Vogeleiland de Kreupel. (Foto: Leon Kelder)

Wist je dat we in Noord-Holland, naast Texel, nog een eiland heeft? Voordat ik werkzaam was in Noord-Holland had ik hier geen idee van. Maar in het IJsselmeer zo’n 4 kilometer uit de kust boven Andijk vind je het unieke vogeleiland De Kreupel dat ongeveer 70 hectare groot is. Het bestaat uit twee kale zandplaten waar vogels kunnen broeden, rusten en ruien. Hier omheen ligt een gordel van ondiep water en klei-eilandjes.

Afgelopen winter mocht ik voor het eerst een keer mee met collega Leon Kelder voor een inventarisatieronde. De harde wind en de hoge golven op het IJsselmeer maakte alleen de tocht naar De Kreupel toe al een bijzondere belevenis. Op het eiland zelf heb ik me verbaasd over de vele soorten vogels en vooral de grote aantallen.  Duizenden toppers, honderden kuifeenden, wilde eenden, Pontische meeuwen, aalscholvers, grote zaagbek en smienten vinden in de winter hun rustplek op het eiland.

Belangrijk broedgebied

Inmiddels is het voorjaar en wordt er volop gebroed. Verschillende vogelsoorten, zoals onder andere kokmeeuwen, zwartkopmeeuwen, aalscholvers en visdieven nestelen op het eiland. Visdieven broeden op de kale zandeilanden en foerageren op het open water in de ruime omtrek. Daarnaast rekenen we jaarlijks duizenden zwarte sterns, aalscholvers, kokmeeuwen, diverse eenden en nog veel meer tot de vaste gasten van dit kleine vogelrijk. Het gebied is ook een belangrijke rustplaats voor vogels na het broedseizoen.

Geschiedenis

In de 15de eeuw lag de Kreupel boven water en vormde een eiland waar vissers nog een beetje bescherming konden vinden tijdens slecht weer. Veel later is de Kreupel onder water verdwenen en is het altijd een ondiepte gebleven. In 2004 is door Rijkswaterstaat een vogeleiland opgespoten met zand afkomstig uit de vaargeul Amsterdam-Lemmer. Om het geheel te beschermen tegen wind en water is er een stortstenen kade omheen gelegd die op enkele plekken onderbroken is voor een goede doorstroming. Aan de buitenzijde van de  kade zijn plaatselijk ondieptes gemaakt die dienen als extra golfbreker en voedselbron.

Zelf een kijkje nemen

De Kreupel is alleen toegankelijk voor de vogels zelf. Ten zuiden van De Kreupel vind je de natuurhaven met een aantal aanlegsteigers. Daar heb je goed zicht op De Kreupel. De natuurhaven is geopend van 15 april tot 15 oktober. Om de rust voor de vogels te garanderen, zou je de haven kunnen bestempelen als stiltegebied daarom mag je daar bijvoorbeeld niet zwemmen, barbecueën en muziek draaien of maken. In de haven vind je een uitkijktoren waar vanuit je de aanwezige vogels met een verrekijker goed kunt bekijken. De natuurhaven wordt beheerd door vrijwilligers van Watersportvereniging De Kreupel.