Lollebeek (foto Evelien Philips)

Als we op dit moment naar het overvloedige water in de natuur kijken, is het bijna niet voor te stellen. Maar in de afgelopen 50 jaar zijn de Castenrayse Vennen ernstig verdroogd. Oorzaak: de Lollebeek, die van oudsher dwars door de Castenrayse vennen liep. De beek lag zo diep dat het waterpeil in het omliggende natuurgebied te laag kwam te staan. Het ooit zo indrukwekkende moerasbos dreigde te verdrogen en te verruigen. Heel vroeger schaatsten veel Castenrayse inwoners in de winter op het Schaatsven. Vanaf nu is dit weer mogelijk, mits de winter streng genoeg is!

Herstel natte natuur

Waterschap Limburg, de Provincie Limburg, gemeente Venray, gemeente Horst aan de Maas, de Dorpsraad en heemkundestichting Castenray en Staatsbosbeheer werkten de afgelopen jaren samen aan het project ‘Herinrichting Lollebeek en Castenrayse Vennen’, als onderdeel van het uitvoeringsprogramma Maasgaard. Doel was het herstel van de natte natuurparel Castenrayse Vennen en het Schaatsven en het herinrichten van de Lollebeek. Het gebied is nu klimaatbestendig ingericht, zodat het in droge perioden water vasthoudt en in natte tijden water opvangt. Om het natuurgebied is ook een dam gelegd dat het water in het gebied houdt. Het Schaatsven is uitgediept en de oevers zijn opgeknapt. Tot slot is Landgoed de Gortmeule door middel van een strook nieuwe natuur voorgoed gekoppeld aan de Castenrayse Vennen.

Gebiedseigen (kwel)water

Met verschillende maatregelen is het waterpeil in het natuurgebied Castenrayse Vennen verhoogd. Hiermee houden we het zuivere gebiedseigen regen- en kwelwater (dat zo belangrijk is voor het unieke moerasbos) vast. Kwel ontstaat door een ondergrondse waterstroom van een hoger gelegen gebied naar een lager gelegen gebied. Het grondwater komt onder druk aan de oppervlakte uit de bodem en heeft vaak een bijzondere waterkwaliteit. De diepe waterstromen die eeuwenlang door de bodem stroomden, zijn zuurstof- en voedselarm en vaak kalk- en ijzerhoudend. Hierdoor kunnen er bijzondere planten groeien. In de Castenrayse Vennen zien we nu planten als waterviolier, dotterbloem en elzenzegge terug. Het ‘gebiedsvreemde’ (Maas)water – dat van nature niet in het gebied voorkomt – wordt om het natuurgebied heen geleid. Dit vormde een belangrijke stap in het herstel van dit gebied.

Vissen krijgen de ruimte in Lollebeek

De Lollebeek is natuurlijke wijze opnieuw ingericht. De beek is uit het moerasbos gehaald en al slingerend om het natuurgebied heen gelegd. Ook is de beek natuurlijker gemaakt en zodanig verlengd dat de stuwen niet meer nodig zijn. Vissen kunnen zo weer vrij door de Lollebeek zwemmen.

Genieten van deze bijzondere natuurparel

In oktober 2023 zijn alle werkzaamheden binnen het project afgerond en is het gebied symbolisch teruggegeven aan Castenray en omgeving. De nieuwe Lollebeek vormt samen met de Castenrayse vennen een recreatief verbindingsgebied tussen de Peel en het Maasdal. Jan van de Ligt, senior boswachter beheer: ‘De Lollebeek is nu langer en oogt door het slingeren en de vlakkere oevers veel natuurlijker. Dit komt de beleving voor de mens en de planten en dieren die leven op de beekoevers ten goede.’

De afwisseling van het moerasbos met het Schaatsven, een paar poelen en enkele vochtige en droge schrale graslanden maakt de Castenrayse Vennen tot een bijzondere natuurparel. Veel verschillende insecten-, vogel- en plantensoorten komen hier voor. Om de bezoeker optimaal van deze pracht te laten genieten zijn er enkele voorzieningen aangelegd door in het natuurgebied. Er is een brug naar het eiland in het Schaatsven gemaakt. Via een halfverhard wandelpad is het eiland toegankelijk voor mindervaliden. Op het eiland kunnen bezoekers terecht om even uit te rusten, te genieten van de natuur of om vanachter het vogelkijkscherm ongestoord de watervogels te observeren. Gemarkeerde spannende wandelroutes nemen bezoekers mee langs, en via stapstenen over, de Lollebeek naar de meest prachtige plekken van het natuurgebied. Komt u het zelf ook beleven?