www.boswachtersblog.nl/ Texel

Nieuwe soorten bijen voor Texel, één teruggevonden in 2016

19 december 2016 Boswachter Erik van der Spek in Texel

Vrouwtje lichte koekoekshommel

Drie nieuwe bijensoorten brengt het totaal aantal soorten dat van Texel bekend is op 141 van de 357 soorten die uit Nederland bekend zijn. Met het terugvinden dit jaar van de heidehommel zijn er nu maar zes soorten alleen historisch van Texel bekend, waarvan vier soorten als verdwenen uit Nederland gelden. Terugvinden van een ‘verdwenen’ soort, de heidehommel was alleen uit de jaren dertig van de vorige eeuw bekend is belangrijker dan het vinden van ‘nieuwe’ soorten. Dat oude soorten er nog zijn zegt iets over het behoud van kwaliteit, het nieuw vinden waarschijnlijk voor al iets over hoe goed er naar wilde bijen wordt gekeken.

Mannetje breedrandzandbij
Mannetje breedrandzandbij

Breedrandzandbij

Op 22 april zag ik een mannetje van de breedrandzandbij voedsel zoeken op kruipwilg in de Zandkuil. Eigenlijk verwachte ik dat het wel een mannetje van het roodgatje zou zijn die behoorlijk algemeen voorkomt. De breedrandzandbij is een Midden- en West Europese soort die bij ons vrij zeldzaam is en voornamelijk uit het oosten van ons land bekend is en uit de Amsterdamse Waterleidingduinen en vanaf Walcheren. De vrouwtjes graven een nest in de grond, vaak onder struiken en in bermen, bij voorkeur in zandige bodems. De vrouwtjes verzamelen stuifmeel vooral op bloeiende struiken zoals meidoorn en sleedoorn. Hun koekoeksbij de sierlijke wespbij is ook van Texel bekend, van de andere soorten zandbijen waar deze graag een ei in het nest legt is het vosje bekend van Texel.

Donkere rimpelrug

Deze zandbij vond ik begin mei in Het Noorden op de dijk van Eierland in een wegberm. In dit geval een vrouwtje , een forse bij met een donkerbruin behaard borststuk. Ook een vrij zeldzame soort met een sterk afnemend aantal vindplaatsen vooral in zuidoost Nederland, maar ook van Terschelling bekend. Ze nestelen graag in zandig of leemhoudend terrein. Broedcellen zijn 10-11cm diep gevonden, met een bolletje stuifmeel van 5mm diameter. Ze verzamelen stuifmeel op veel soorten bloemen. De roodsprietwespbij kan als koekoek optreden en is bekend van Texel. Deze bezoekt ook de verwante grijze rimpelrug en enkele andere soorten zandbijen die van Texel bekend zijn.

Lichte koekoekshommel

Dit is de meest bijzondere van het ‘nieuwe’ drietal. Uit de periode 1990 t/m 2011 zijn maar twee vindplaatsen van deze sterk afgenomen soort bekend. Vroeger is deze soort verspreid door het land gevonden, o.a. op Vlieland. De laatste jaren komen er weer wat meldingen uit het land. In juni zag ik een vrouwtje langs de Tureluur en augustus een mannetje in de bosrand langs de Westerduinen. De lichte koekoekshommel is de koekoek van de tuinhommel. Koekoekhommel vrouwtjes neem het nest van hun gastvrouw over. Ze laten de werkster die de koningin heeft opgevoed werken om hun nageslacht van voedsel te voorzien. Naast de tuinhommel kan dit ook bij de boomhommel en de van Texel verdwenen grashommel gebeuren. Net als de koninginnen van de hommels overwinteren alleen de vrouwtjes van de koekoekshommels. Nadat hun gastvrouwen een nieuw volk hebben opgebouwd, maar nog niet aan nieuwe mannetjes en koninginnen zijn begonnen, komen ze uit hun winterslaap.

https://www.boswachtersblog.nl/texel/2015/05/04/grote-zijdebijen-en-andere-snoepers-van-wilgenstuifmeel/

https://www.boswachtersblog.nl/texel/2016/08/22/duinkegelbijen-koekoeksbijen-nptexel/

reageren

geef een reactie

  • F. van Rossem-Klomp
    19 december 2016 om 20:01

    Dag Erik, wat een fascinerend bericht over zandbijen. Ik vraag me af of er ook iets bekend is over de wespen op Texel.

    Groet, Froukje Klomp

    • Erik van der Spek
      20 december 2016 om 18:48

      Dag Froukje,
      Bedankt, wespen (angeldragende) gegevens zijn er maar minder actueel en uitgezocht. Basis De wespen en mieren van Nederland (2004) aan te vullen met de kaartjes van waarneming.nl

      Groet, Erik van der Spek

i

Mis geen enkel bericht van dit boswachtersblog