Natuur en mensen zijn gebaat bij verbondenheid. Maar vooral voor natuur is dat niet altijd even vanzelfsprekend omdat menselijke inrichting en menselijke gedragingen veel van de verbindingen nadelig beïnvloeden. In Nationaal Park Hollandse Duinen werken we samen met partners hard aan het verbeteren van verbindingen voor mens en natuur. Maar ook kleine keuzes in het dagelijks leven kan de natuur waar we zo onlosmakelijk mee verbonden zijn helpen.

Boswachter en fotograaf, ze hebben iets gemeen. Lopend door het landschap zoeken zij het beste perspectief om hun werk goed te doen. Juist het afgelopen jaar is Staatsbosbeheer in het Haagse Bos sterk op boswerkzaamheden gefocust geweest. Voor mij als boswachter én natuurfotograaf reden om mijn camera eens mee te laten kijken met het perspectief van de boswachter. In dit blog komen zo de verschillende aspecten aan de orde die in ogenschouw worden genomen door boswachter tijdens de voorbereiding en uitvoering van boswerkzaamheden in het Haagse Bos.

Vraag is zijn we als mensen klaar zijn om natuur wat ruimte te geven in de stad. Want uiteindelijk houdt natuur niet op bij het blauwe bordje dat het begin van de bebouwde kom van bijvoorbeeld Den Haag aangeeft. Die natuur loopt zomaar onze achtertuin in en dat zou wel eens flink gezond kunnen zijn voor mens en dier. Maar het vraagt wel aanpassing van beide kanten. De wilde natuur is er een meester in, maar of de tot huisdier gemaakte mens dat is?

De namen van dieren en planten zijn vaak samenvoegingen van kenmerken. Zo’n samenvoeging is mooi voor scrabble. Nog bijzonderder is dat de soortenrijkdom aan namen ook iets vertelt over de leefwijze van de dieren en zelfs over de samenhang tussen diverse soorten. Een onverwacht inkijkje in de soortenrijkdom of biodiversiteit waarmee we onlosmakelijk verbonden zijn, met drie keer woordwaarde.

Maandag 18 juli begint Staatsbosbeheer met het vellen van de zorgvuldig geselecteerde bomen in het Haagse Bos. Het werk zal ruim twee maanden in beslag nemen. Vanwege de veiligheid voor bezoekers en voor medewerkers sluiten we steeds het werkblok af waar en wanneer er gebleste bomen gekapt worden. In het Haagse Bos worden bomen gekapt voor de ontwikkeling van een soortenrijk, leeftijdsdivers en toekomstbesteding bos. Zo krijgen omringende vitalere bomen ruimte om hun bladerdak uit te breiden. Er ontstaat ruimte voor jonge bomen om als volgende generatie bos op te groeien, met als resultaat meer variatie in leeftijd van bomen. Die jonge bomen zijn ook andere soorten dan de dominante eiken en beuken die er nu staan en dat betekent meer diversiteit in soorten.

Neem je afval mee naar huis, is altijd het verzoek van de boswachter. Helaas doet niet iedereen dit en blijft zwerfafval een actueel thema, ook in het Haagse Bos. In dit blog is het woord aan de vuilnisbak.

Natuurlijk kent iedereen de merel, een van de talrijkste broedvogels van ons land. Maar hoe goed kennen we deze vogels nu echt? Wat weet je bijvoorbeeld over de jachttechnieken en partnerkeuze van de merel? Zijn er verschillen tussen een ‘stadsmerel’ en een ‘bosmerel’? En hoe kunnen we meer te weten komen over ‘onze’ tuinmerels?

Iedereen is van harte welkom in de natuur maar bedenk dat we als mensen te gast zijn in ‘het thuis’ van planten en dieren. Vooral in het voorjaar is de kraamkamer van Moeder Natuur kwetsbaar. Dus zoek een mooi gebied nabij huis om te genieten. En houdt je aan de regels én de juiste paden. Dieren zijn gewend aan mensen die fietsen op het fietspad en wandelen op voetpaden. Uitzonderingen zorgen voor onrust in de natuur. Helaas zien we ook nog te vaak honden loslopen waar dat niet mag. Dat zorgt voor verstoring van bijvoorbeeld vogels die op de grond broeden, reekalfjes of jonge vosjes die dan nog erg kwetsbaar zijn. Daarom is het juist nu extra belangrijk om honden aan de lijn te houden en op de paden te blijven. Geniet van de natuur, maar betreed het thuis van de dieren en planten met respect.

Dieren die elders in Nederland heel schuw zijn, hebben in het Haagse Bos de ervaring dat mensen heel voorspelbaar hun rondjes over de paden lopen. En zo krijgt de bezoeker van het Haagse Bos een buitenkansje om in deze winterse maanden te genieten van de kleurenpracht van verschillende Nederlandse eenden op de koninklijke vijvers van het Haagse Bos

Inclusief een tip Eenden voeren

Als boswachter merk ik dagelijks dat, net als de boomklever, mensen bijzonder gehecht zijn aan oude bossen. De afgelopen jaren zijn er heel wat stappen gezet en ommetjes gemaakt in de Nederlandse natuur. We beseffen dat de leefwereld van planten en dieren een enorme bron voor ons welzijn is. Voor mij zijn zowel de boomklever die langskomt aan mijn raam als de mails waarin mensen zorgen uiten over hun dierbare bossen mooie signalen. Dat is waarom we zo hard werken aan het behoud en de uitbreiding van bossen.

Hoeveel tijd is de jeugd buiten? En als ze daar zijn, nemen ze dan waar wat er allemaal waar te nemen is? Gebruik de kracht van de smartphone om de soortenrijkdom van natuur dichtbij te onderzoeken en te delen. Ga naar buiten met je telefoon, op zoek naar nieuwe soorten met de bijzondere app van waarneming.nl; Obsidentify.

Het Haagse Bos heeft een lange geschiedenis. Dit blog ligt een tipje van het roemruchte verleden van dit bos op. De Bloedberg of Oudemannenberg is een markante plek in dit bos waarover verhalen te vertellen te zijn vol romantiek en duels.

In het Haagse Bos werkt Staatsbosbeheer aan een soortenrijker en klimaatbestendiger bos. Door bomen van stippen (blessen) te voorzien en vervolgens weg te halen ontstaat ruimte voor jonge soortenrijke aanplant, minder concurrentie voor grote vitale bomen en meer verschil in leeftijd en lagen in het Haagse Bos.

De vogels laten zich massaal horen. De een tsjilpt, de ander zingt en de volgende hamert er op los: Lente, lente, Lente!

Ook mensen trekken weer naar buiten. En terwijl we buiten fietsen, paardrijden en wandelen vullen onze zintuigen zich met alle indrukken die de natuur voor ons in petto heeft. Zang, geur, bries over je huid en het eerste ijsje; geen zintuig wordt onberoerd gelaten.
Maar als je weggaat kijk nog even rond en neem dan alles wat je meegenomen hebt én wat je opgedaan hebt mee naar huis.
Kortom neem een goed lentevoornemen als je naar buiten in gaat: Kill nothing but time, take nothing but pictures and leave nothing but footprints.

Er broeit iets. De laatste weken trekken kleine signalen in de natuur mijn aandacht. Er is iets op til. Het wordt tijd om het bruine bladerdek op de bodem van het bos in de gaten te houden. Want ook onder de grond moet er toch onrust zijn. een golf van kleur zal komende maanden de bosbodem van het Haagse Bos bedekken

Sneeuw, het sneeuwt! Er zijn geen mooiere ochtenden dan die waarop je je gordijnen openschuift en uitkijkt op een wonder witte wereld. Zeker als kind was dat geweldig. Dit wordt een dag vol van sneeuwpret.
Maar wat doen dieren en planten als ze sneeuw op hun dak krijgen. Zij kunnen niet warm binnen zitten en ongegeneerd de voorraadkast plunderen. Gelukkig is de natuur niet voor een gat of moet ik zeggen een wak te vangen.

De afgelopen weken heeft Staatsbosbeheer onderzoek laten doen naar de bomen die langs de paden in het Haagse Bos staan. Doel was om te kijken of er geen gevaarlijke situaties aan het ontstaan zijn voor de bezoekers van ons prachtige bos.
Bij dat onderzoek zijn bomen voorzien van witte en oranje stippen.
Oranje stippen duiden op bomen die dusdanig gevaarlijk zijn dat zij uit veiligheidsoogpunt moeten worden geveld. De witte stippen duiden op bomen waarin zich één of meerdere gevaarlijk takken bevinden die naar beneden kunnen komen.

Eén van de eerste gebieden die in 1899 aan het beheer van Staatsbosbeheer is toevertrouwd is de Koekamp. De Haagse Koekamp is één van de oudste hertenkampen van Nederland. Om deze bijzondere plek met edelherten en damherten goed te beheren vraagt om om zorgvuldige afwegingen en kundige uitvoer. Voor boswachters in het team Stad en Duin is het bijzonder om deel uit te maken van een traditie die teruggaat op lang vervlogen tijden

Al sinds mensenheugenis ligt er op de plaats van het Haagse Bos een bos. Door klimaatverandering staat de Nederlandse natuur onder druk. Om dit bijzondere bos te behouden en toekomstig bestendig te maken werken we aan het vergroten van de diversiteit. Zo creëren we door zorgvuldig bosbeheer meer variëteit in licht en donker, jong en oud en vergroten we de soortenrijkdom door het inbrengen van soorten die kansen voor ander dieren en planten mogelijk maken. Zo zijn onlangs drie soorten naaldbomen aangeplant.

Na decennia opgroeien in het Haagse Bos hebben ouderdom en storm een einde gemaakt aan het bestaan van een iep en een acacia. Via de Nederlandse rondhoutveilling is er een nieuwe duurzame toekomst voor het hout van deze twee bomen.

Enerzijds wordt dit namelijk een afscheid, maar anderzijds zal ik blogs blijven. Eind vorig jaar ben ik gevraagd om aan de slag te gaan als boswachter in Den Haag. Geen kleine vraag. De afgelopen tien jaar heb ik met veel plezier en passie gewerkt in de prachtige duinen van Wassenaar, Katwijk en Noordwijk. Mooi werk met een goed team aan boswachters en mooie mensen in de omgeving om voor te werken én mee te werken. Daar neem je niet zomaar afscheid van. Toch heb ik ja gezegd tegen deze mooie uitdaging in een bijzonder werkgebied.

Staatsbosbeheer stelt het bos open voor een bijzondere culturele wandeling op zaterdag 14 september van 13.00 uur tot 15.00 uur.
Route van Bunker (Leidschestraatweg) naar Huttenbos naar kop van de grote Bosvijver (tussen Paleis Huis ten Bosch en de Laan van Nieuw Oost Indië)
Met dans, gedichten, trompet, bosverhalen, portret tekenen, takken beschilderen, spektakel, zang , ontmoeting en meer.
Laat je verrassen en meevoeren door het prachtige monumentale Haagse Bos.

Wist je dat het Haagse bos lang geleden een jachtgebied was van de Graven van Holland, dat er later ook concerten, feesten en kermissen werden gehouden? Ga je mee op zoek naar de vele dieren die in het bos te vinden zijn?
Iedereen die in Den Haag woont is wel eens in het Haagse bos geweest. Wandelend, fietsend, hardlopend en wellicht in de winter nog eens wezen schaatsen. Maar het bos écht kennen doet natuurlijk alleen de boswachter. Daarom hebben wij in samenwerking met de boswachter van het Haagse bos, Jenny van Leeuwen een echte puzzeltocht bedacht. Deze puzzeltocht is te downloaden als app op je smartphone.

Genieten tijdens een bezoek in het Haagse Bos is voor de meeste bezoekers een moment van ontspanning. Maar er is ook een aantal bezoekers die deze plek heel anders gebruikt, namelijk als slaapplaats. Het zijn mensen die hun nachten doorbrengen in tentjes of zelfgebouwde hutjes in het Haagse Bos, medemensen zonder woon- en verblijfplaats. Op dat moment besefte ik pas hoe goed de meeste mensen het hebben in Nederland.

Steeds als ik een verre reis maak, probeer ik iets wezenlijks mee te nemen. Tijdens mijn reis in Iran, wist ik al gauw wat ik mee terug wilde nemen. De Iraanse mensen hebben mij zeer geraakt met hun diep verankerde vriendelijke aard en een hulpvaardigheid zonder grenzen. Vraag je om hulp, dan krijg je vaak gerust het tienvoudige van wat je vraagt. Dit voornemen om zelf ook nog meer zo in het leven te staan, leverde in Nederland al gauw een mooi moment op.

Juist nu het voorjaar nadert en de natuur ontwaakt is het dé tijd om er zelf ook weer op uit te gaan. Je hoeft niet ver weg. Ga gewoon eens op safari in je eigen achtertuin! Zelfs in je achtertuin kun je namelijk prachtige natuurverschijnselen zien, als je maar goed oplet. Misschien ontdek je wel een egel die net uit zijn winterslaap is, of zie je de eerste bijtjes of vlinders en de felle kleuren van de vroegste voorjaarsbloeiers… ga vervolgens vanuit je tuin via je vertrouwde straat naar het dichtstbijzijnde natuurgebied. Je zult verstelt staan van hoeveel soorten je onderweg tegenkomt… De natuur is namelijk niet ‘ver weg’, maar begint letterlijk in je eigen achtertuin. Misschien vergt het wel enige oefening om te weten hoe je al dat moois zelf kunt ontdekken. ‘Wij boswachters’ helpen jou daar graag bij.

Staatsbosbeheer verandert een wandelpad in een recreatief fietspad in het Haagse Bos. Dit is een lang gekoesterde wens van veel bosbezoekers. Door dit nieuwe fietspad worden namelijk het populaire speelbos Robin Hood én de picknickplek op de Walter Boerweide bereikbaar per fiets. Ook is er door de aanpassing een extra Oost-West verbinding beschikbaar nabij de Boslaan.

Gemeente Den Haag en Staatsbosbeheer gaan de Koekamp voor station Den Haag Centraal verbeteren. Ook laat de gemeente de overkapping achter de Malietoren verbreden. Door de veranderingen wordt het stadspark in ere hersteld . Na de verbeteringen zijn er meer bomen. Er komen mooie planten en struiken die van nature in de omgeving voorkomen. De overkapping zorgt voor een betere verbinding met het Haagse Bos.

Mijn baan als boswachter in Den Haag is zó ontzettend leuk, omdat er altijd weer onverwachte dingen op je pad komen. Zo was een collega-boswachter onlangs iemand van het grootbeeldfilmtheater Omniversum tegengekomen en ze hadden over samenwerken gesproken. Of ik als Haagse boswachter ook mee wilde denken?… Túúrlijk! Er zou binnenkort een prachtige film gaan draaien ‘Backyard Wilderness’ over verrassende natuur dichtbij. Zelfs in je eigen achtertuin kun je namelijk prachtige natuurverschijnselen zien, als je maar goed oplet en zelf op ontdekkingstocht gaat. Kijk dat is een boodschap naar mijn hart!

In het Haagse Bos moet een prachtige oude wilg weg. Met haar 150 jaar is ze enorm en iconisch. Net als de bosbezoekers zijn de halsbandparkieten er dol op. Vanuit de vele gaten in de stam en de dode takken kwetteren ze alsof het een lieve lust is. Een levendig schouwspel in een zo goed als dode boom. Helaas is de oude wilg namelijk aan het einde van haar latijn. Ze laat af en toe haar takken vallen en ze kost ons al jaren zorg en onderhoud. We twijfelen inmiddels of ze nog veel langer rechtop zal blijven staan. De boomkroon laat zien dat haar wortels niet meer optimaal hun werk doen. Tekenen dat ze ook onder de grond langzaam sterft. Ze staat langs het wandelpad…