Vogels kunnen onder de meest diverse omstandigheden broeden. Op Texel broeden sommige soorten op plekken die niet het meest voor de hand liggen, zoals op het strand, waar ze bedreigd worden door hoog water en stuivend zand en ook door wandelaars en hun honden. Een aantal soorten geeft juist aan deze plek de voorkeur.

Dwergstern
Het meest opvallend is de dwergstern: een kleine, 25cm lange, zeer slanke witte vogel met zwarte pruik en een gele snavel met zwarte punt. Ze vallen op door hun scherpe, raspende roep en doordat ze in kolonies broeden. Ze jagen door met een zeer snelle vleugelslag boven het water te ‘bidden’, terwijl ze naar kleine visjes speuren. Vaak dicht bij het strand en de broedplaats duiken ze om de haverklap het water in. Dwergsterns broeden bij voorkeur op schelpenbankjes: die liggen iets hoger en de schelpen geven enige beschutting en camoufleren de eitjes. Wanneer het goed stuift op het strand kan het er knap onaangenaam zijn. Het kan zelfs voorkomen dat een broedende dwergstern levend wordt begraven. Lange tijd konden dwergsterns zich goed handhaven langs het strand. Dat zo nu en dan de nesten wegspoelden, werd gecompenseerd door de korte afstand tot het voedsel en het nagenoeg niet op het strand komen van roofdieren op vier poten.

Tijdelijke afzettingen werken
Dat laatste is door onze toegenomen welvaart veranderd. Steeds meer mensen hebben huisdieren en voldoende vrije tijd om hun dier op het strand uit te laten. Door de broedkolonies af te zetten, is nog wel redelijk te voorkomen dat mensen over de nesten lopen of rijden. Hun honden zijn minder onder controle te houden; dat lukt alleen als de baas ze aanlijnt. Op De Hors is een plek tijdelijk afgezet op het oefenterrein van de mariniers, zij passen hun oefeningen hier op aan. Ook voor individueel broedende soorten als de bontbekplevier werken eenvoudige afzettingen, zoals soms op de parkeerterreinen en in het struingebied van De Slufter. Ook op andere plaatsen zet Staatsbosbeheer wanneer nodig tijdelijk een stukje af om ze te laten broeden en hun jongen groot te brengen.

Plevieren
Andere strandbroeders vallen minder op. De bontbekplevier en strandplevier broeden niet in kolonies, behalve soms binnen een kolonie van de dwergstern. Hun nesten zijn slecht te vinden en dus niet goed te beschermen. Bezoekers aan De Hors kunnen daar wel veel aan doen. Loop zo veel mogelijk daar waar anderen ook lopen, vermijd schelpenbankjes en kleine duintjes. Om de strandbroeders en rustende vogels te beschermen, mogen honden op het strandgedeelte van De Hors alleen tussen 1 september en 1 maart loslopen. Ook dan mogen ze overigens geen rustende vogels opjagennu moeten ze daar aan de lijn. Op stranddelen waar honden los mogen lopen, is het van groot belang ze uit de duinvoet te houden: hier kunnen juist bontbekplevieren tot broeden komen.
Strandbroeders zitten ook in De Slufter, de Volharding, het NIOZ-strandje en bij de Joost Dourleinkazerne. Op meer beschutte stranden broeden ook andere sterns op het strand.

Er zijn op Texel op verschillende plaatsen gebieden afgezet om strandbroeder kans te geven jongen groot te brengen. Op De Hors ter hoogte van Paal 5 en ook westelijk van Paal 6, op de volharding en op het NIOZ strandje.Voor strandbroeders die niet in kolonies broeden is markeren van de broedplaats niet altijd mogelijk. Loop daarom niet over schelpenbanken en andere hoge ruggen vlak bij de waterlijn en houd ook uw hond daar vandaan. Op De Hors moeten honden aan de lijn om de her en der broeden plevieren te sparen.

Boswachter Erik van der Spek