De Westhoffplas in de Houtrak op de achtergrond is nog vlak voor het broedseizoen afgerond en met drie hectaren uitgebreid.

Nog vlak voor het broedseizoen (halverwege maart) is de uitbreiding van de Westhoffplas in de Houtrak volledig afgerond. De plas is nu zo’n drie hectaren groter. Hierdoor is er meer ruimte voor de vele vogels die in de Westhoffplas komen foerageren.

De Westhoffplas is een pareltje

In 1995 zijn er verschillende plassen en poelen aangelegd op de kop van de Inlaagpolder (langs de Ringweg) in Spaarndam. De Westhoffplas is één van deze plassen en is een ideaal foerageergebied gebleken voor vele vogels. Wat de plas zo uniek maakt is dat deze bestaat uit brak water. Dit komt doordat het naastgelegen Noordzeekanaal en Zijkanaal C zandlagen in de bodem doorsnijden. Door de hoge waterdruk wordt het brakke water onder de dijk door in de lagergelegen Houtrakpolder naar boven geperst. Dit noemt men ‘kwel water’. De Westhoffplas wordt hierdoor continu gevoed met het brakke water uit het Noordzeekanaal. De plas is hierdoor een ideaal leefgebied voor onder andere de brakwatersteurgarnaal en de driedoornige stekelbaars. Zij vormen weer voedsel voor de verschillende vogels waaronder de lepelaar, slobeend en kluut, die hier dan ook graag komen.

Uitbreiding brakke natuur gewenst

De ontwikkeling van brakke natuur is zeer gewenst. Het levert namelijk bijzondere flora en fauna op, maar het is ook slechts op weinig locaties in de provincie Noord-Holland te ontwikkelen. In de Houtrak bestaat die mogelijkheid wel, omdat het brakke water niet naar andere (agrarische) gebieden stroomt.

Staatsbosbeheer heeft de Westhoffplas met drie ha. uitgebreid. De oevers hiervan worden als moeras en als kruidenrijk grasland beheerd. Bij de bruggen van het Noord-Hollandpad die de plas doorkruist, is een deel van de begroeiing weggehaald. Hierdoor staan de twee delen van de plas weer beter met elkaar in verbinding. Ook zijn twee vaste stuwen vervangen voor een nieuwe flexibele inlaat. Deze staat op de kop van de uitbreiding. Het water stroomt hierdoor niet alleen beter door de gehele plas, ook is met deze stuw een natuurgericht waterpeilbeheer mogelijk. Omdat er in de winter meer regen valt zal dan de waterstand zo’n 10 cm hoger zijn dan in de zomer.

Staatsbosbeheer is blij dat het de aannemer gelukt is nog net voor het broedseizoen de uitbreiding van de Westhoffplas af te ronden. De natuur kan nu volop zijn gang gaan. De natuurvriendelijke oevers begroeien snel  en vormen zo een aantrekkelijke plek voor de vogels, vissen en amfibieën.

Al veel werk verzet in de Houtrak

In de Houtrak lag, tegelijk met de kwaliteitsimpuls voor het Noorderbos, een opgave om zo’n 57 ha. Natuurnetwerk Nederland (NNN) te realiseren. De provincie is verantwoordelijk voor de realisatie van het NNN dat waardevolle natuurgebieden onderling verbindt. Staatsbosbeheer voert in opdracht van provincie Noord-Holland de verschillende inrichtingswerkzaamheden in de Houtrak uit.

Hierdoor is de afgelopen paar jaar de gehele Houtrak beter ingericht wat de biodiversiteit ten goede zal komen en waar de recreant straks van kan gaan genieten. Zo is er in het najaar van 2017 begonnen met het planten van het voedselbos Houtrak en zijn we inmiddels drie plantseizoenen verder. In december van 2018  konden we ook al melden dat alle paden in het Noorderbos zijn opgeknapt. Daarna is er begonnen aan de voorbereiding en uitvoering van de uitbreiding van de Westhoffplas en het ontwikkelen van de brakke natuur in de Houtrakkerbeemden.

De planning was dat voor het broedseizoen van 2020 ook de inrichting van de Houtrakkerbeemden zouden zijn afgerond. Maar door de regenval eind februari en begin maart is er besloten de werkzaamheden voor de nieuwe kreek te staken. Het vervoeren van de grond zorgde voor meer schade aan de bodem dan goed is.

Het Oer-IJ weer zichtbaar

De verdere uitbreiding van de Houtrakkerbeemden is nu bijna klaar. De inlaatsloot die het gebied moet gaan voeden met brak water uit het Zijkanaal C, ligt al klaar. De nieuwe stuw is geplaatst en ook de helft van de kreek is al gegraven. Dit naar voorbeeld van het voormalige Oer-IJ dat hier door het gebied heeft gelopen. Na het broedseizoen en de bouwvak wordt er weer verder gewerkt in dit deelgebied. De verwachting is dat de kreek in november vol met brak water staat en ook hier de natuur dan zijn gang kan gaan.

Het Oer-IJ is de meest noordelijke vertakking van de Rijn, die via de Vecht en een delta ter hoogte van Castricum in de Noordzee uitmondde. Het oorspronkelijke stroomgebied van het Oer-IJ strekte  zich uit van het huidige Castricum tot aan het IJmeer. Door het ontbreken van de afsluitdijk was er ook toen sprake van zout en brak water. Het Oer-IJ stroomde door de huidige Houtrakkerbeemden en wordt nu, al is het voor een klein deel, in ere hersteld.

Nog meer moois in de Houtrak

De Vogelwerkgroep Zuid-Kennemerland heeft eind 2018 bij Staatsbosbeheer gevraagd om een vaste plek voor het observeren van de vogels van de Westhoffplas. Met behulp van crowdfunding is het gelukt voldoende geld voor een vogelkijkhut in te zamelen. De vogelwerkgroep start dit najaar met het bouwen van deze hut. Nog voor het eind van het jaar kan dus iedereen met camera of verrekijker de vele vogels in de Westhoffplas gaan bewonderen!

Nieuwsgierig geworden? Kijk op onze website voor meer informatie over de Houtrak.