caption id=”attachment_3097″ align=”alignright” width=”640″] Duinrel Tureluur met dotterbloem en wilde hyacint[/caption]

Zoals de Eskimo’s veel verschillende woorden voor sneeuw hebben, hebben Nederlanders veel verschillende woorden voor waterlopen. De duinrel is er daar één van. Een duinrel is een sloot die water krijgt uit de duinen. In een duingebied kan veel regenwater worden opgevangen, hoe breder het duin hoe groter de watervoorraad. Dit water stroomt ondergronds naar een lager gelegen punt, dus bij ons zowel naar de zee als naar de naast gelegen polder. Dit duinwater is erg schoon, relatief rijk aan kalk en constant van temperatuur. Plaatsen waar dit duinwater aan de oppervlakte komt profiteren hier van. In de duinen kunnen dit duinvalleien zijn waar het grondwater even aan de oppervlakte komt, vooral in de winter, om aan de andere kant van de vallei weer weg te zakken. Aan de polderkant van de duinen komt dit water vooral in de duinrellen weer boven de grond. Het water in de duinrellen is niet alleen schoon, maar in de winter relatief warm en in de zomer relatief koud. Er is vooral een groep waterdieren die juist van deze omstandigheden profiteren.

Waarom duinrellen?
Duinrellen zijn in het verleden gegraven om water uit de duinen te laten stromen. Op Texel is dit vooral om stukken duin minder nat te maken zodat ze gebruikt konden worden. Vooral om in duinvalleien of op de mientgronden weilanden te kunnen aanleggen. Soms is daarvoor een duinbeek gekanaliseerd en verlengd. Het beekje de Aalloop dat uit Grote Vlak en Pompevlak naar de Mokbaai stroomde werd zo de Moksloot die bij tot aan Ecomare doorliep. Anderen maakte de ontginning van het Alloo of de Nederlanden mogelijk. Ook zijn er veel duinrellen gegraven om de aanleg van De Dennen mogelijk te maken, het grootste deel van het gebied was te nat om bomen voor een productiebos aan te kunnen planten. De langste is de Gruttel, die vanaf de Grensweg via Woutershok en Lange Stuk tot ver in het Natte Vlak doorloopt.

[
Duinrellen bieden kansen
Dat duinrellen kansen bieden weten we op Texel al lang. Al door de samenwerking tussen Waterschap Texel en Staatsbosbeheer is de duinrel de Tureluur, van Grensweg langs de Tureluursweg, aangepakt. Eind 19e eeuw aangelegd om aanleg van weilanden mogelijk te maken (later deels bebost). Door de duinrel ondieper te maken en deels van flauwe oevers te voorzien profiteerden de natuur en de watervoorraad van Texel. Het bos en de naast gelegen duinen kreeg weer een iets van de natuurlijke waterstand, goed voor bijzondere planten en dieren. In de winter stroomt regenwater uit deze omgeving nu niet meer snel naar de polder. Het water krijgt de tijd om in de bodem te zakken en de voorraad grondwater aan te vullen. Dit grondwater stroomt langzaam richting de polder en is tijdens het groeiseizoen beschikbaar. Eerder verdween een groot deel in de winter al naar de Waddenzee. De flauwe oevers zorgen er voor dat bij heftige regen de duinrel meer water kan opvangen dan vroeger mogelijk was. De meeste mensen vinden dit deel van het bos er ook mooier door. Later zijn meer duinrellen zo aangepast. Staatsbosbeheer en nu het Hoogheemraadschap Hollands Noorderkwartier kijken of er nog meer duinrellen kunnen worden aangepast in het belang van natuur, waterhuishouding en een aantrekkelijk landschap.

Boswachter Erik van der Spek