEEN BOOM MEER MISSEN
Steeds meer wetenschappers wijzen er op, dat kappen en dunnen zeer ongewenst is . Voor het klimaat is de aanwezigheid van oude bomen van levensbelang . Oude bomen leggen veel meer CO2 vast dan jonge bomen en juist dennen vangen het beste fijnstof op . Ze spelen een belangrijke rol in het beperken van de opwarming van de aarde en de klimaatverandering. Bij kap stijgt de hoeveelheid koolstofdioxide in de atmosfeer, waardoor het klimaat verandert met nog meer biodiversiteit verlies tot gevolg
Afgelopen november liet NOS in een nieuwsuitzending weten, dat we met behulp van meer bos de klimaatdoelen kunnen halen . Voorwaarde is , dat de bestaande bossen langdurig beschermd worden , zodat de bomen maximaal kunnen groeien en oud kunnen worden. Ook moeten er bomen bij worden geplant en bossen moeten met elkaar verbonden worden. Op die manier kan er deze eeuw 829 miljard ton CO2 uit de atmosfeer worden gehaald, gelijk aan 22 jaar uitstoot fossiele brandstoffen.
Om de klimaatdoelen te halen kunnen we dus geen boom meer missen Door de klimaatcrisis is de mens zelf ook min of meer op de Rode lijst gekomen . Als er niet snel adequate maatregelen worden genomen wordt de Aarde onleefbaar en sterft ook de mens als diersoort uit
Desondanks was SBB in de Schoorlse duinen al twee weken bezig met kap om weer een deel van 250 ha dennenbos in de Middenduinen via systematische dunning om te vormen naar Atlantisch bos.
In de eerste dunningsronde in 2018/2019 werden in het zuidelijk deel van de Middenduinen maar liefst 15.811 volwassen bomen gekapt met een doorsnede van meer dan 20 cm . Vorig jaar herfst was een deel van het noordelijke deel van de Middenduinen aan de beurt en op dit moment het resterende deel . Grote, zware , lawaaiige en stinkende machines veranderen de dennenbossen in een gatenkaas. Vernietigen de structuur van de unieke bosbodem, vernietigen voor altijd een zeldzame biotoop met een grote mate van biodiversiteit . Maakt vluchtelingen van broedvogels die afhankelijk zijn van een dichte boomlaag, richten een enorme ravage aan op de paden. Volgens het Beheerplan zullen er nog vele rondes volgen, tot zoveel mogelijk dennen vervangen zijn door loofbomen.
Als je er regelmatig wandelt , dan ervaar je hoe het bos huilt om de ingrijpende en aangrijpende bomenkap waarbij met veel geweld een eind wordt gemaakt aan een unieke Bosgemeenschap
VERNIETING GAAT SNEL EN IS ONOMKEERBAAR
De vernietiging van deze unieke biotoop gaat bijzonder snel bij dunning, want de biotoop wordt op verschillende manieren negatief beïnvloed. Op de dunnings -en afvoerstroken en langs de paden wordt de unieke bosbodem grondig vernield door de zware Harvester die de stammen in stukken zaagt en de eveneens zware Forwarder die het hout verzamelt en uitrijdt naar de houtstapelplaatsen op de Schoorlse Zeeweg . De strooisellaag die gevormd wordt door afgevallen naalden is echter zeer gevoelig voor verstoring . De moslaag krijgt dan geen kans meer en de zeldzame paddenstoelen , (korst) mossen en dennenorchis die daar afhankelijk van zijn krijgen het heel moeilijk
De Dennenorchis is in Nederland wettelijk beschermd en staat op de Rode lijst van bedreigde en kwetsbare vaatplanten als zeer zeldzaam. Dennenorchis wortelt in de bovenste humuslaag van (half) verteerd naaldenstrooisel De plaatsen waar in juli de beschermde dennenorchis groeit, worden door SBB met linten afgezet. Dat is op zich zelf al een risico, want Dennenorchis is erg gevoelig voor betreding van de bosbodem. Veel wandelaars nemen een kijkje wat er bij de linten te zien is en verstoren de bosbodem . De plant blijft niet op dezelfde plaats. Ze heeft kruipende wortelstokken met uitlopers die zich vegetatief verbreiden .Zowel door betreden als door kapwerkzaamheden wordt de moslaag vernietigd en kan de dennenorchis zich niet meer verspreiden .
Op de open plekken gaat bovendien meer zonlicht vallen, waardoor de kruidlaag de gelegenheid krijgt zich op de moslaag te ontwikkelen. Zodra de kruidlaag zich verder ontwikkelt en er ook een struiklaag ontstaat sterft de Dennenorchis uit .
Bovendien gaan loofbomen die op de open plekken gaan groeien, de bosbodem verrijken met afgevallen bladeren. De bosbodem kan dan niet schraal en voedselarm blijven en dan sterven ook de laatste overblijfselen van de bosgemeenschap van de beschermde Dennenorchis , Rode lijst soorten Paddenstoelen en (Korst) mossen uit.
In het deel van de middenduinen dat in de winter van 2018/2019 gedund is , zijn nu al nauwelijks meer zeldzame paddenstoelen (korst)mossen en dennenorchis te vinden. De open plekken werden snel opgevuld , voor een belangrijk deel door de door SBB ongewenste Vogelkers, Amerikaanse eik en jonge den
BEDREIGING BOSMIERENHOPEN
Ook het voorbestaan van de bosmieren wordt bedreigd . De aanwezigheid van rode bosmieren is een indicator voor een gezond bos. Het zijn zeer nuttige dieren. Ze verkruimelen niet alleen de bosgrond, maar ruimen ook veel schadelijke dieren op. Bosmieren leven in gigantische mierenhopen met binnenin een ingenieus gangenstelsel. Er zijn er veel te vinden aan de rand van een dennenbos . De bosmieren hebben een stabiliserende functie in een bosecosysteem, omdat ze insectenplagen helpen voorkomen. Ze eten bijna alle prooien die ze kunnen vinden in het bos: wormen, kevers, sprinkhanen en slakken en leven in symbiose met bladluizen . Het is heel bedreigend voor hun voorbestaan om bomen te kappen rondom een mierenhoop. In open stukken raakt de bodem snel bedekt door een dichte grasmat waardoor het de mieren veel energie kost om er prooien doorheen te slepen naar het nest. In zo’n vegetatie maken bosmiervolken een weinig vitale indruk , moeten verhuizen of sterven .
Vanwege de Gedragscode bosbeheer moet het gebied een jaar van tevoren worden geïnventariseerd op de aanwezigheid van bosmiernesten . Deze kunnen dan worden gemarkeerd, evenals de belangrijkste voedselbronnen van mieren in de omgeving van het nest zoals bomen met bladluizen .
Dat heeft SBB gedaan en de nesten zijn met lint afgezet. Rondom de koepels worden echter wel bomen gekapt .Daarbij wordt de bodem vernield en er vallen gemakkelijk omgevallen bomen op de nest hopen zoals ook tijdens deze kap weer was te zien. Het is natuurlijk heel slecht voor de mieren die net met hun winterslaap begonnen zijn als hun nesthoop en de bodem er omheen , waar mieren ook overwinteren , vlak voor de winter wordt vernield.
Een doorsnee mierenhoop – met enkele honderdduizenden mieren – is 40 cm hoog, maar in de Schoorlse dennenbossen zijn er ook samenlevingsvormen met verschillende mierenvolken in één grote burcht. Zulke megahopen huisvesten miljoenen mieren en kunnen dan ook enkele meters hoog en een tiental meter breed worden. Binnenin vind je heuse steden en dorpen die met elkaar in verbinding staan. Veel soorten ongewervelde dieren maken voor hun kost en inwoning gebruik van bosmierennesten, sommige soorten zijn geheel afhankelijk van rode bosmieren voor hun voortbestaan. Niet alleen voor een gezond bos, maar ook voor het behoud van deze soorten is het behoud van bosmiernesten als microhabitat essentieel
KAPPEN MET KAPPEN:
Wat zou het behulpzaam zijn voor fora en fauna en behoud van onze prachtige , unieke en zeldzame bosgemeenschap – als SBB stopt met bostuinieren. Stopt met de beheerplannen voor omvorming van dennenbos naar Atlantisch bos en stopt met de omvorming van de vier dennenbossen langs de zeereep naar Duingrasland via volledige kap: Het Leeuwenkuilbos; het dr. van Steijnbos, het Baaknolbos en het Frederiksblijkbos.
Dennenbomen kunnen wel 400 jaar oud worden . Via zelfdunning transformeert een dennenbos ook langzaam maar zeker in een gemengd bos, maar dan krijgen flora en fauna alle gelegenheid om zich aan te passen en worden er onder de vogels die afhankelijk zijn van naaldopstanden geen vluchtelingen gecreëerd.
Het dennenbos toont overtuigend aan , dat het in staat is om ingrijpende veranderingen in haar milieu door vermesting, verzuring en verdroging te overleven zonder haar boskarakter te verliezen. Een toonbeeld van veerkracht en vitaliteit! Door omvorming wordt een minder robuust soort als landschapstype gemaakt dan het robuuste dennenbos dat er is . Als onze dennenbossen zich langs natuurlijke weg verder mogen ontwikkelen, kunnen wij profiteren van de ecosysteemdiensten die het ons kosteloos biedt.